Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Hızlı Kentleşme Sürecinde Çevre Sorunları Önemli Boyutlara Ulaşan Şehirlere İlginç… 195<br />
Dünyamızı tehdit eden söz konusu olumsuzluklar dikkate alındığında, çevre<br />
sorunlarının yılda bir hafta süre ile çevre haftasında tartışılmasının yeterli olamadığı<br />
açıkça anlaşılmaktadır. Ayrıca bu haftalar yerlere çöp atmayınız, denizleri kirletmeyiniz<br />
gibi basit söylemlerle geçiştirilemez. Teknolojinin gelişmesiyle paralel olarak artan<br />
çevre kirliliğinden birinci derecede sanayileşmiş ülkeler sorumludur. Başta sanayi<br />
olmak üzere insanların tüm ekonomik ve yaşamsal faaliyetleri sonucu ortaya çıkan<br />
zehirli kimyasallar ve tehlikeli atıkların küresel ortama verdikleri zararda önemli<br />
boyuttadır. Özellikle zehirli kimyasalların ve tehlikeli atıkların sanayi üretimi sırasında<br />
ve sonrasında, kontrolsüz şekilde doğaya bırakılması dünyada geri dönüşü imkansız<br />
zararlara yol açmaktadır 1 .<br />
Bütün dünyada başta CO2 olmak üzere diğer sera etkisi yapan gazların kontrolsüz<br />
şekilde artan emisyonları sonucu küresel iklim değişikliği ve dünyanın her geçen gün<br />
ısınmasıyla karşı karşıya kalmaktayız. Sera etkisi yapan gazlar yoğunlaşarak güneş<br />
ışınlarının uzaya geri dönmesini engellemektedir. Böylece küresel bir seraya dönmekte<br />
olan dünya, önlem alınmadığı takdirde 2100 yılında 1.0 ºC ile 3.5 ºC arasında ısınma<br />
tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktır.<br />
Dünyanın ortalama sıcaklığı 15 ºC kadardır. Bazı sera gazları olmasaydı, dünyanın<br />
ortalama sıcaklığı –18 ºC olacaktı. Bu gazlar aynı zamanda, dünyada yaşanabilir bir iklim<br />
olmasını sağlıyorlar. Yine de, bu gazların fazla salınımı ısının tehlikeli bir şekilde<br />
yükselmesine yol açıyor. Bu da küresel ısınma olarak ifade ediliyor. Ormanların yok<br />
olmasına, deniz seviyesinin yükselmesine ve büyük iklim değişikliklerine yol açacak olan<br />
küresel ısınmaya, insanların son 50 yıldır kullandıkları fosil yakıtların yarattığı kirliliğin<br />
neden olduğu belirtilmektedir. Küresel ısınma nedeniyle aşırı sıcaklıklar ve kuraklık artıyor 2 .<br />
İnsan eylemlerinin sonucu olarak sadece afetlerin zarar verme gücü artmıyor.Bilim<br />
adamları birçok iklime bağlı afetin insan eylemleri sonucu ortaya çıkan küresel<br />
ısınmadan kaynaklandığını söylüyorlar. Dünyamızda her zaman doğal ısınma ve<br />
soğuma döngüleri olmuştur. Ama düzenli sıcaklık ölçümleri tutulmaya başlanan 1860<br />
yılından bu yana en sıcak 14 yıl son 20 yıl içinde gerçekleşti. 1998 o tarihten bu yana en<br />
sıcak geçen yıl oldu 3 .<br />
Çevre sorunu olmadan yaşayabilmek için dünya ikliminin dengeye kavuşturulması<br />
gerekmektedir. Dünya iklimini dengeye ulaştırabilmek için atmosferin ısınmasının<br />
azaltılması şarttır. Şu anda dünyada kullanılan petrol, kömür gibi fosil yakıtları<br />
yüzünden havadaki karbon yayılımı yılda l milyar ton düzeyine çıkmış bulunmaktadır.<br />
Ağaçlar ve okyanuslar havadaki karbonu emerler ancak dünyadaki ormanların yarısı son<br />
50 yılda insanlar tarafından yok edilmiş durumdadır. Şu anda atmosfere bırakılan<br />
karbon miktarı tüm okyanus ve ormanların her yıl emebilecekleri miktarın 6 katıdır. İşin<br />
en kötü tarafı da dünyada fosil yakıtlarının kullanılması azaltılacağına gittikçe artış<br />
göstermektedir. 1950 - 1997 yılları arasında dünyada fosil yakıt tüketimi 4 katına,<br />
kereste kullanımı 3 katına, kağıt kullanımı 6 katına çıkmıştır. Özellikle Çin'de görülen<br />
ve fosil yakıtlara dayanan büyük sanayileşme hamlesinin atmosferin ısınmasını daha da<br />
artırması beklenmektedir 4 .<br />
1 tema@ tema. org. tr.<br />
2 Özey,R., 2001, a, g, e. İstanbul,s.124.<br />
3 tema@ tema. org. tr.<br />
4 http://www.turkishpilots.org.tr/ (Denizcilik-Dergisi-Sayi-4.)<br />
March 2005 Vol:<strong>13</strong> No:1 Kastamonu Education Journal
Change language