Şucaeddin Veli ve Velayetnamesi T.C. Eskişehir Valiliği

Bununla beraber, İran savaşlarından önce geçen yıllarda, bu yadırganan durumun negibi yeni olaylar doğurduğunu detaylı olarak bilmiyoruz. Bu savaşlar başladıktan sonra, hele1584 yılının ardından gelen önemli olaylar sırasında, Kapıkullarının da iç kavgalarda etkileriolduğu çok açık olarak kendisini göstermektedir. Yeniçerilerin ve başka Kapukullarının halkıntopraklarını ele geçirdikleri, onlara ağır faizle para verdikleri, ortakçılık ettikleri, zorbalığasaparak, devlete veya evkafa ait bir çok vergi kaynaklarının zararına hareket ettikleri şikayetleresebep olmakta idi 350 . Hele, İran’a giden askerî yolun uğradığı yerlerde, halk ile aralarında kanlıvakaların eksik olmadığı görülüyordu 351Bu alt yapılanma içinde dini kurumların, eğitim kurumlarının ve ticari faaliyetin devamettiği gözlenmektedir. Hatta birçok dini kurum veya yörenin aksine XIX. yüzyıla kadar Seyitgazive içindeki kurumların pek fazla sıkıntı çekmedikleri gözlenmektedir. Bunda da en önemlietkenin konar göçer halkın büyük bir ekonomik güç olduğu olgusudur. Tayyib Gökbilgin’ineserinde verdiği Gebze ve Eskişehir tesislerinin vakfiyesine göre Kurşunlu Camii’nin avlusuiçinde bulunan 10 öğrenci odasında kalanlar, Seyitgazi ve Eskişehir’de bulunan SıbyanMektepleri ve muallimleri imarete tahsis edilen vakıf gelirlerinden yararlanacaklardır 352Kanuni devrinde de Seyitgazi’de pazarlar kurulduğunu ve bunların bölge için önemliolduklarını biliyoruz 353 . Sultanönü Sancağında Seyitgazi Kazasının merkezinde ve Seyitgazinahiyesinde birer pazar kuruluyordu 354 . Seyitgazi kazasında iki tane pazar kuruluyordu.Merkezde kurulan pazar toplam 504 vergi mükellefine hitap ediyordu. 610 akçe ihtisab resmiolan pazar her türlü alışverişin yapıldığı bir alışveriş merkezi idi. Eski bir yerleşim yeri geniş bircoğrafi alanın merkezi olduğu için eskiden beri çarşısı vardı. Kervansaray ve 11 tane dükkanSeyitgazi Tekkesinin vakıfları içinde idi 355 .Kazada bulunan ikinci pazarın yeri tesbit edilememiştir. 200 akçelik ihtisab resmindenaçıkça anlaşıldığı gibi burası kırsal kesimde kurulan küçük pazarlardan biridir. Ayrıcacemaatlerin konakladığı bu bölgede kurulacak pazarın hafta pazarı olması olanaksızdır.Uygun mevsimde burada bulunan konar göçerlere hitap ettiği için ancak onların bulunduğuzamanlarda kurulduğunu tahmin etmek yanlış olmayacaktır.Konar göçerlerin hasılı uzun zamandır aynı yerde oturan Eyne Hoca Cemaatinemensup bir muhassıl tarafından toplanmaktadır. Her iki tarihte de Eyne Hocalılar yerleşikdurumda görülmektedir. Konar göçerlerin vergilerinin mukataaya verilmek suretiyletoplandığı belirtilmektedir. Muhassılın cemaate mensup olması mukataayı onların üstlendiğini350. B. A, M. D., No: 49, s. 40; M. D., No: 58, s.317; M. D., No: 62, s.86; M. D., No: 66, s. 118.351. M. Akdağ, a.g.e., s.323.352. M. T. Gökbilgin, Edirne ve Paşa Livası, İstanbul, 1964, s.525.; Doğru, XVI. Yüzyılda Eskişehir ve Sultanönü Sancağı,İstanbul,1992,s. 74353. T. T. D. No: 438, s.234,237.354. T. T. D. No: 515, s.18, 24, 44,58,72- T.T.D. No:438, s.223, 226, 234, 237.355. T. T. D. No: 436, 143, 237.94