81toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile <strong>karar</strong> verir-tezkerenin reddedildiğini açıklamıştır. 288dayanarak3.4. Tezkerenin Reddi ve Türk-Amerikan Đlişkileri: Irak Savaşı ve Çuval OlayıTezkerenin reddedilmesi, ABD’de şok etkisi yaratmıştır. Duruma ilişkinABD Savunma Bakan Yardımcısı Wolfowitz CNN Türk’te yaptığı mülakatta şunlarısöylemiştir:“Oylamanın yapıldığı ve reddedildiği günün sonrasında, Türkiye bizimödediğimizden daha büyük bir bedel ödemiştir. Türkiye’ye verilmesi düşünülenekonomik paket, beklenenden çok daha büyük olabilirdi. Eğer <strong>karar</strong> geçseydi, Irak’taistikrarı sağlamak için bu kadar vakit kaybetmezdik. Zaten bu da Türkiye’nin lehineolan bir durum değil.Bu senenin başında Ankara’ya yaptığım ziyarette, Türk tarafının Irak’ınkuzeyinde bağımsız bir Kürt Devleti kurulması konusundaki hassasiyetinianladığımızı defalarca dile getirmiş ve böyle bir durumun olmayacağını Irak’ıntoprak bütünlüğünün korunacağını söylemiştim. Fakat ilginçtir, bugün Barzani veTalabani Irak’ın geleceğinde anahtar rol oynayan 2 unsur durumuna gelmiştir.” 289Bu açıklamalardan sonra, ABD’nin tezkerenin reddiyle birlikte Irak’tamüttefik olarak Türkiye’yi değil Kürtleri gördüğü anlaşılmaktadır. 290Tezkerenin reddinden sonra, Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök de bir basınaçıklaması yaparak şunları söylemiştir:“Biz tek kurşun atmadan görevimizi tamamlayıp dönecektik. Beklenmeyengelişmeler olursa ve müdahale etmek zorunda kalırsak savaşan taraflar da bunakarışmayacaklardı. Bütün bunlar ve diğer hususlar bir belgeyle bağlandı.” 291288 Demirdaş, a.g.t., s. 56., Bölükbaşı, a.g.e., s. 92., Yetkin, a.g.e., s. 172., Atun, a.g.e., s. 74.,Kuşoğlu, a.g.t., s. 79-80.289 http://www.defenselink.mil/transcripts/transcript.aspx?transcriptid=2572, (06.04.2010).290 Yetkin, a.g.e.,s. 174., Bölükbaşı, a.g.e., s. 99.291 http://www.milliyet.com.tr/Yazar.aspx?aType=YazarDetay&KategoriID=4&ArticleID=19630&ver=45,(06.04.2010)., Yetkin, a.g.e., s.186-187.
82Recep Tayyip Erdoğan ise, “Denklemin dışında kaldık. Keşke 1 MartTezkeresi geçseymiş. Tezkerenin bu şekilde neticelenmesini doğru bulmadım.Bunlardan ibret alıp gelecekte aynı hataya düşmemek gerekir.” demiştir. 292Aslında Türkiye’nin bu tezkereyi reddetmesinin altında pek çok neden olduğuiddia edilmektedir. Bir kesime göre, Amerika ile Türkiye arasındaki para yardımıpazarlığının sonuçsuz k<strong>alma</strong>sının rolü olabilirdi. ABD, 20 milyar $ kredi, 6 milyar $hibe olmak üzere toplamda 26 milyar $l’lık bir paket sunarken, Türkiye ise hibenin10 milyar $ olmasını istemiştir. 293Başka bir kesime göre ise, Türk ve Amerikan taraflarının anlaşamadıklarınokta, ekonomik değil askeri ve siyasidir. Buna göre, iki taraf arasındaki pazarlıklar,Irak’ın kuzeyine girildiğinde Türk askerine kimin emir komuta edeceği konusundayoğunlaşmış, Türk tarafı, askerlerinin komutasının kendisinde olması konusundaısrarcı davranırken, Peşmergelerle Türk askeri arasında olası bir çatışmadan çekinenAmerika, komuta kademesinin en üstünde yer <strong>alma</strong>k istediğini belirtmiştir. 294Başka bir kesim ise, tezkerenin reddine para, pazarlığının neden olduğunureddedip olaya iç politika dengeleri açısından yaklaşmıştır. Buna göre, Türkiye’ninönemli iç meselelerinden olan aşırı dinci akımlar ve ayrılıkçı Kürt unsurlar,Türkiye’nin Irak’a müdahalesini fırsat bilerek bir iç çatışma ortamıhazırlayabilirlerdi. Zaten Türk ulusu, büyük çoğunlukla ABD’nin Irak’a yapacağımüdahaleye karşı çıkarken buna bir de Türk askerinin savaşa dahil edilmesieklenince bu durum kamuoyunda büyük tepki toplayabilirdi. 295 Bunları göz önünealan AKP milletvekilleri, olası bir tepkiden çekinerek Başkan Erdoğan’a tezkereninreddi yönünde <strong>karar</strong> belirtmişlerdir. 296292 Neval Sevindi, “Keşke 1 Mart Tezkeresi Geçseymiş”, Zaman Gazetesi, 6 Mart 2007.293 Dexter Filkins, Eric Schmitt, “ Turkey Demands $32 Billion U.S. Aid Package If It is ToTake Partin A War on Iraq”, The New York Times, 19 Şubat <strong>2003</strong>.294 Mete Belovacıklı, “Clash of Intentions”, Hürriyet Daily News, 28 Şubat <strong>2003</strong>.295 Yetkin, a.g.e.,s. 179.296 Mustafa Kibaroğlu, “Clash of Interest over Northern Iraq Drives Turkish-Israeli Alliance to aCrossroads”, Middle East Journal, Vol. 2, No. 59, Bahar 2005.
