Bijlagen - Erfgoedcel Kempens Karakter

- Merodese bossen
∗ Omschrijving:
De ‘Merodese Bossen’ zijn gelegen in de gemeenten Herenthout en Bevel, net ten noorden van de vallei
van de Grote Nete in de Zuiderkempen. De begrenzing wordt gevormd door de Nijlense Steenweg in het
noorden, het centrum van Herenthout in het oosten, de Bevelse Steenweg in het zuiden en de ankerplaats
‘Kruiskensberg’ in het westen. Bij Ferraris (1777) herkennen we het gebied van de Merodese bossen als
heide met enkele delen onbegaanbaar moeras. Bijna een eeuw later is dat open heidegebied volledig
ontgonnen en is er een sterk bebost landschap voor in de plaats gekomen. Deze dichte bebossing zal het
landschap tot op vandaag blijven domineren. De talrijke dreven die het gebied doorkruisen zijn van latere
datum, doch reeds herkenbaar op de kaarten van het MGI uit het begin van de 20 e eeuw. De huidige
structuur is zeer goed herkenbaar in vergelijking tot deze historische situatie en kan dan ook als historisch
stabiel worden bestempeld. Ten noorden van het kasteel herinneren heiderelicten, alsook restanten van
vroegere vennen ons nog aan de tijd van Ferraris, toen men hier één groot heidegebied had. Kasteel
‘Steyenhof’, gelegen ten westen van de eigenlijke Merodese bossen betreft een neotraditioneel kasteel dat
naar verluidt in de kern opklimt tot ongeveer 1850. In 1930 werd het echter vergroot en ingrijpend
aangepast. Het wordt omgeven door een beboomd domein, waarin eertijds de Stynenhoeven lagen, die
reeds worden vermeld op de kaart van Vandermaelen uit 1854. Het ‘Prinsenhof’ is een oude afspanning uit
het einde van de 18 e eeuw en het begin van de 19 e eeuw; De eigenlijke herberg wordt geflankeerd door
een schuur en stallen, allen gegroepeerd rond een aarden binnenplaats zodat oorspronkelijk een nagenoeg
gesloten complex wordt gevormd.
∗ Wetenschappelijke waarde:
De wetenschappelijke waarde wordt in de eerste plaats bepaald door het oude bomenbestand van bossen
en dreven, dat een aanzienlijke dendrologische waarde vertegenwoordigt. Daarnaast biedt het ideale
mogelijkheden als habitat voor tal van vogelsoorten.
∗ Historische waarde:
De structuur is zeer mooi bewaard gebleven sinds het begin van de 20 e eeuw en kan dan ook terecht
historisch stabiel worden genoemd. Kasteel ‘Steyenhof’ betreft een neotraditioneel kasteel dat naar verluidt
in de kern opklimt tot ongeveer 1850. De oude afspanning of herberg ‘Prinsenhof’ gaat terug tot einde 18 e -,
begin 19 e eeuw. Verder vinden we langsheen de zuidgrens nog een langgestrekte hoeve met wagenhuis
van ca. 1900.
∗ Esthetische waarde:
Als dicht bebost gebied vormen de Merodese bossen een origineel en daarmee verrassend element binnen
de verder eerder open omgeving ten noorden van de Grote Nete. Indrukwekkend zijn de oude dreven en
rijen van boomgroepen die het landschap doorkruisen. Samen met het kasteel ‘Steyenhof’ en omgevend
domein, vormt dit boscomplex dan ook een esthetisch aantrekkelijk geheel.
∗ Ruimtelijk structurerende waarde:
Deze dicht beboste en daarmee landschappelijk volledig afgesloten ankerplaats is een opvallend element
binnen een verder zo goed als open landschap. Samen met de ankerplaats ‘Kruiskensberg’, vormen de
Merodese bossen een aaneensluitend geheel, grenzend aan vallei van de Grote Nete.
Erfgoedconvenant regio Kempen - BIJLAGEN intentienota p. 231