07.01.2013 Views

tanz‹mat dönem‹ türk edeb‹yatı-ı

tanz‹mat dönem‹ türk edeb‹yatı-ı

tanz‹mat dönem‹ türk edeb‹yatı-ı

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

50<br />

Ziya Pafla, fliirin dil, flekil ve<br />

üslubundan çok içeri¤ini<br />

yenileyen bir sanatkârd›r.<br />

Hayalleri ve mazmunlar›yla<br />

daha çok klasik edebiyat›n<br />

dairesinde kal›r.<br />

Tanzimat Dönemi Türk Edebiyat›-I<br />

fiiirinin muhtevas›nda yenili¤e giden Nam›k Kemal, flekil ve üslupta fazla de-<br />

¤ifliklik yapmam›fl, klasik edebiyattan gelen flekillere ba¤l› kalm›fl görünür. Ancak,<br />

yine de bu flekiller üzerinde s›n›rl› de¤iflikliklere gitmifl, baz› fliirlerinde ise Bat›l›<br />

yeni flekilleri denemifltir. Onun Vaveylâ, Hilâl-i Osmanî, Ukab-nâme gibi fliirleri<br />

bunlar aras›nda say›labilir. Say›s› onu bulan kalem tecrübesinde heceyi denemesi<br />

de dikkat çeker. Her ne kadar bu vezinle yazd›¤› manzumelerde pek baflar› gösterememifl<br />

ise de sade söyleyifli aray›fl›yla ve yeni fliirin gidece¤i yollardan birini iflaret<br />

etmesiyle dikkate de¤er. Bu tür manzumelerinde klasik fliirin üslubundan uzaklaflarak<br />

üslup yönünden de de¤iflikliklere gider. Dilde ise konuflma diline yaklafl›r.<br />

Bunun yan›nda görülen özelliklerini Göçgün flöyle anlat›r: “fiinasi’nin üslubunda<br />

görülen kuruluk, adeta iskeleti and›ran tak›rt›l› durum da giderilerek; dil fonksiyonel,<br />

dinamik, canl› bir özellik kazan›r.<br />

Nam›k Kemal’in yeni dönem dil anlay›fl›, üslubu; hitabeti esas alan ve hiçbir<br />

fleyden çekinmeyen gür bir erkek sesidir. Düflüncelerinde samimi oldu¤u için, fiinasi’de<br />

görülen koyu didaktizm; ö¤reticilik, burada yerini vatan ve millet yolunda<br />

heyecanla bütünleflen engin bir lirizm’e b›rak›r. Bunlar›n yan› s›ra, Frans›z edebiyat›ndan<br />

ve özellikle fliirinden yeni duygular, imajlar, hayaller de Kemâl bey vas›tas›yla<br />

art›k fliirimize girer.”<br />

Ziya Pafla da Nam›k Kemal gibi fliirin dil, flekil ve üslubundan çok muhtevas›n›<br />

yenileyen sanatkârd›r. Hayalleri ve mazmunlar›yla daha çok klasik edebiyat›n<br />

dairesinde kal›r. Onun kelime kadrosu da genifl olarak klasik edebiyattan gelir. Bu<br />

alanda fiinasi’nin “safi Türkçe” yolunda gösterdi¤i titizli¤i Ziya Pafla’da, hatta<br />

Nam›k Kemal’de göremeyiz. Nitekim afla¤›ya fiinasi’den aktaraca¤›m›z “Eflek ile Tilki”<br />

manzumesi dönemi içinde onun dilde yapmak istedi¤i yenili¤i göstermesi bak›m›ndan<br />

dikkate de¤er:<br />

EfiEK ‹LE T‹LK‹<br />

Ç›kt› bir ba¤›n içinden yola bir yafll› h›mâr<br />

Nakl için beldeye yüklenmifl idi rûy-i nigâr<br />

Derken aç karn›na bir tilki görünce geldi<br />

Böyle bir tâze üzüm hasreti ba¤r›n deldi<br />

Öteki çifteyi att› bu yanaflt›kça biraz<br />

Sonra lâkin aradan kalkt› bütün nâz ü niyâz<br />

Tilki<br />

“Gelsem olmaz m› huzûra a benim aslan›m?<br />

Tâ yak›ndan bakay›m hüsnünüze hayran›m<br />

Dâim olsun beyimin sâye-i lutf u keremi<br />

Gül biter bast›¤› yerlerde mübârek kademi<br />

Benzer ol hofl kokulu kuyru¤u a’lâ miske<br />

Koklar›m efendim burnuma urmazsa fiske<br />

Eyler irfân›n› îmâ o suhan-gû gözler<br />

Yak›fl›r a¤z›na mevzûn u mukaffâ sözler!”<br />

Eflek ifrât-› neflât›ndan an›rd› der iken.<br />

Sanki karpuz kabu¤u gördü yahut tâze diken

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!