45ülkeye gönderilmesine, yabancı kuvvetlerin de Türkiye’de bulunmasına Meclis’in<strong>karar</strong> vereceğini ifade etmektedir. 149Anayasa, Meclis’in görev ve yetkilerini belirtmesine ve Meclis’e verilen,imzalanan uluslararası antlaşmaları uygun bulma mekanizmasıyla yürütmenindenetimini sağlamasına karşın dış politikada hangi kişi ve kurumların rol aldığıaçıkça belirtilmemiştir. Ancak, anayasal olarak alınan <strong>karar</strong>ların sorumluluğuyürütme organına bırakıldığı açıktır. 150Türk Dış Politikası gelişmelerine genel olarak bakıldığında, Meclis’in dışpolitika sorunlarını görüşmede zaman zaman pasif kaldığı görülmektedir. 151 Hattazaman zaman “onay makamına” ya da adeta “hükümetin emrinde bir kanundeğirmeni” halinde işletilir hale gelmektedir. Bu durum ise dış politikanın bir türlüdemokratikleştirilememiş olmasına bağlanmaktadır. 1522.2.2. CumhurbaşkanıDevletin başı olan Cumhurbaşkanı, Anayasa’nın 8. maddesine göre, yürütmeyetkisi ve görevini Bakanlar Kuruluyla birlikte yürütür. Bu durum, Türk HukukSistemi’nde yürütme organının ikili bir yapı içerdiğini göstermektedir. 153149 Fevzi Demir, Şükrü Karatepe, Anayasa Hukukuna Giriş, 2. Baskı, (Đstanbul: Evrim BasımYayım, 1989), s. 218., Develi, a.g.e., s. 41.150 Türk Hukuku’na göre, uluslararası antlaşmaların imzalanmasında, yetki belgesine ihtiyacı olmayan3 kişi vardır. Bunlar: Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Dışişleri Bakanıdır. Bu yetkililerin imzaladıklarıuluslar arası antlaşmaların Meclis’te uygun bulunmasına dair bir yasa tasarısının hazırlanmasıDışişleri Bakanlığı’nın görevidir. Türkiye’nin imzalamış oldukları uluslararası antlaşmalarınekonomik, ticari veya teknik ilişkileri düzenleyen, süresi 1 yılı aşmayan, devlet maliyesi bakımındanbir zorunluluk getirmeyen, kişi hallerine ve Türklerin yabancı memleketteki mülkiyet haklarınadokunmayan ve Türk yasalarında değişiklik öngörmeyen antlaşmalarla, milletlerarası bir antlaşmayadayanan uygulama antlaşmaları ile kanunun verdiği yetkiye dayanılarak yapılan ekonomik, ticari,teknik ve idari antlaşmalarla ilgili olanları, meclisin uygun bulmasına gerek olmayan antlaşmalardır.Hüseyin Pazarcı, Uluslararası Hukuk, 3. Baskı, (Ankara: Turhan Kitabevi, 2005), s. 70-76.,Taştekin, a.g.t., s.30.151 Gencer Özkan, “Türkiye’de Siyasal Rejim ve Dış Politika”, Sönmezoğlu (der.), a.g.e., s. 310-312.152Türkiye’nin AB Ulusal Programı hazırlanması sürecinde Meclis’te bu konuyla ilgili hiçgörüşülmediği görülmektedir. Ulusal Program, ilgili kurumlar tarafından hazırlandıktan sonrazamanın Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz tarafından Meclis’e bilgi vermekamacıyla getirilmiş ve kabul edilmiştir. Dönemin DYP Grup Sözcüsü Ayfer Yılmaz ve DYPMilletvekili Hüseyin Çelik, Programın Meclis’e sadece onay için getirilmesini eleştirmiştir. Taştekin,a.g.t., s. 31.153 Atilla Özer, Gerekçeli ve 1961 Anayasası Đle Mukayeseli 1982 Anayasası, (Ankara: Lazer Ofset,1996), s. 55.
