13_1_tum

160 Sevil ÖZCAN, Sami OLUK
içerdiği organik maddelerin biyolojik olarak ayrışarak kirliliğinin azalacağını ve suyun
kıt olduğu mevsimde ek kaynak olarak değerlendirilebileceğini rapor etmişlerdir.
Günümüzde kentlerde dar mekanlarda yaşamak zorunda olan insanlar için fiziksel ve
ruhsal olarak sağlıklı bir mekan oluşturulmak istendiğinde çim alanlar öncelikli olarak
düşünülmektedir. Ancak yeni ekilmiş çim tohumlarında iyi bir gelişim istendiğinde
m 2 ’ye günlük ortalama 30-40 lt su gelecek şekilde 3-4 kez sulama gerekmektedir.
Ülkemizde yaz mevsimi uzundur ve genellikle kurak geçmektedir. Çim alanların
önemli bir kısmı da temiz şehir suyu ile sulanmaktadır. Oysa pek çok ilimizde şehir
kanalizasyon sistemi arıtıldıktan sonra denize veya akarsulara verilmektedir. 1991 su
kirliliği yönetmeliğinde çayır ve meralarda arıtılmış atık suların toprakta bitki varken de
kullanılabileceği bildirilmektedir.
Çalışmamızın amacı da, farklı çim türlerinin sulanmasında arıtılmış evsel ve
endüstriyel atık suları kullanarak farklılıkları belirlemek; dolayısıyla da bu atık suların
sulama amacıyla yeniden kullanılıp kullanılamayacağını saptamaktır.
2. Materyal ve Yöntem
Denemelerimizde F. rubra, L. perene ve A. tenius türü çim tohumları kullanılmıştır.
Tohumların çimlemdirilmesinde sulama amacıyla Maltepe Askeri Lisesi, Turyağ Sabun
ve Yağ Fabrikası ve Manisa şehir atık su arıtma tesisleri çıkışından alınan suların %100
ve %50’lik konsantrasyonları; kontrol materyallerine ise çeşme suyu uygulanmıştır.
Atık suların tohum çimlenmesine etkisinin saptanması amacıyla 105°C etüvde steril
edildikten sonra 50 şer adet tohum 9 cm çapındaki petrilere yerleştirilmiş ve 5’er ml su
ile ıslatılmıştır. Materyaller Beard (1973) e göre 26-32°C de 16 saat ışık alacak şekilde
ve 12-16°C de 8 saat karanlıkta farklı gün-gece sıcaklıklarına göre almaşık olarak
ayarlanmış biotromda çimlenmeye bırakılmıştır. Radikulanın testadan çıkışının
görülmesiyle çimlenmenin başlamış olduğu kabul edilmiş ve çimlenme başlangıcından
itibaren 10-14 gün süreyle her gün çimlenen tohumlar sayılmıştır. Bu sürenin sonunda
petrilerden çıkarılan materyallerin kök ve yaprak uzunluklarının ölçümü gerçekleştirilmiştir.
Sayım ve ölçüm sonuçlarına SD (Standart sapma), SE (Standart hata) ve t. testi
uygulanmıştır. Tukey (1954)’e uygun istatistiki olarak anlamlı olanlar yanına (*) işareti
ile gösterilmiştir.
3. Araştırma Sonuçları ve Tartışma
I. Su Analiz Sonuçları
Tablo 1. Değişik Zamanlarda Alınan Su Örneklerine Ait Analiz Sonuçlarının
Ortalamaları (Değerler Mg/L Cinsinden Verilmiştir).
NO 2 NO 3 NH 4 PO 4 Deterjan P H
Maltepe 1,47±0,67 1,47±0,69 472,83±204,47 1,33±0,84 2,51± 0,23 8,09
Turyağ 0,84±0,82 0,43±0,15 189,90±129,31 0,87±0,45 8,89±7,34 7,76
Manisa 0,50±0,17 0,40±0,15 820,00±53,22 1,31±0,88 9,44±1,80 8,18
Mart 2005 Cilt:13 No:1
Kastamonu Eğitim Dergisi