- Page 1:
iT.C.SÜLEYMAN DEMĐREL ÜNĐVERSĐ
- Page 4 and 5:
ivÇalışmamıza katkılarından d
- Page 6 and 7:
viABSTRACT1 ST. OF MARCH, 2003, NOT
- Page 8 and 9:
viii1.3. Karar Almada Karşılaşı
- Page 10 and 11:
xKISALTMALARABABDABGSa.g.e.a.g.m.a.
- Page 12 and 13:
1GĐRĐŞDış Politikalar, hüküm
- Page 14 and 15:
3kaldıklarından dolayı eleştiri
- Page 16 and 17:
5karar alıcının çevresi önceli
- Page 18 and 19:
7Çalışmamızın konusu önemi II
- Page 20 and 21:
9yolları araştırılır, üçünc
- Page 22 and 23:
11etmemekten daha sağlıklı sonu
- Page 24 and 25:
13Onlara göre karar alıcılar, ka
- Page 26 and 27:
15Kişinin rolü bir anlamda, ne ya
- Page 28 and 29:
17ülkenin ve karar vericilerinin d
- Page 30 and 31:
19Liderlik özellikleri özellikle
- Page 32 and 33:
21Mesela, BDT gibi konfederal yapı
- Page 34 and 35:
23denetleme ve gerektiğinde müdah
- Page 36 and 37:
25Uluslararası Sistemin güç deng
- Page 38 and 39:
27sahip olmamıza ve dolayısıyla
- Page 40 and 41:
29Bununla birlikte, Thomas Schellin
- Page 42 and 43: 31Japon hükümetinin 1992’de yas
- Page 44 and 45: 33uygulamıştır. Yeni devlet, Mus
- Page 46 and 47: 35görüşlere benzer ya da ortak g
- Page 48 and 49: 37aktörlerin objektif gerçeklerde
- Page 50 and 51: 39uluslararası konumu, karar alıc
- Page 52 and 53: 41ĐKĐNCĐ BÖLÜMTÜRKĐYE CUMHUR
- Page 54 and 55: 43Anayasa’ya aykırı andlaşmala
- Page 56 and 57: 45ülkeye gönderilmesine, yabancı
- Page 58 and 59: 47Başbakan’ın teklifi üzerine
- Page 60 and 61: 49Bakanlar Kurulu ya da hükümet i
- Page 62 and 63: 51sürecinde etkin bir ağırlık k
- Page 64 and 65: 53Kurulu arasında koordinasyon mer
- Page 66 and 67: 552.2.6. Türk Silahlı KuvvetleriB
- Page 68 and 69: 57yıllar olmuştur. Bu yıllar, T
- Page 70 and 71: 592.2.7. Devlet Planlama Teşkilat
- Page 72 and 73: 61işleyen katılımcı bir demokra
- Page 74 and 75: 63örgütlenen insan topluluğudur.
- Page 76 and 77: 65ülkelerde hükümetlerin, özell
- Page 78 and 79: 67gelmeden yok etmeyi amaçlayan ul
- Page 80 and 81: 69hedef olarak seçildi ve NATO’n
- Page 82 and 83: 71ABD, terör saldırıları sonras
- Page 84 and 85: 73Yunan ve Ermeni Lobilerinin muhal
- Page 86 and 87: 75Bütün bunlar neticesinde Türki
- Page 88 and 89: 77modernize edilmesi ve gerekirse d
- Page 90 and 91: 79• Kıbrıs Sorunu’nda Türkiy
- Page 94 and 95: 83Tezkerenin reddiyle birlikte orta
- Page 96 and 97: 85• ABD’nin Kuzey Irak’a indi
- Page 98 and 99: 87nüfus kütüklerini Türkmenler
- Page 100 and 101: 89isimleriyle görüşmüştür. B
- Page 102 and 103: 91“ABD’lilerin Irak’ta kitle
- Page 104 and 105: 93“ Irak çok tehlikeli bir yer.
- Page 106 and 107: 9516 Eylül’de ise Erdoğan ABD B
- Page 108 and 109: 97arayan Powell, Türk Dışişleri
- Page 110 and 111: 991983-91 yılları arasında merke
- Page 112 and 113: 101kullanması gerekirken, zaman za
- Page 114 and 115: 103yoksa bu durumun Anayasa’nın
- Page 116 and 117: 105halk, onun siyasi yasağına bil
- Page 118 and 119: 107Irak’ın Kuzeyi’nde varlığ
- Page 120 and 121: 109kuruluşlarını v.b. kapsayan i
- Page 122 and 123: 111Türkiye’nin Irak müdahalesin
- Page 124 and 125: 113KAYNAKÇAKitaplarAKGÜN, B., 11
- Page 126 and 127: 115DAĞ, A. E., Uluslararası Đli
- Page 128 and 129: 117KÖNĐ, H., Genel Sistem Kuramı
- Page 130 and 131: 119WELDES, J., Constructing Nationa
- Page 132 and 133: 121ERALP, A., “Uluslararası Đli
- Page 134 and 135: 123MEHMETOĞLU, D., “Pozitivizm,
- Page 136 and 137: 125TANRISEVER, O., “Yöntem Sorun
- Page 138 and 139: 127UÇAR, Đ., Sivil Toplum Kavram
- Page 140 and 141: 129http://www.sam.gov.tr/perception
- Page 142 and 143:
131ÖZGEÇMĐŞKişisel Bilgiler:Ad