karar-alma yaklaşımı çerçevesđnde 1 mart 2003 tezkeresđ

29Bununla birlikte, Thomas Schelling de, çatışma analizi modelinde devletlerinrasyonel davrandıklarını kabul etmektedir. Dehşet dengesi ortamındaki istikrar,devletlerin rasyonel davrandıklarını açıklamaktadır. Çünkü nükleer savaş olasılığınıazaltan karşılıklı caydırıcılık, dengeden değil istikrardan yani ilk vuruş yapan tarafınkarşıdakini bütünüyle yok edememesinden kaynaklanır. 92Rasyonel Modelde temel aktör olan devlet, stratejik sorunları hesap ederek,belirlenmiş hedeflere iyice tasarlanmış eylemlerle ulaşmaya çalışır. Yani, devlet,çıkarlarını maksimum kılar ve stratejik sorunlara mantıklı çözümler getirir. 93Allison, modelin 2 açıdan sorunlu olduğunu ileri sürmüştür. Önceliklehareketin tamamen rasyonel olduğu fikridir. Rasyonel hareketin gerekleri hiçbirzaman tam olarak karşılanmaz. Bunlar, en yüksek düzeye çıkarılacak değerlerdizisinin tamamen belirlenmiş olmasını, karar alıcının elinde olan tüm olasıeylemlerin bir tanımını ve her eylemin sonuçlarını tahmin etmemizi sağlayacak birdizi algoritmayı kapsar. Böyle mükemmel bir bilgiye ne zamanında ne de sonradankarar alıcı ulaşabilir. Böylesi bir bilgi mesela bir satranç oyunu için tam olarakbelirlenmiş bir karar ağacına eşit olabilir ki bu da hala en hızlı bilgisayara için bileuygulanması imkansız bir şeydir. 94Aslında kararları aynı satranç oynarken aldığımız kararlar gibi alırız. Oyununilk başlarında, karşımıza çıkacak durumlarda bize yardım eden ve ilerlememizisağlayan kurallarımız vardır. Daha sonra bilinmeyen durumlarla karşılaştığımızda eniyi hamle olarak düşündüğümüz şeyleri gerçekleştirmeye çalışırız. Aklımıza gelenbir sonraki seçeneğin, uyguladığımız seçenekten daha iyi olma olasılığı her zamanvardır, ancak bu yöntem oyunu oynamanın ve kararı almanın en rasyonel yoludur veböyle oynanan bir oyunu yeniden inşa etmek oldukça zordur. 95Karar-Alma Sürecinde bilgi eksikliği, zaman darlığı gibi meselelerde süreceeklendiğinde yapılan her hamlenin her zaman en iyi hamle olduğunu fark edemeyiz.Đşte Rasyonel Aktör/Politika Modeli, devletlerin hareketlerinin sonuçlarının her92 a.g.e., s. 537.93 a.g.e., s. 538.94 Brown, Uluslararası Đlişkileri Anlamak, s. 64-65.95 a.g.e., s. 65