Şucaeddin Veli ve Velayetnamesi T.C. Eskişehir Valiliği

SONUÇKaynaklarda Şucâ’eddîn hakkında verilen bilgilerin yetersiz olmasının yanında, aynızamanda bu kaynaklar, birçok açıdan birbirlerini de doğrulamamaktadır. Bunun sonucu olarak,birbiri içine geçmiş birkaç Şücâ’eddîn söz konusudur. Kaynaklar, bu konuda doğru ve ayrıntılıbilgi vermemenin yanında menkıbelerin de etkisiyle velî ve bir ermiş haline gelen Şucâ’eddînkimliği ile adeta birbirine karıştırılmış, birbiri içine sokulmuş, kimi yerde tek, kimi yerde debirkaç Şucâ’üddin görüntüsü yaratılmıştır.Şeyh Şucâ’ Menkıbesinde anlatılanlara göre Bursa, Kütahya, Manisa dolaylarındakizaviyelerde yaşayan şeyhlerin onunla çok iyi ve saygı temelli bir ilişkisi vardır. Buralar eskiGermiyanoğulları ve Saruhanoğulları’nın bulunduğu yerler olup, Babai ayaklanmasınınarkasından gizlenmek için denetimin daha az olduğu bu bölgelere yerleşmişlerdi. ŞeyhŞucâ’’ın Abdal Hakkı, Abdal Mecnun, Abdal Yakup ve Abdal Mehmed gibi muhtemelenBabaîlerin yaşayan Şeyhleri ile ilişkisi vardır. Şeyh Şucâ’’ın yörede yaşayanlar dışında dahasonra Balkanlardaki bir çok faaliyetleri bilinen Otman Baba gibi derviş ve şeyhlerle de ilişkisibulunmaktadır. Otman Baba’nın Balkanlara gitmeden buralarda dolaştığı ve Şeyh Şucâ’’yı “Pîr”olarak kabul ettiği menkıbesinde anlatılmaktadır.Şeyh Şucâ’ Batı Anadolu bölgesinde oldukça iyi bilinen ve önemsenen bir kişi olduğukadar; yaşamını sürdürdüğü zaviyesinde yaşadığı dönemde tekkesi de Babaîliğin dinsel merkeziolmalıdır. Şucâ’ Baba Menâkıbnâmesi’ne göre O, 200 derviş ile bütün yaz seyahat eden kışlarızaviyesinde ya da bir mağarada geçiren tipik bir Babai dervişidir. XV. yüzyılda O’nun müritleribütün Anadolu’da ve Rumeli’de “Üryan Şucâ’iler” adıyla ünlenmişlerdir. Sultan Şucâ’’ sadeceŞeyh ya da yerel halkla ilişkili değil, yüksek Osmanlı komutanları ile de ilişki içerisinde olupbunların içerisinde Timurtaş Oğlu Ali Bey onun müridi olmuştur. Şucâ’ Baba müritleri ilebirlikte Rumeli’de gazalara katılmaktadır. O aynı zamanda derviş bir gazidir. BalkanlardakiAleviliğin kurumsallaşmasında bu iki temel olgunun işbirliği çok önemli bir etki göstermiştir.Faaliyet sahası Kuzey Bulgaristan yönünde bulunan Timurtaş Paşa’nın yanında Şeyh Şucâ’ile birlikte Üryan Baba da bulunmaktadır. Bu bölge Sarı Saltuk’un ilk Rumeliye geçişindenberi Babailerin çok yoğun olarak bulunduğu bölgelerdir. Şeyh Şucâ’ döneminde, Seyitgaziçevresindeki Babailerin buradaki faaliyetleri buraya yeni bir canlılık getirmiş, yörede Babailikoldukça güçlenmiştir. Daha sonra bu ilişki Otman Baba kült kimliği üzerinden yürüyecektir.Rumeli’de Şucâ’eddîn’in müridlerinin “Üryan Şucâ’iler” olarak anıldığı bilinmektedir. Bunlarbu “Alp-Eren”, “Gazi-Veli”lerin yanında bu savaşlarda oldukça önemli işlevlere sahiplerdir.Şeyh Şucâ’’ın da bir Babaî dervişi olduğu görüşü kuvvetle muhtemeldir. Onun faaliyetsahası olarak gösterilen yerler de Germiyanoğulları ve Saruhanoğulları’ nın bulunduğu yerler177