karar-alma yaklaşımı çerçevesđnde 1 mart 2003 tezkeresđ

64tehdit etmedikleri sürece varlıklarını sürdürebilmektedirler. Partilerin kendi ideolojive yöntemlerini iktidarı ele geçirerek yerleştirme özelliği nedeniyle devlet, TürkAnayasal Sistemi’ne aykırı hareket edecek bir parti oluşumuna engel olmak için bazıdüzenlemelere gitmiştir. 234Yapılan düzenlemeler ile, partilerin dış politika ve karar-alma sürecine dairalacağı kararlar da bu sınırlama içine girmektedirler. Buna rağmen siyasi partiler, dışpolitika ve karar-alma sürecinde anayasal hükümlere aykırı olmamak kaydıyla kendiideolojileri doğrultusunda kamuoyu oluşturmada etkinliğini korumayısürdürmektedir.2.2.10. Basın/MedyaBasın/Medya, ülkelerin büyük çoğunluğunda başka bir kamuoyu yaratıcısıolan hükümetin doğrudan veya dolaylı denetiminin nispeten en az olduğu kitleiletişim aracıdır. 235 Gelişen teknoloji ve kitle iletişim araçları vasıtasıyla basın/medyada devletlerin dış politika yapımı ve karar-alma sürecine etki eden bir unsur olarakkarşımıza çıkmaktadır.Bir ülkedeki hükümetin dış politika konularına ilişkin olarak kendi halkınaaçıklamalarda bulunması, kamuoyunu aydınlatma veya içsel propaganda olarakadlandırılırken, toplumdaki çeşitli odakların hükümete yönelik bilgi görüş veiletimine de kamuoyu denmektedir. Bu anlamda bir hükümetin doğrudan başka birülke kamuoyuna yönelik bilgilendirme faaliyetine de propaganda adı verilmektedir.Bu tür bir alışveriş ve basın unsurunun gerek diplomasi gerekse haber almafaaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin katkıları nedeniyle önemli bir rol oynamaktadır.Ayrıca basın ülkeler arası ilişkilerin sıcak olmadığı durumlarda hükümetlerinbirbirlerine mesaj ilettikleri bir araç olarak kullanılmaktadır. Diğer taraftan, basın,hükümetlerin dış politikaya ilişkin karar ve uygulamalarının açıkça eleştirilebildiği234 Anayasa’nın 68/4. maddesi, partilerin uyması gereken kuralları içermektedir. Bu kurallar hayatidir,çünkü uyulmadığı taktirde partiler kapatılma tehlikesi ile karşı karşıya kalabilmektedirler. Detaylıbilgi içi bkz. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, http://www.tbmm.gov.tr/anayasa.htm, (10.03.2010).235 J. Rosenau’ya göre basın hem bir kanaat yaratıcısı hem de bir kanaat iletisidir. Đlk olarak, basın,doğrudan kendi bünyesinde yer alan veya temsil ettiği düşünülen kişi ve grupların dış politikayailişkin konulardaki görüş ve düşüncelerini yansıttığı ve bunları dış dünyadaki haber, yorum,röportajların işleniş ve seçilişiyle de destekleyen bir kanat yaratıcısıdır. Đkinci olarak basın, ülkede dışpolitikaya ilişkin kamuoyu oluşmasında önemli ölçüde etkide bulunabilen kamuoyu yaratıcılarınıgörüş ve düşüncelerini diğer kamuoyu yaratıcılarına ileten bir kanaat ileticisidir. Sönmezoğlu, a.g.e.,s. 594-596.