46Türk Anayasası, egemenliğin kaynağı olarak milleti kabul etmiş ve milletinbu hakkı kullanmasının yetkili organlarla olacağını ifade etmiştir. Türk Demokratiksisteminde egemenliğin kullanımında Bakanlar Kurulu’nun yanı sıra Cumhurbaşkanıve Milli Güvenlik Kurulu da yer <strong>alma</strong>ktadır. Ancak, mevcut Anayasamız, buradadaha güçlendirilmiş bir Cumhurbaşkanı karşımıza çıkarmıştır. 154Cumhurbaşkanı, yürütmenin başı olarak sembolik bir makam olsa da, 1982Anayasasıyla, devlet başkanı olarak Cumhurbaşkanlığı makamına, cumhuriyetinkoruyuculuğu görevi ve devletin temel niteliklerine bağlılık görevi, yürütme, icrai,yasama ve yargı görevi de verilmiştir. 155Cumhurbaşkanı, uluslararası antlaşmaların onaylanması ve yayımlanmasıhususunda da yürütmenin başı olarak görevlidir. Anayasal olarak,Cumhurbaşkanı’nın tek başına yapabileceği işlemler dışındaki bütün <strong>karar</strong>lar,Başbakan ve konuyla ilgili bakanlar tarafından da imzalanır. Ancak bu <strong>karar</strong>lardanBaşbakan ve konu ile ilgili Bakanlar sorumludur. 156Antlaşmaların geçerlilik kazanması da, yürütmenin başı olan Cumhurbaşkanıile TBMM’nin uygun bulma, onaylama aşamaları ve Resmi Gazetede yayımlanmasısüreci sonunda gerçekleşmektedir. Buna göre, imzalanan bir uluslararası antlaşmayıönce Meclis’in uygun bulması daha sonra ilgili yasayı Cumhurbaşkanı’nınonaylaması gerekir. Yani, bir uluslararası antlaşmanın iç hukuka girişi “uygunbulma” ve “onaylama” aşamalarıyla gerçekleşmektedir.Antlaşmaların onaylanması ise, Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile, uygunbulunması sonucunda Cumhurbaşkanı onayına sunulur. Yürütmenin sorumlu kanadıise, hükümet olmaktadır. Yani, Antlaşmaların yapılmasında da uygulanmasında dasorumlu organ hükümettir. 157Cumhurbaşkanı, devlet başkanı/temsilcisi olma ve antlaşmalarıonaylamasının dışında, yürütmeyle ilgili olarak Başbakanı atar, istifasını kabul eder,154 Yayla, a.g.e., s. 167., Taştekin, a.g.t., s. 32., Atar, a.g.e., s. 41., Özdemir, a.g.t., s. 3.155 A.Y. mad. 103 ve 104 için bkz. http://www.tbmm.gov.tr/anayasa.htm, (04.02.2010)., BahtiyarAkyılmaz, Đdare Hukuku, (Konya: Sayram Yayınları, 2005), s. 140-143.156 A.Y. mad. 105 için bkz. http://www.tbmm.gov.tr/anayasa.htm, (04..02.2010)., Cem Eroğul,Anatüzeye Giriş, 7. Baskı, (Ankara: Đmaj Yayıncılık, 2004), s.341.157 Soysal, a.g.e., s. 109. Erdoğan Teziç, Anayasa Hukuku, 9. Baskı, (Đstanbul: Beta Yayınları,2004), s. 365.
- Page 1:
iT.C.SÜLEYMAN DEMĐREL ÜNĐVERSĐ
- Page 4 and 5:
ivÇalışmamıza katkılarından d
- Page 6 and 7: viABSTRACT1 ST. OF MARCH, 2003, NOT
- Page 8 and 9: viii1.3. Karar Almada Karşılaşı
- Page 10 and 11: xKISALTMALARABABDABGSa.g.e.a.g.m.a.
