Şucaeddin Veli ve Velayetnamesi T.C. Eskişehir Valiliği

Dervişler, XIV. yüzyılda Seyitgaziye yerleşmişlerdir. Buraya ne tür dervişlerinyerleştiğini tam olarak bilmememize karşın F. Köprülü’nün işaret ettiği gibi bunlar “Abdalan-ıRum” olabilirler. Abdallar 286 , Bektaşi sınıfı içinde yer almamakla beraber, bu ikisi arasında yakınilişki herzaman bulunmuştur. Bunlar kendilerine “Seyyid Gazi Yetimleri” adını vermişlerdir veKöprülüye göre merkez tekkeleri Seyyid Gazi Tekkesidir 287 . Bu Abdallar, giyinişleri, tef, kudümve boynuz ile yaptıkları müzik ile tanınırlar. Bunlar XVI. yüzyılda da Seyyid Gazi Tekkesinve Şucâ’eddîn Velî Zaviyesi’nde birarada bulunuyorlardı ve o dönemde medrese ulemasınınmemnuniyetsizliğini uyandırmakta idiler 288 .Hasluck ve Menavino, “Abdal” isimlendirmesi yerine “Bektaşi” terimini kullanmakta veŞucâ’eddîn Velî ile Seyyid Battal Gazi Külliyesinin, Bektaşilerin eline XVI. yüzyılda geçtiğinikaydetmektedirler 289 ;Rum Abdalları adlı Kalenderî zümresi, Vahidî tarafından Kalenderîler ve Haydarîlerdenayrı bir zümre olarak anlatılıyor. Ona göre Rum Abdalları, “Yalın ayak, başı kabak ve tenleriçıplak”. Yalnız birer Tennûre giymiş oldukları halde dolaşmaktadırlar. Zaman zamanellerindeki Dâyire ve Kudüm’leri çalıp Boynuzlar öttürerek gruplar halinde dolaşmaktadırlar.Bir omuzlarında Ebûmüslîmî Nacak tabir edilen bir balta, ayrıca Şucâî Çomak dedikleri uzunve bir ucu kıvrık âsâ taşımaktadırlar. Birer yanlarında, birinin içinde afyon, diğerinin içinde ateşyakmak üzere kav ve çakmak koydukları iki Cür’a’dan; diğer yanlarında, kuşaklarına asılı birerkeşkül bulundurmaktadırlar. 290Saç, sakal, bıyık ve kaşları tamamiyle kazınmıştır. Vücutlarında yer yer âyinlerindeaçtıkları yanık ve yara izleri bulunmaktadır. Bedenlerinde ise kiminin zülfikar, kiminin Hz.Ali’nin adı, kiminin ise yılan resmi bulunmaktadır. 291A.Y. Ocak, Vahîdî’nin Rum Abdallarının Otman Baba’yı takdis ettiklerini, SeyyidBattal Gazi’yi pîr 292 tanıdıklarını belirtikten sonra, Hz. Ali ve Oniki İmam’ıda benimsediklerinikaydediyor. Ona göre bunlar namaz ve oruç gibi ibadetlere hiç yanaşmadıkları gibi, şehir şehir,kasaba kasaba, köy köy dolaşıp cahil insanları kandırarak para karşılığında onlara kehanetler286. Dervişler, XIV. yüzyılda Seyitgaziye yerleşmişlerdir. Buraya ne tür dervişlerin yerleştiğini tam olarak bilmememize karşınM.F.Köprülü’nün işaret ettiği gibi bunlar “Abdalan-ı Rum” olabilirler.287. M. Fuad Köprülü, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Ankara 1976,s.23-32288. M. Aslanbay, Seyyid Battal Gazi Hayatı ve Bazı Menkıbeleri, Eskişehir, 1953, s.26.; A.Refik, “Osmanlı Devrinde RafızilikBektaşilik”, DEFM, C.IX-2, İstanbul, 1932, s.13,32,33.289. F. W. Hasluck, Bektaşilik Tedkikleri, Anadolu’nun Dînî Tarih ve Etnografyasına Dair, Tetkikat Merkezi Neşriyatı I Çev.:Ragıp Hulüsi, İstanbul, 1928, s.13. A.Menavino, I Costumi et la Vita Turchi, Fiorenza, 1551,s.60290. Ocak, “Battal………….., s.112-115291. Ocak,a.g.e.,Aynı Sayfalar292. A.Y.Ocak, Vahidi’nin bir kaydını zikrederek; “Rum Abdallarının: “Ey hâce, biz Diyâr-ı Rûm’dan gelirüz. Seyyid Gazi Hakkatında geçer nâzı ânın ocağındanuz. Şüdde ve seccâde ve kudûm ve çerâğ ile Rum Abdallarıyuz. Cism-i pür-dağile Otman Babaköçekleriyüz. Bir Şucaî Çomağ ile Seydî Gazi Yetimleriyüz” dediklerini kaydetmektedir (A.Y.Ocak, Osmanlı İmparatorluğundaMarjinal Sufilik: Kalenderîler, Ankara, 1992, s.112-115).82