Küresel Kriz ve Risk Yönetimi: Yanılgılar ve Gerçekler

Küresel Kriz ve Risk Yönetimi
fakat bu riske yaklaĢımımıza bağlı olarak ortaya çıkan potansiyel sonuçların nasıl
değerlendirileceğinden bahsedebiliriz. Risk tanımı öngöremediğimiz bir
belirsizlik olması itibariyle hayatımızda hep olacak bir konudur. GeçmiĢ
dönemde ülkemizde yaĢadığımız krizlere bakacak olursak bir kısmı öngörülebilir
olmakla birlikte bir kısmı da olma ihtimalini çok düĢük öngördüğümüz
durumlarda gerçekleĢti. Dolayısıyla bu küresel krize ve alınan ve alınacak olan
tedbirlere rağmen bundan sonra da yaĢanacak krizlerin olacağı ve bunların yine
risk algısının değiĢtiği, yüksek risk potansiyeli olmasına rağmen farkında
olmadan ya da risk iĢtahına bağlı olarak yapılacak hareketlerden kaynaklanacağı
söylenebilir. Risk algısında önemli olan rekabet koĢullarına rağmen sürü
psikolojisinde hareket etmemek. Piyasanın büyük çoğunluğu bir yöne giderken,
piyasada ters yöne hareket etmek ticari olarak kolay değil ama gerektiğinde bu
cesaretli adım atılabilmeli.
Bu sunumda küresel kriz sonrasında risk yönetiminde beklenen geliĢmelerden
bahsetmek istiyorum. Dört ana baĢlığım var; ne tür değiĢimler yaĢıyoruz – yasal
düzenlemeler, risk iĢtahı ve değiĢen risk algısı, bunlarla birlikte öne çıkan
yenilikler nedir ve bu öne çıkan konuların reel sektöre etkisi ne olacak. Bildiğiniz
gibi, kriz öncesinde piyasalarda finansal boyutta yaĢanan bir likidite bolluğu ve
hızlı büyüme ortamı vardı. Borçluluk oranları artan risk iĢtahı ile birlikte
inanılmaz ölçülerde artmaya devam etti. Türev ürünler kar amaçlı yapılanmalar
ile daha sofistike hale geldi ve bunların iĢleyiĢi konusunda bir Ģeffaflık yoktu ve
belki ürünü geliĢtiren finansal kuruluĢlar bile bu ürünlerle aldıkları riskleri
bilemez / ölçemez hale geldiler. Ürün risklerini bilemedikleri gibi, bu ürünleri
piyasada alıp satarak sistemin riskini daha da büyüttüler. Bu piyasa tarafı.
Yönetim ve denetim tarafına bakacak olursak, hem kurum içi, hem de denetleyici
otoritenin yönetim ve denetiminde eksiklik / yetersizlik olduğu kesin. Tabi
önemli olan oto kontrol, öncelikle kendi kendimizi iyi denetlememiz ve bunların
üzerinde asgari standartları belirleyen düzenlemelerin mevcudiyeti. Bu kriz
nedeniyle küresel düzeyde daha fazla düzenleme ve denetim olacağı kesin ancak
bir süre bunların olumlu etkisi olsa bile fazla düzenlemenin getireceği riskler de
göz ardı edilmemeli. Bugünkü düzenlemeler daha çok yaĢanan krizde olduğu
görülen boĢlukların doldurulmasına iliĢkin, yani mevcudu düzenleyen bir yapıda.
Bundan sonra olabilecek krizlere yönelik neler yapılacak peki? Yasal düzenleme
asgari standartları belirlemek için gerekli ancak ihtiyatlı yaklaĢmamız da
gerekiyor, her Ģey yasal düzenleme ve dıĢ denetim ile çözülemez.
9