Şucaeddin Veli ve Velayetnamesi T.C. Eskişehir Valiliği

ı -Tarihsel Alt YapıNacoleia (Seyitgazi), Roma döneminde kent isyanlarına sahne olmuş bir yerleşimmerkezidir. Hristiyanlık ve mezhep ayrılıkları bu çatışmaların temelini oluşturur. Tarihçiler,İmparator Julianos’un, 361’de Pers Seferi’ne çıkmak üzere Antiocheia (Antakya)’ya giderkenNacoleia’da bir süre kaldığından da söz etmektedirler. 366’da Procopius, İmparator Valens’e karşıayaklanır. Ancak, Procopius Nacoleia yakınlarında yakalanır ve öldürülür. Roma İmparatoruArcadius zamanında (395-408)’da Nacoleia’da Tribigild komutasındaki Got garnizonukarışıklıklar çıkarır ve Nacoleia’yı ele geçirir 1 .Kaynaklarda Seyitgazi’nin adının, Bizans döneminde de Nacoleia olduğunu görüyoruz 2 .Seyitgazi, en erken V. yüzyılda Bizans yerleşimine sahne olmuştur 3 . Bizans kalıntılarındakarakteristik V. ve VI. yüzyıl özellikleri görülmektedir. Seyyid Battal Gazi Külliyesi’nde görülendevşirme malzeme bunu kanıtlamaktadır. Bu döneme ait en iyi örnekleri, sur kalıntıları vemezarlar oluşturmaktadır.Nacoleia (Seyitgazi) isminin “Seyitgazi” olarak kullanımı; Halife Harunurreşid’inkomutanlarından Seyyid Battal Gazi‘nin, Bizanslılarla savaşırken bu civarda şehit olmasındanötürü, isminin gazilik ünvanıyla birlikte Nacoleia’da yaşatılmak istenmesinden kaynaklanmıştır 4 .VIII. yüzyılda Orta Doğu’ya bağlanan önemli yol üzerinde bulunan Eskişehir ve Seyitgazi,Abbas b. El-Velid tarafından 708 yılında zapdedilmiştir. Bazı müellifler, Bizans Kalesi’ne karşıdüzenlenen bu saldırı sırasında, ilçeye ve külliyeye adını veren Seyyid Battal Gazi’nin şehitolduğunu söylemektedirler 5 . Ancak Battal Gazi‘nin 730 ile 740 yılları arasında şehid olduğugörüşü daha ağırlık kazanmaktadır.IX. yüzyıldan sonra Nacoleia ismiyle karşılaşmıyoruz. XI. yüzyılın başlarından itibarenAnadolu’nun siyasi ve ekonomik anlamda şekillenmesinde en önemli olgu hiç kuşkusuzbölgedeki gazi kimlikli savaşçılar olmuştur. Bizans topraklarına saldıran gaziler, özellikle budönemde çok büyük güç kazanmışlardır. Selçukluların yönetimi altında olan büyük Oğuz Göçüsırasında göç eden Türk unsurlarının büyük bir kısmı yeni Selçuk Devleti’nin askerinin önemlibir bölümünü oluşturmuşlar ve bu devletin bir parçası haline gelmişlerdir. Yine bu dönemde buaskeri sınıfa beylikler ve araziler bahşedilmiştir. Bununla birlikte bu sınıf ve teşkilat dışında birde bağımsız hareket eden başıboş bir sürü savaşçı kitleler ve aynı zamanda İslam memleketleriarasında göçebe hayatını sürdürmekte devam eden birçok serbest aşiret hala mevcuttur. Savaşçıkitleler ve göçebe aşiretler Selçuk Devleti’ne ve hanedanına fazlaca da bağlı değillerdir. Hatta1. W. M. Ramsay, The Historical Geography of Asia Minor, 1890, s. 120.2. W. M. Ramsay, a.g.e.,s.5.3. A. D. Mordtmann, Anatolien Skizzen und Reise Briefe aus Kleinasien (1850-1859), Hannover, 1925, s. 16.4. W. M. Ramsay, “Inscriptions from Nacoleia” Journal of Hıstory Socıety, Vol III-No: 1, London 1882, s. 1205. B. Darkot, “Eskişehir”, İ.A. C.III, İstanbul, 1992, s. 382.8