51sürecinde etkin bir ağırlık kazanması ise <strong>karar</strong>ların sağlık derecesinin az<strong>alma</strong>sınaneden olacaktır. 177Her şeye rağmen, Türk Dışişleri Bakanlığı dış politika oluşum ve uygulamasürecinde belirleyici bir yere sahiptir. Bununla birlikte kurum dış politika <strong>karar</strong>larınınalınması sürecinde diğer kurumlarla uyum içinde hareket etmektedir.2.2.5. Milli Güvenlik KuruluCumhuriyet döneminin ilk askeri darbesi olan 1960 Darbesi’nden sonra,yapılan 1961 Anayasasıyla birlikte kurulan Milli Güvenlik Kurulu 178 ,Cumhurbaşkanı Başkanlığı’nda, Başbakan, Genelkurmay Başkanı, BaşbakanYardımcıları, Adalet, Milli Savunma, Đçişleri, Dışişleri Bakanları, Kara, Hava, DenizKuvvetleri Komutanları ve Jandarma Genel Komutanından oluşur. 179Kurul’ungündemi ise, Başbakan ve Genelkurmay Başkanı’nın önerileri dikkate alınarakCumhurbaşkanı tarafından düzenlenir ve gerektiğinde Cumhurbaşkanı MGK’yıtoplantıya çağırabilir. 180MGK ile ordu, görüşlerini hükümete bildirebileceği ortama kavuşmuştur. Bukurul 1982 Anayasası ile daha da güçlendirilmiş ve Karar-Alma Sürecine olan etkisiartmıştır. 181MGK, milli güvenlik ve devletin milli güvenlik 182 siyasetine ilişkin tanımlarçerçevesinde, devletin milli güvenlik siyasetinin tayini, tespiti ve uygulaması ile ilgilikonularda tavsiye <strong>karar</strong>ı alır ve gerekli koordinasyonun sağlanması için görüş tespit177 Detaylı bilgi için bkz. Gönlübol, a.g.e., s. 626., Özcan, “Doksanlarda Türkiye’nin Ulusal Güvenlikve Dış Politikasında Askeri Yapının Artan Etkisi”, Özcan, Şule Kut (der.), En Uzun On Yıl, 2. Baskı,(Đstanbul: Büke Yayınları, 2000), s. 65-98.178Bazı kaynaklara göre MGK’nın kökeni 1922’lerde kurulan Harp Encümenine kadargötürülmektedir. Başkomutan sıfatıyla Atatürk’ün başkanlığında, Meclis Đkinci Başkanı, Maliye veMilli Savunma Bakanları, Genelkurmay Başkanı ile Maliye ve Milli Savunma KomisyonuBaşkanlarından oluşan Harp Encümeni, TBMM’ye talimat gönderme yetkisine sahip bir tür savaşkabinesiydi. Hikmet Özdemir, Rejim ve Asker, (Đstanbul: Alfa Yayıncılık, 1989), s. 92-93.179 http://www.mgk.gov.tr/Turkce/kanun.html, (22.02.2010).180 http://www.tbmm.gov.tr/anayasa.htm, (22.02.2010).181 Serap Yazıcı, Türkiye’de Askeri Müdahalelerin Anayasal Etkisi, (Ankara: Yetkin Yayınevi,1997), s. 81-85., Ertan Efegil, “Foreign Policy Making ın Turkey: A Legal Perspective”, TurkishStudies, Vol. 2, No. 1, Spring 2001, s. 149.182 Geçmişte, fiziksel saldırıya karşı ülke topraklarının savunulması olan milli güvenlik, günümüzdevatan topraklarının savunulmasının yanı sıra, ekonomik, sosyal ve politik menfaatlerin korunması iledevletin hayati öneme haiz ve temel değerlerin korunması olarak gelişmiştir. Ahmet Çörekçi,“MGK’dan Đstenen Yeni Rol”, Ulusal Strateji, Yıl. 3, Sayı: 16, Ocak-Şubat 2001, s. 44.
