Målarbeid i det miljøterapeutisk arbeidet

48
ein elev som sit limt til stolen og held seg i ro ved pulten heile
dagen, ser på læraren mestedelen av tida, eller i arbeidsboka, lar
vere å ta kontakt med andre elevar, snakkar berre når han/ ho vert
beden om det, lar vere å uroa nokon og går roleg i gangen. (ibid s.
861, eiga oversetting).
Dette vert utdjupa av Kazdin (1994) som peikar på at mål og i for lita grad
har teke omsyn til kjønn og skuleprestasjonar. Måla kan oppsumerast i
«barn med god god framferd og som er stille» (ibid. s. 400).
Slike beskrivingar av veremåtar kan, etter det eg forstår, ha fleire årsakar. I
tidleg læringsteori vart til dømes ikkje tankar og kjensler rekna som
målbare storleikar. Tankar og følelsar var ikkje direkte tilgjengelig for
endring, anna enn ved endra åtferd i seg. Innan den funksjonelle
forståingsramma vart åtferdstendensar freista kontrollert med ulike
forsterkarar, der indre høve som personlege mål, hensikt, intensjon og
"andre årsaker" til åtferd vart avviste som kontrollerande for personen sine
veremåtar, avdi det låg utanfor vitskapleg kontroll å kunna dokumentera
(sjå til dømes Skinner 1953, s. 88).
Først etter relativt lang tid i praksisfeltet og innverknad frå til dømes sosial
- kognitiv teori vert tankar og kjensler lagd vekt på innan læringsteori.
Bandura (1986) seier mellom anna:
In the social cognitive view people are neither driven by inner
forces nor automatically shaped and controlled by external stimuli.
Rather, human functioning is explained in terms of a model of
triadic reciprocality in which behavior, cognitive and other
personal factors, and enviromental events all operate as
interacting determinants of each other. (s. 18 ).
I sosial - kognitiv teori er mål, hensikt, forventning, insentiv og "andre