karar-alma yaklaşımı çerçevesđnde 1 mart 2003 tezkeresđ

58Kemalist kurum kendi konumlarını diğer kurumlar karşısında özellikle de TBMMkarşısında geliştirmişlerdir.” 208Dış Politika yapımında TSK’nin daha çok statükocu olduğu görülmektedir.TSK bu rolünü özellikle askeri darbeler döneminde ortaya koymaktadır. Bumüdahaleler siyasi nedenlere dayanmaktadır. Müdahaleler, mevcut siyasalkurumların etkilerinin azalması veya tamamen yitirilmesi ve çeşitli grup ve partilerinçatışmalarının artmasına bir tepki olarak meydana gelmektedir. Müdahale dönemleri,dış politikanın rotasına adeta bir sadakat dönemi olmuştur. Aynı zamanda, 12 EylülĐhtilali’ni yapan komuta heyeti adına konuşma yapan Genelkurmay Başkanı KenanEvren, NATO ve CENTO’ya bağlılıklarını ifade ederek Karar-Alma Sürecinde deaktif olduğunu göstermiştir. 209Uluslararası ekonomik entegrasyonu sağlamak için yapılan 24 Ocak 1980kararlarının askeri dönemde tam anlamıyla gerçekleştirilmiş olması (Đthal ikamecipolitikalardan vazgeçen Türkiye, ihracata dayalı ekonomik büyümeyi tercih etmiş veuluslararası finansal hareketlere açık hale gelmiştir) TSK’nin karar-alma sürecindekietkisinin diğer bir göstergesi olmuştur 210Bunların dışında TSK’nin, dış politika ve karar-alma sürecine kamuoyuoluşturarak etki etme yoluna gittiği de görülmüştür. Bunun en önemli örneklerindenbiri, 1998’de yayımlanan ve savunma ağırlıklı konuların işlendiği “Ulusal StratejiDergisi 211 ”dir. TSK’nin ilk defa bir yayına büyük biçimde destek verdiğigörülmektedir. Dergiyi bir şirket çıkarmasına rağmen dergi yönetiminin tamamınayakını askerlerdir. Bununla birlikte çok sayıda yüksek rütbeli subayın da görüşleridergide yer almaktadır. 212208 Çalış, a.g.m., s. 150.209 Türkiye’nin 1980’lerde NATO ve ABD ile ilişkileri çoğunlukla TSK tarafından yürütülmekteydi.Dışişleri Bakanlığı’nın rolü bu ilişkilerde azalmıştır. Özellikle Türkiye ve ABD arasındakigörüşmelerde Türk heyeti %95 oranında askeri kesimden % 5 oranın da ise sivil bürokrasidenoluşmaktadır. Mehmet Ali Birand, Emret Komutanım, (Đstanbul: Milliyet Yayınları, 1986), s. 395.210 Mehmet Altan, Darbelerin Ekonomisi, (Đstanbul: Đyi Adam Yayınları, 2001), s. 38.211 Dergi, CNR Uluslararası Fuarcılık A.Ş. tarafından çıkarılmaktadır. Özdemir, a.g.t., s. 70.212 Koçer, “1990’lı Yıllarda Askeri Yapı ve Türk Dış Politikası”, ODTÜ Gelişim Dergisi, Cilt. 29,Sayı. 1-2, Yıl. 2002, s. 139.