- Page 12 and 13: 1GĐRĐŞDış Politikalar, hüküm
- Page 14 and 15: 3kaldıklarından dolayı eleştiri
- Page 16 and 17: 5karar alıcının çevresi önceli
- Page 18 and 19: 7Çalışmamızın konusu önemi II
- Page 20 and 21: 9yolları araştırılır, üçünc
- Page 22 and 23: 11etmemekten daha sağlıklı sonu
- Page 24 and 25: 13Onlara göre karar alıcılar, ka
- Page 26 and 27: 15Kişinin rolü bir anlamda, ne ya
- Page 28 and 29: 17ülkenin ve karar vericilerinin d
- Page 30 and 31: 19Liderlik özellikleri özellikle
- Page 32 and 33: 21Mesela, BDT gibi konfederal yapı
- Page 34 and 35: 23denetleme ve gerektiğinde müdah
- Page 36 and 37: 25Uluslararası Sistemin güç deng
- Page 38 and 39: 27sahip olmamıza ve dolayısıyla
- Page 40 and 41: 29Bununla birlikte, Thomas Schellin
- Page 42 and 43: 31Japon hükümetinin 1992’de yas
- Page 44 and 45: 33uygulamıştır. Yeni devlet, Mus
- Page 46 and 47: 35görüşlere benzer ya da ortak g
- Page 48 and 49: 37aktörlerin objektif gerçeklerde
- Page 50 and 51: 39uluslararası konumu, karar alıc
- Page 52 and 53: 41ĐKĐNCĐ BÖLÜMTÜRKĐYE CUMHUR
- Page 54 and 55: 43Anayasa’ya aykırı andlaşmala
- Page 58 and 59: 47Başbakan’ın teklifi üzerine
- Page 60 and 61: 49Bakanlar Kurulu ya da hükümet i
- Page 62 and 63: 51sürecinde etkin bir ağırlık k
- Page 64 and 65: 53Kurulu arasında koordinasyon mer
- Page 66 and 67: 552.2.6. Türk Silahlı KuvvetleriB
- Page 68 and 69: 57yıllar olmuştur. Bu yıllar, T
- Page 70 and 71: 592.2.7. Devlet Planlama Teşkilat
- Page 72 and 73: 61işleyen katılımcı bir demokra
- Page 74 and 75: 63örgütlenen insan topluluğudur.
- Page 76 and 77: 65ülkelerde hükümetlerin, özell
- Page 78 and 79: 67gelmeden yok etmeyi amaçlayan ul
- Page 80 and 81: 69hedef olarak seçildi ve NATO’n
- Page 82 and 83: 71ABD, terör saldırıları sonras
- Page 84 and 85: 73Yunan ve Ermeni Lobilerinin muhal
- Page 86 and 87: 75Bütün bunlar neticesinde Türki
- Page 88 and 89: 77modernize edilmesi ve gerekirse d
- Page 90 and 91: 79• Kıbrıs Sorunu’nda Türkiy
- Page 92 and 93: 81toplanır ve toplantıya katılan
- Page 94 and 95: 83Tezkerenin reddiyle birlikte orta
- Page 96 and 97: 85• ABD’nin Kuzey Irak’a indi
- Page 98 and 99: 87nüfus kütüklerini Türkmenler
- Page 100 and 101: 89isimleriyle görüşmüştür. B
- Page 102 and 103: 91“ABD’lilerin Irak’ta kitle
- Page 104 and 105: 93“ Irak çok tehlikeli bir yer.
- Page 106 and 107:
9516 Eylül’de ise Erdoğan ABD B
- Page 108 and 109:
97arayan Powell, Türk Dışişleri
- Page 110 and 111:
991983-91 yılları arasında merke
- Page 112 and 113:
101kullanması gerekirken, zaman za
- Page 114 and 115:
103yoksa bu durumun Anayasa’nın
- Page 116 and 117:
105halk, onun siyasi yasağına bil
- Page 118 and 119:
107Irak’ın Kuzeyi’nde varlığ
- Page 120 and 121:
109kuruluşlarını v.b. kapsayan i
- Page 122 and 123:
111Türkiye’nin Irak müdahalesin
- Page 124 and 125:
113KAYNAKÇAKitaplarAKGÜN, B., 11
- Page 126 and 127:
115DAĞ, A. E., Uluslararası Đli
- Page 128 and 129:
117KÖNĐ, H., Genel Sistem Kuramı
- Page 130 and 131:
119WELDES, J., Constructing Nationa
- Page 132 and 133:
121ERALP, A., “Uluslararası Đli
- Page 134 and 135:
123MEHMETOĞLU, D., “Pozitivizm,
- Page 136 and 137:
125TANRISEVER, O., “Yöntem Sorun
- Page 138 and 139:
127UÇAR, Đ., Sivil Toplum Kavram
- Page 140 and 141:
129http://www.sam.gov.tr/perception
- Page 142 and 143:
131ÖZGEÇMĐŞKişisel Bilgiler:Ad