You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Gönlüme sâkîyi mi’mâr eyledim meyhânede<br />
Allah Allah Kâ’be i’mâr eyledim meyhânede<br />
Ol kadar çakt›m ki tersâ-zâdegân›n aflk›na<br />
Berke döndüm neflr-i envâr eyledim meyhânede<br />
Merkez-i feyzimde oldum müstak›r hurflîd-vâr<br />
Encüm-i akdâh› seyyâr eyledim meyhânede<br />
Kâ’be-i kûyun an›p nûfl etti¤im sâgarlar›<br />
Zemzem-i eflkimle ser-flâr eyledim meyhânede<br />
Gel de cûfl-â-cûflunu seyr eyle Mes’ûdî‘lerin<br />
Baflka bir âlem be-dîdâr eyledim meyhânede<br />
(Muallim Nâci’nin fiiirleri, s. 192)<br />
Muallim Nâci’nin klasik anlay›fl› sürdürenlerce be¤enilen bu tür söyleyiflleri, eski<br />
anlay›fl› yaflatt›¤› düflüncesiyle, yenilikçiler taraf›ndan elefltirilir. Yeni anlay›fla<br />
yaklaflan fliirler yazd›¤› dönemde de mizac›na uygun bu rindane söyleyifli bilinçli<br />
flekilde devam ettirir.<br />
Muallim Nâci’nin yeni anlay›flla klasik anlay›fl› birlefltirmeye çal›flan, hatta yeni<br />
anlay›fl›n dairesine giren fliirleri de vard›r. Ancak, o, yeni anlay›flla geç karfl›lafl›r.<br />
Gençlik y›llar›nda ‹stanbul’un d›fl›nda yaflamas› dolay›s›yla ayd›n çevreden uzak<br />
bulunmas› ve Frans›zcay› geç ö¤renmifl olmas› Bat› edebiyat›n› geç tan›mas›na yol<br />
açar. Bu durum onun köklü bir yenili¤e gitmesinin önünde engel oluflturur. Bununla<br />
birlikte flair, Bat› edebiyat›yla klasik zevki birlefltirme çabas› içinde orta yolu<br />
tutturmaya çal›fl›r. Celâl Tarakç›, onun “flark-garp ayr›l›¤›n› de¤il, sentezini arzulayan<br />
bir tav›r” içerisinde oldu¤unu öne sürer. Bat› edebiyat›n› tan›d›ktan sonra<br />
yeni anlay›fla ba¤l› fliirler de yazar. Ayr›ca Frans›z edebiyat›ndan çevirileri de bulunmaktad›r.<br />
Kuzu, Kebûter, Dicle, fiâm-› Garîbân bafll›kl› fliirleri yeni yolda yaz›lm›fl<br />
fliirlerdir. Bu fliirlerinde tema, naz›m flekli ve dünya anlay›fl› bak›m›ndan eskiden<br />
ayr›l›r. Onun altta yer alan Kuzu bafll›kl› fliirinden aktard›¤›m›z dizelerle üstte<br />
yer alan gazeli karfl›laflt›r›ld›¤›nda yeni tarzda yazd›¤› fliirlerdeki de¤ifliklik anlafl›l›r:<br />
“Bilmem flu kuzu neden gam alm›fl<br />
Her nâlesi kalbe dâ¤-zendir<br />
Feryâd ederek koflar nedendir<br />
Sütsüz mü refîksiz mi kalm›fl<br />
Ey süt kuzusu nedir bu nâlifl<br />
Kim oldu sebeb bu infiâle<br />
Mâder vererek sana nevâle<br />
Pehlûsunu etmiyor mu bâlifl”<br />
(Muallim Nâci’nin fiiirleri, s. 76)<br />
4. Ünite - Tanzimat Dönemi Türk Edebiyat›nda fiiir: 2<br />
Muallim Nâci, bu fliiriyle klasik fliirin konular›n›n d›fl›na ç›kar. Aflk ve sevgili yerine<br />
tabiattaki bir varl›¤›, kuzuyu konu edinir. Tabiat varl›klar› ve yaflanan hayat›n<br />
ayr›nt›lar› yenileflmeyle birlikte Türk fliirine girer. Bu tür fliirler Muallim Nâci’den<br />
önce Recaizade Mahmut Ekrem’le Abdülhak Hâmit’te de görülmeye bafllanm›flt›.<br />
O, R. M. Ekrem ve A. Hâmit gibi ›srarla yenilikçi olma çabas›na girmeyecek, onda<br />
yeni anlay›fla ba¤l› fliirlerle eski anlay›fla ba¤l› fliirler iç içe yürüyecektir.<br />
65
Change language