Bijlagen - Erfgoedcel Kempens Karakter

**Het oorlogsverleden van Nijlen, Kessel en Bevel
Eerste Wereldoorlog
De -in onze gemeente- aanwezige soldaten beginnen de schootsvelden van het fort vrij te maken en de
verdedigingslinie in de intervallen tussen de forten in te richten, bomen werden omgehakt, loopgraven
gegraven en prikkeldraadversperringen opgericht. In Kessel zullen hiervoor 100 huizen worden vernield,
één daarvan is het mooie kasteel Terlaken.
Op 4 augustus 1914 overschreed een 640.000 man sterke Duitse troepenmacht onze grens en ons land
wordt in de oorlog gedwongen. De Duitse troepen komen alsmaar dichter bij, en de soldaten nemen aan
beide zijden van het fort hun gevechtsposities in en brengen de nacht door in de loopgraven. Onze
gemeente werd overspoeld door vluchtelingen, de Duitsers moesten zeer dichtbij zijn. Als het fort op 29
september begint te schieten weten de Kesselaars dat het nu menens wordt en ze slaan op de vlucht.
De eerste Duitse verkenners worden waargenomen op 18 september aan Hullebrug, er volgt een gevecht
met een Belgische voorpost en twee Duitsers worden gevangen genomen, één Belgische soldaat wordt
gedood. De rest van de Duitsers kan ontsnappen en verschuilt zich in de omgeving van Kruiskensberg waar
ze op 26 september ontdekt worden door een Belgische patrouille, er volgt een vuurgevecht waarbij een
Belgische soldaat gewond raakt. Dit is voor de Bevelse bevolking de aanleiding om op de vlucht te gaan.
Op 29 september bezetten de Duitsers Bevel maar ze worden teruggedrongen door onze soldaten tot op
het grondgebied van Itegem.
Op 30 september worden er Duitsers gezien in Bouwel en Berlaar. Die nacht schiet het fort op Nijlen, Bevel,
Berlaar en Gestel. In Nijlen wordt het bijgebouw van de pastorij vernield, het rusthuis en enkele woningen
worden beschadigd. Een man wordt gedood en er vallen enkele zwaar gewonden onder de inwoners. Die
nacht vliegt een Duitse zeppelin over de loopgraven en laat vijf bommen vallen in de omgeving van het fort.
In de vroege morgen van 1 oktober beschieten de Duitsers de kerk van Bevel en de kerk van Nijlen die
volledig uitbrandt. De Nijlenaars slaan in paniek en gaan op de vlucht. In de loop van de dag neemt het fort
de bruggen over de Grote Nete onder vuur. Acht waarnemers uit de kerktoren van Bevel en een peloton
Cyclisten die de houten molen op de grens met Nijlen bezetten, keren terug omstreeks 13.00u. De
commandant van het fort van Kessel geeft het bevel om de molens van Nijlen in brand te steken. Het bevel
wordt strikt uitgevoerd. Tegen de avond vinden in Nijlen de eerste gevechten plaats tussen Belgische en
Duitse troepen.
Vrijdag 2 oktober herneemt de beschieting van de kerktoren van Bevel en omstreeks 10 uur stort de
torenspits naar beneden, er vallen ook twee obussen op de kerk, enkele woningen en een school in de
omgeving worden zwaar beschadigd. Rond drie uur in de namiddag beschieten de Duitsers de molen en de
kerk van Kessel-dorp.
In het schietduel tussen de Duitse kannonen die opgesteld stonden in Heist o/d Berg en Kessel Fort worden
te Bevel twee boerderijen vernield. Eén café aan ’t veer werd door de Duitsers geplunderd en in brand
gestoken. Dezelfde dag nemen de Duitsers Bevel in.
Op 3 oktober worden er in de omgeving van onze gemeente Duitse wielrijders waargenomen, ze gebruiken
vrouwen en kinderen als menselijk schild. In Kessel worden het fort, de loopgraven, het station, kasteel de
Bist, kasteel Torenven en de weg van Kessel naar Emblem onder vuur genomen door de Duitse kanonnen.
De forten van Kessel en Broechem beantwoorden het vuur.
De 4 e oktober om 6.00u ’s morgens begint de beschieting van het fort van Kessel met het “Dikke Bertha”
geschut. Volgens Duitse bronnen werden er 107 zware projectielen afgevuurd, wat neerkomt om bijna 71
Erfgoedconvenant regio Kempen - BIJLAGEN intentienota p. 41