13_1_tum

60 Temel ÇALIK, Ferudun SEZGİN
4. Küreselleşme ile birlikte gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde işsizlik ve
bununla birlikte geleceğe yönelik umutsuzluk ve güvensizlik artmaktadır.
5. Çok tartışılan bir boyut da, ulusal hükümetlerin, küresel sermaye ve çok uluslu
şirketler karşısında politika oluşturma ve egemenliğini kabul ettirmede yetersiz
kalmasıdır.
6. Ticaretin ve yatırımın önündeki engellerin kaldırılması, uluslararası sınırları aşabilen
gruplar ile aşamayan gruplar arasındaki dengesizliği artırmaktadır.
Küreselleşme, modernleşme ve post modernleşme ile ilişkili olup dünyanın bir
bütün şeklinde somut yapılaşmasını ifade eder. Dolayısıyla, küreselleşmenin batı-dışı
dünyada yarattığı etkileri de her şeyden önce, modern-post modern gerilimini; 1)
bireysel kimliklerin patlaması ve siyasallaşması, 2) merkezi kurum ve yapıların
etkisinin azalarak, yerel kurum ve yapıların etkisinin artması ve 3) bireyin davranış
kalıbını küresel bir perspektif ve küresel duruma göre ayarlamasına yönelik
zorunluluğun ortaya çıkması biçiminde üç noktada toplamak mümkündür (Keyman ve
Sarıbay, 2000). Bütün bunlara rağmen, küreselleşme karşıtı bir tavır oluşturmak, tüm
dünyayı etkisi altında tutan küresel olgulara karşı koymak da mümkün değildir.
Küreselleşme, yüzyıllardır ulus-devlet ortamı içinde ve yerel boyutta gelişmiş insanın
ufkunu bir anda küresel boyuta çıkarmış, küresel düşünen, yerel çözümleyen bireye olan
ihtiyacı artırmıştır (Turgut, 2001).
Küreselleşme süreci, bazı fırsatları ve güçlükleri birlikte barındırmaktadır. Fırsatların
yaratılması, sürdürülmesi ve yaygınlaştırılması için küreselleşmenin iyi biçimlendirilmesi ve
yönlendirilmesi gerekmektedir. Bilgi ve teknolojideki gelişme ve yaygınlaşma, sermaye
hareketliliğindeki artış, dünyadaki yoksulluk ve eşitsizlikleri azaltma potansiyeli
taşımaktadır (Tomul, 2002:79). Bu nedenle, küreselleşme, sadece ekonomik değil, aynı
zamanda toplumsal, kültürel ve ideolojik de bir olgudur (Akkutay, 1999). Bilgi çağı
olarak adlandırılan günümüzde, ulusal ve uluslararası rekabette küreselleşme, önemli bir
belirleyici ve başlıca faktör durumundadır. Bu nedenle, küreselleşen dünyada,
toplumların karşı karşıya geldiği ciddi bir sorun da, milli ve kültürel değerlerini
koruyarak günümüz dünyasının gerektirdiği bilgi, beceri, değer, tutum ve davranışlara
sahip bireylerin nasıl yetiştirileceğidir. Bu sorunun çözümünde ise, en büyük
sorumluluk, aileye, topluma ve eğitim sistemlerine, dolayısıyla okullara düşmektedir.
Küreselleşme, son yıllarda çağdaş sosyal yaşamın temel bir özelliği haline gelmiştir.
Her yerde küresel sorunların, kurumların ve hatta küresel olayların olduğunu görmek
zor değildir (Holton, 1998). Dünyanın her geçen gün daha da küçüldüğü, hatta artık
global bir köye dönüştüğü söylenmektedir. Giderek küçülen dünyada, toplumların
varlıklarını devam ettirebilmeleri, uluslararası arenada daha rekabetçi olmayı ve
toplumu oluşturan bireylerin küresel değerleri ve oluşumları göze alarak hareket
etmelerini gerekli kılmaktadır. Ulusal ve uluslararası rekabette toplumların varlıklarını
sürdürebilmeleri ve söz sahibi olabilmeleri, küresel dünyanın gerekliliklerini
kazandırabilecek etkili eğitim sistemleri sayesinde olacaktır. Küreselleşmeye sadece
ekonomik bir olgu olarak bakmak, bu sürecin tam olarak tanımlanmasını zorlaştırır.
Küreselleşmenin kültürel ve siyasal bir süreç olması, eğitimin küreselleşme sürecindeki
önemini açıkça göstermektedir.
Mart 2005 Cilt:13 No:1
Kastamonu Eğitim Dergisi