75Bütün bunlar neticesinde Türkiye’nin önüne 2 seçenek çıkmıştır. Birinciseçenekte ABD Irak’a operasyon fikrinden vazgeçirilecek, ikinci seçenekte ise ABDile Irak’a yapılacak olası operasyonda birlikte olunup Irak’ın geleceği konusundaaktif söz sahibi olunacaktı. Đkinci seçeneğin olması durumunda, yığınak yapılması veIrak’ın kuzeyindeki personel sayısının artırılması önerilmiştir. 270Bununla birlikte Türkiye’de 3 Kasım 2002’de yapılan genel seçimlerle Adaletve Kalkınma Partisi (AKP) TBMM’de tek başına iktidar olmuştur. Ayrıca AbdullahGül Başbakan olup Türkiye’de yeni bir döneme girilmiştir. 271ABD yetkilileri Wolfowitz ve Grossman ise 3 Aralık 2002’de Irak’aoperasyon konusunda Türkiye’den beklentilerin daha da arttığı bir dönemdeAnkara’yı ziyaret etmiştir. Başbakan Abdullah Gül, Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış,Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Genelkurmay 2. Başkanı Yaşar Büyükanıt,AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan ve CHP lideri Deniz Baykal ile görüşen yetkililer,Irak’a askeri operasyon hususunda Türkiye’den gelecek destek neticesindeTürkiye’nin AB üyeliği ve Kıbrıs ve Türk tarafını memnun edecek bir çözümkonusunda destek vereceklerini söylemişlerdir. 272Çünkü ABD, Irak operasyonunu Kuzey ve Güney olmak üzere 2 cephedenyürütmek istemektedir. Bu doğrultuda da ABD, Türkiye’nin Kuzeyin ana ikmal üssüolmasını istemektedir. 27310 Aralık 2002’de AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan Washington’da ABDBaşkanı Bush’a, Irak işgal planını tamamlanıp tamamlanmadığını sorduğunu,Bush’un da planın neredeyse hazır olduğunu ancak önemli olan şeyin kuzeyde bircephe açılması gerektiği yoksa işgalin maliyetinin çok yüksek olacağını söylediğini,akabinde Erdoğan’ın ise Türkiye’nin Habur sınırının kapanması durumunda turizmv.b. sebeplerden dolayı büyük kayba uğrayacağını ABD’nin ise bu zararların tazminiiçin 1-2 Milyar$ gibi basit rakamlar söylediklerini ifade etmiştir. 274269 Demirkıran, a.g.t., s. 175-177., Turan Silleli, Büyük Oyunda Türkiye-Irak Đlişkileri, 1. Baskı,(Đstanbul: IQ Kültür Yayınları, 2005), s. 216., Bila, a.g.e., s. 166-167.270 Demirkıran, a.g.t., s. 175-177., Bila, a.g.e., s. 168.271 Demirdaş, a.g.t., s. 51.272 a.g.t., s. 51273 Deniz Zeyrek, “Türkiye Kuzey Planında”, Radikal Gazetesi, 4 Aralık 2002.274 “Savaş Đhtimali Ağır Basıyor”, Hürriyet Gazetesi, 11 Aralık 2002.