52eder; bu tavsiye <strong>karar</strong>larını ve görüşlerini Bakanlar Kuruluna bildirir ve kanunlarlabelirtilen görevlerini yerine getirir. 183 Anayasa’nın 118. maddesine göre, BakanlarKurulu MGK’nın almış olduğu <strong>karar</strong>ları öncelikle dikkate <strong>alma</strong>ktadır. 184MGK 185 ’nın hukuksal etkisi konusunda, hukukçular arasında fikir ayrılıklarıbulunmaktadır. Bir kesime göre MGK, Bakanlar Kurulu’na yardımcı bir kurumdurve MGK’nın Bakanlar Kurulu’na bildireceği görüşler öneri niteliğindedir. Buöneriler Bakanlar Kurulunca benimsendiği taktirde hukuki nitelik taşımaktadır. 186Başka bir kesim ise MGK <strong>karar</strong>larının öneri niteliğinde olduğu ve bu<strong>karar</strong>ların ancak Bakanlar Kurulunca benimsendiği sürece uygulanabileceğinibelirtmektedir. Ayrıca MGK’nda, Başbakan’ın da benimsediği bir <strong>karar</strong>ın, BakanlarKurulunca da benimsenip uygulanmasının doğal olduğu savunulmuş, aksi durumdaise, <strong>karar</strong>ı benimsemeyen Başbakan veya Bakan’ın görevden ayrılması gerektiğibelirtilmiştir. 187Bir başka kesim ise, MGK’nu, Bakanlar Kurulu’nun bir “alt-uzmanlıkkomitesi” olarak kabul etmek gerektiğini belirtmektedir. Bu kesime göre, Kurulungörüşlerini doğrudan kamuoyuna yansıtması doğru değildir. Kurulun görüşleri, ancakBakanlar Kurulu benimsedikten sonra, hükümet görüşü olarak kamuoyunaduyurulmalıdır. Çünkü MGK’nın siyasal hayatta tartışmalara neden olmasınınbaşlıca nedenlerinden birisi de, Kurul’un yetki ve görevler bakımından BakanlarKurulu’nun üstüne çıkarılması çabalarıdır. 1881983’te çıkarılan 2445 sayılı Milli Güvenlik Kurulu ve Milli Güvenlik KuruluGenel Sekreterliği makamı ile oluşturulan Sekreterlik Makamı, MGK ile Bakanlar183 http://www.mgk.gov.tr/Turkce/kanun.html, (22.02.2010).184 A.Y. mad. 118 için bkz. http://www.tbmm.gov.tr/anayasa.htm, (22.02.2010).185 MGK, işlevi danışma ya da eşgüdümle sınırlı diğer kurullardan farklı özelliklere sahiptir.Öncelikle, MGK, Cumhurbaşkanı’nın başkanlığında toplanan tek kuruldur. Đkinci olarak Anayasa’datanımlanan az sayıdaki kurullardan (Devlet Denetleme Kurulu, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu,Seçim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Yüksek Öğretim Kurulu) biridir. Üçüncü olarak, birdanışma organı olarak güçlü ve geniş yetkili bir örgütle (MGK Sekreterliği) desteklenen tek kuruldur.Seriye Sezen, “Milli Güvenlik Kurulu Üzerine”, Amme Đdaresi Dergisi, Yıl. 33, Sayı. 4, Ankara,Aralık 2000, s. 63., Metin Günday, Đdare Hukuku, 8. Baskı, (Ankara: Đmaj Yayıncılık, <strong>2003</strong>), s. 396.186 Taştekin, a.g.t, s. 38.187 Gözübüyük, a.g.e., s. 258.188 Rona Aybay, “Milli Güvenlik Kavramı ve Milli Güvenlik Kurulu”,http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/42/440/4924.pdf, (22.02.2010).
- Page 1:
iT.C.SÜLEYMAN DEMĐREL ÜNĐVERSĐ
- Page 4 and 5:
ivÇalışmamıza katkılarından d
- Page 6 and 7:
viABSTRACT1 ST. OF MARCH, 2003, NOT
- Page 8 and 9:
viii1.3. Karar Almada Karşılaşı
- Page 10 and 11:
xKISALTMALARABABDABGSa.g.e.a.g.m.a.
