karar-alma yaklaşımı çerçevesđnde 1 mart 2003 tezkeresđ

6Diğer bir ifadeyle, Karar-Alma Yaklaşımı, devleti realist teori gibi rasyonelkararlar veren, üniter, tek aktör olarak görmemekte, bunun içine devlet adına kararveren ve bu sürece katılan bireyleri de eklemektedir. Yani bu durumda devlet içindebireylerin, grupların karar almada etkin oldukları söylenebilmektedir. Bu yüzdenkamuoyu, baskı grupları, seçim sistemleri, ülke rejimi, bürokratik süreç gibi öğelerde bu yaklaşımda dikkate alınması gereken öğelerden bazılarıdır. 20Karar-Alma Yaklaşımına göre, “ulusal çıkar” 21 sadece uluslararası sistemleaçıklanamaz, devletlerin içsel yapılarına da bakmak gerekir. Realist ve SistemYaklaşımcıları gibi devlet, diğer devletlerin politikalarına göre hareket eden veyadavranışları uluslararası yapı tarafından belirlenen “kara kutu” ya da “bilardotopu” 22 değildir. Çünkü bir devletin dış politikasını anlamak için esas olarak, onuniçsel yapısına, karar alıcıların tutum ve davranışlarına, onların durumu nasılalgıladıklarına bakmak gerekir. Bir Dış Politika ancak bu şekilde sağlıklı analizedilebilir. 23Bununla birlikte, Karar-Alma Yaklaşımlarının makro çözümlemelerden çokmikro çözümlemeler için yararlı olacağını kabul etmek gerekir. Yani buyaklaşımlarla, tüm siyasal sistemin bir çözümlemesi yapılamaz. Çünkü, sadece birkarar verme birimi üzerine eğilerek onun çözümlemesi yapılır. Bu yaklaşımlar,yürütme gibi geniş kapsamlı kurumlarla bile her zaman ilgilenmez. Çoğu kez,hükümetin politikasını biçimlendiren bireyler üzerinde durur. Böylelikle, Karar-Alma Yaklaşımı ile ilgilenenler, kararların verildikleri yerleri daha belirgin ve somutduruma getirerek, bir bakıma dış politika konularında bilimsel yöntemlerinuygulanmasını kolaylaştırırlar. 24ve Dış Politika, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı,Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1996, s. 78.19 Arı, a.g.e., s. 535., Robert Jervis, Perception and Misperception in International Politics, (NewJersey: Princeton University Press, 1976), s. 44.20 Arı, a.g.e., s. 536.21 Ulusal çıkar, temel hedef ve dış politikanın yapılmasında devletin karar alıcılarını yönlendiren üstbelirleyicidir. Detaylı bilgi için bkz. Çelikpala, a.g.t., s. 11-45.22 Bu modeller güç yaklaşımını ele alan ve devletleri sahip oldukları güce göre, kapalı bir yapı olarakdeğerlendiren modellerdir. Arı, a.g.e., s. 344.23 a.g.e., s. 536.24 Gönlübol, a.g.e., s. 15.