7627 Aralık 2002’de yapılan Milli Güvenlik Kurulu toplantısında Irak’a olasıbir müdahalenin uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde olması gerektiğivurgulanmış, Recep Tayyip Erdoğan ise 17 Ocak’taki BM Silah DenetçileriRaporu’nu bekleyeceklerini ve esasında savaşa karşı olduklarını belirtmiştir. 275ABD için Irak operasyonunda kuzey cephesinin önemli olduğu su götürmezbir gerçektir. Ancak, Türkiye’de buna karşı çıkanlar, olası bir işgalin uluslararasıhukuka aykırı olacağını, BM’de oybirliği olmazsa bu işgalin ABD’nin tek taraflımüdahalesi haline geleceğini savunanlar da bulunmaktadır. Ayrıca Türkiye’de, baştaAB olmak üzere –Almanya ve Fransa işgale karşı çıktıklarını resmen açıklamışlardır-Türkiye’nin böyle bir işgale destek vermesi durumunda, Đran ve Rusya’dan dagelecek yoğun tepkilerin Türk Dış Politikası uygulamalarında sorunoluşturabileceğine dair kaygılar bulunmaktadır. Bununla birlikte, Türkiye’nin Irak’taABD’ye vereceği destek, Türkiye’de %75’lere varan savaş karşıtlığı nedeniyleAKP’nin içeride oy kaybetmesine yol açabilirdi. Diğer taraftan ABD’ye olan askerive ekonomik bağımlılık nedeniyle ABD tarafından taleplerin geri çevrilmesi,Türkiye için büyük sorunlar da çıkarabilirdi. 276Aslında Irak sorununun barışçıl yollarla çözülmesini isteyen BaşbakanAbdullah Gül, Suriye Devlet Başkanı Beşer Esad’la görüşmüş ve savaşın son çareolduğunu, barış için hala umut bulunduğunu, Türkiye’nin Irak’ın toprak bütünlüğü,Musul ve Kerkük konusunda hassas olduğunu vurgulamıştır. Bu görüşme sonrasındaGül, Mısır, Ürdün ve Suudi Arabistan’ı da kapsayan bir Ortadoğu gezisine çıkarakülkelerin dışişleri bakanlarını Đstanbul’da yapılacak “Irak Konusunda BölgeselGelişim” zirvesine davet etmiştir. 23 Ocak <strong>2003</strong>’te Đstanbul’daki buluşmada Irak’takisorunun barışçıl yollarla çözülmesi gerektiği bir kez daha yinelenmiştir. 277Bunun yanında 6 Şubat <strong>2003</strong>’te ise, TBMM’de ABD’li askeri personelin 3aylığına eğitim için Türkiye’ye gelmesine ilişkin Hükümet Tezkeresi 193 red oyunakarşılık 302 oyla kabul edilmiştir. Bu tezkereyle, Đskenderun ve Mersin Limanları ileĐncirlik, Diyarbakır, Afyon, Çorlu, Sabiha Gökçen ve Batman havaalanlarının275 “ABD’ye Yanıt: Meşruiyet Şart”, Radikal Gazetesi, 28 Aralık 2002.276 www.transatlantictrends.com., (01.04.2010).277 “Zirveden Irak’a Uyarı”, Milliyet Gazetesi, 24 Ocak <strong>2003</strong>.
- Page 1:
iT.C.SÜLEYMAN DEMĐREL ÜNĐVERSĐ
- Page 4 and 5:
ivÇalışmamıza katkılarından d
- Page 6 and 7:
viABSTRACT1 ST. OF MARCH, 2003, NOT
- Page 8 and 9:
viii1.3. Karar Almada Karşılaşı
- Page 10 and 11:
xKISALTMALARABABDABGSa.g.e.a.g.m.a.