- Page 12 and 13: 1GĐRĐŞDış Politikalar, hüküm
- Page 14 and 15: 3kaldıklarından dolayı eleştiri
- Page 16 and 17: 5karar alıcının çevresi önceli
- Page 18 and 19: 7Çalışmamızın konusu önemi II
- Page 20 and 21: 9yolları araştırılır, üçünc
- Page 22 and 23: 11etmemekten daha sağlıklı sonu
- Page 24 and 25: 13Onlara göre karar alıcılar, ka
- Page 26 and 27: 15Kişinin rolü bir anlamda, ne ya
- Page 28 and 29: 17ülkenin ve karar vericilerinin d
- Page 30 and 31: 19Liderlik özellikleri özellikle
- Page 32 and 33: 21Mesela, BDT gibi konfederal yapı
- Page 34 and 35: 23denetleme ve gerektiğinde müdah
- Page 36 and 37: 25Uluslararası Sistemin güç deng
- Page 38 and 39: 27sahip olmamıza ve dolayısıyla
- Page 40 and 41: 29Bununla birlikte, Thomas Schellin
- Page 42 and 43: 31Japon hükümetinin 1992’de yas
- Page 44 and 45: 33uygulamıştır. Yeni devlet, Mus
- Page 46 and 47: 35görüşlere benzer ya da ortak g
- Page 48 and 49: 37aktörlerin objektif gerçeklerde
- Page 50 and 51: 39uluslararası konumu, karar alıc
- Page 52 and 53: 41ĐKĐNCĐ BÖLÜMTÜRKĐYE CUMHUR
- Page 54 and 55: 43Anayasa’ya aykırı andlaşmala
- Page 56 and 57: 45ülkeye gönderilmesine, yabancı
- Page 58 and 59: 47Başbakan’ın teklifi üzerine
- Page 60 and 61: 49Bakanlar Kurulu ya da hükümet i
- Page 64 and 65: 53Kurulu arasında koordinasyon mer
- Page 66 and 67: 552.2.6. Türk Silahlı KuvvetleriB
- Page 68 and 69: 57yıllar olmuştur. Bu yıllar, T
- Page 70 and 71: 592.2.7. Devlet Planlama Teşkilat
- Page 72 and 73: 61işleyen katılımcı bir demokra
- Page 74 and 75: 63örgütlenen insan topluluğudur.
- Page 76 and 77: 65ülkelerde hükümetlerin, özell
- Page 78 and 79: 67gelmeden yok etmeyi amaçlayan ul
- Page 80 and 81: 69hedef olarak seçildi ve NATO’n
- Page 82 and 83: 71ABD, terör saldırıları sonras
- Page 84 and 85: 73Yunan ve Ermeni Lobilerinin muhal
- Page 86 and 87: 75Bütün bunlar neticesinde Türki
- Page 88 and 89: 77modernize edilmesi ve gerekirse d
- Page 90 and 91: 79• Kıbrıs Sorunu’nda Türkiy
- Page 92 and 93: 81toplanır ve toplantıya katılan
- Page 94 and 95: 83Tezkerenin reddiyle birlikte orta
- Page 96 and 97: 85• ABD’nin Kuzey Irak’a indi
- Page 98 and 99: 87nüfus kütüklerini Türkmenler
- Page 100 and 101: 89isimleriyle görüşmüştür. B
- Page 102 and 103: 91“ABD’lilerin Irak’ta kitle
- Page 104 and 105: 93“ Irak çok tehlikeli bir yer.
- Page 106 and 107: 9516 Eylül’de ise Erdoğan ABD B
- Page 108 and 109: 97arayan Powell, Türk Dışişleri
- Page 110 and 111: 991983-91 yılları arasında merke
- Page 112 and 113:
101kullanması gerekirken, zaman za
- Page 114 and 115:
103yoksa bu durumun Anayasa’nın
- Page 116 and 117:
105halk, onun siyasi yasağına bil
- Page 118 and 119:
107Irak’ın Kuzeyi’nde varlığ
- Page 120 and 121:
109kuruluşlarını v.b. kapsayan i
- Page 122 and 123:
111Türkiye’nin Irak müdahalesin
- Page 124 and 125:
113KAYNAKÇAKitaplarAKGÜN, B., 11
- Page 126 and 127:
115DAĞ, A. E., Uluslararası Đli
- Page 128 and 129:
117KÖNĐ, H., Genel Sistem Kuramı
- Page 130 and 131:
119WELDES, J., Constructing Nationa
- Page 132 and 133:
121ERALP, A., “Uluslararası Đli
- Page 134 and 135:
123MEHMETOĞLU, D., “Pozitivizm,
- Page 136 and 137:
125TANRISEVER, O., “Yöntem Sorun
- Page 138 and 139:
127UÇAR, Đ., Sivil Toplum Kavram
- Page 140 and 141:
129http://www.sam.gov.tr/perception
- Page 142 and 143:
131ÖZGEÇMĐŞKişisel Bilgiler:Ad