- Page 12 and 13:
1GĐRĐŞDış Politikalar, hüküm
- Page 14 and 15:
3kaldıklarından dolayı eleştiri
- Page 16 and 17:
5karar alıcının çevresi önceli
- Page 18 and 19:
7Çalışmamızın konusu önemi II
- Page 20 and 21:
9yolları araştırılır, üçünc
- Page 22 and 23:
11etmemekten daha sağlıklı sonu
- Page 24 and 25:
13Onlara göre karar alıcılar, ka
- Page 26 and 27:
15Kişinin rolü bir anlamda, ne ya
- Page 28 and 29:
17ülkenin ve karar vericilerinin d
- Page 30 and 31:
19Liderlik özellikleri özellikle
- Page 32 and 33:
21Mesela, BDT gibi konfederal yapı
- Page 34 and 35:
23denetleme ve gerektiğinde müdah
- Page 36 and 37: 25Uluslararası Sistemin güç deng
- Page 38 and 39: 27sahip olmamıza ve dolayısıyla
- Page 40 and 41: 29Bununla birlikte, Thomas Schellin
- Page 42 and 43: 31Japon hükümetinin 1992’de yas
- Page 44 and 45: 33uygulamıştır. Yeni devlet, Mus
- Page 46 and 47: 35görüşlere benzer ya da ortak g
- Page 48 and 49: 37aktörlerin objektif gerçeklerde
- Page 50 and 51: 39uluslararası konumu, karar alıc
- Page 52 and 53: 41ĐKĐNCĐ BÖLÜMTÜRKĐYE CUMHUR
- Page 54 and 55: 43Anayasa’ya aykırı andlaşmala
- Page 56 and 57: 45ülkeye gönderilmesine, yabancı
- Page 58 and 59: 47Başbakan’ın teklifi üzerine
- Page 60 and 61: 49Bakanlar Kurulu ya da hükümet i
- Page 62 and 63: 51sürecinde etkin bir ağırlık k
- Page 64 and 65: 53Kurulu arasında koordinasyon mer
- Page 66 and 67: 552.2.6. Türk Silahlı KuvvetleriB
- Page 68 and 69: 57yıllar olmuştur. Bu yıllar, T
- Page 70 and 71: 592.2.7. Devlet Planlama Teşkilat
- Page 72 and 73: 61işleyen katılımcı bir demokra
- Page 74 and 75: 63örgütlenen insan topluluğudur.
- Page 76 and 77: 65ülkelerde hükümetlerin, özell
- Page 78 and 79: 67gelmeden yok etmeyi amaçlayan ul
- Page 80 and 81: 69hedef olarak seçildi ve NATO’n
- Page 82 and 83: 71ABD, terör saldırıları sonras
- Page 84 and 85: 73Yunan ve Ermeni Lobilerinin muhal
- Page 88 and 89: 77modernize edilmesi ve gerekirse d
- Page 90 and 91: 79• Kıbrıs Sorunu’nda Türkiy
- Page 92 and 93: 81toplanır ve toplantıya katılan
- Page 94 and 95: 83Tezkerenin reddiyle birlikte orta
- Page 96 and 97: 85• ABD’nin Kuzey Irak’a indi
- Page 98 and 99: 87nüfus kütüklerini Türkmenler
- Page 100 and 101: 89isimleriyle görüşmüştür. B
- Page 102 and 103: 91“ABD’lilerin Irak’ta kitle
- Page 104 and 105: 93“ Irak çok tehlikeli bir yer.
- Page 106 and 107: 9516 Eylül’de ise Erdoğan ABD B
- Page 108 and 109: 97arayan Powell, Türk Dışişleri
- Page 110 and 111: 991983-91 yılları arasında merke
- Page 112 and 113: 101kullanması gerekirken, zaman za
- Page 114 and 115: 103yoksa bu durumun Anayasa’nın
- Page 116 and 117: 105halk, onun siyasi yasağına bil
- Page 118 and 119: 107Irak’ın Kuzeyi’nde varlığ
- Page 120 and 121: 109kuruluşlarını v.b. kapsayan i
- Page 122 and 123: 111Türkiye’nin Irak müdahalesin
- Page 124 and 125: 113KAYNAKÇAKitaplarAKGÜN, B., 11
- Page 126 and 127: 115DAĞ, A. E., Uluslararası Đli
- Page 128 and 129: 117KÖNĐ, H., Genel Sistem Kuramı
- Page 130 and 131: 119WELDES, J., Constructing Nationa
- Page 132 and 133: 121ERALP, A., “Uluslararası Đli
- Page 134 and 135: 123MEHMETOĞLU, D., “Pozitivizm,
- Page 136 and 137:
125TANRISEVER, O., “Yöntem Sorun
- Page 138 and 139:
127UÇAR, Đ., Sivil Toplum Kavram
- Page 140 and 141:
129http://www.sam.gov.tr/perception
- Page 142 and 143:
131ÖZGEÇMĐŞKişisel Bilgiler:Ad