You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
52<br />
Özet<br />
�A MAÇ<br />
1<br />
�A MAÇ<br />
2<br />
Tanzimat Dönemi Türk Edebiyat›-I<br />
19. yüzy›lda bafllayan de¤iflime ba¤l› olarak klasik<br />
fliir anlay›fl›ndan Bat›l› ve yeni fliir anlay›fl›na<br />
geçifl sürecini anlatmak.<br />
Edebiyat alan›ndaki de¤iflime öncelikle medeniyet<br />
hayat›m›zdaki de¤iflimin devam› olarak bakmak<br />
gerekir. Medeniyet alan›nda bafllayan de¤iflim,<br />
edebiyat› da içine al›r. Tanzimat’tan sonra<br />
Türk edebiyat› 1859-1860’tan itibaren Bat› edebiyat›n›<br />
model alarak de¤iflim içerisine girer. Böylece<br />
Do¤u gelene¤i içerisinde oluflturdu¤u klasik<br />
edebiyat anlay›fl›ndan ç›karak farkl› bir estetik<br />
anlay›fla yönelir. Do¤u gelene¤inin yaflanan hayata<br />
uzak, soyutlay›c›, mazmunlarla örülü dünya<br />
alg›s› çözülmeye bafllar. Onun yerine yaflanan<br />
hayat›, günlük geliflmeleri de içine alan yeni ve<br />
modern bir anlay›fl yerleflmeye bafllar. Buna ba¤l›<br />
olarak insan, evren ve hayat anlay›fl› de¤iflim<br />
içerisine girer. Fakat, de¤iflim ve bu de¤iflime<br />
ba¤l› olarak modern fliir anlay›fl›na geçmek kolay<br />
olmaz. Çünkü bu bir süreç ister. Önce insan›n<br />
hayat alg›s›, estetik anlay›fl›, varl›¤› de¤erlendirifl<br />
bak›m›ndan de¤iflmesi gerekir. Yenileflmenin birinci<br />
kufla¤› bunu bafllatm›flt›r.<br />
fiiirin biçim ve içerik yönüyle geçirdi¤i de¤iflimi<br />
tan›mak.<br />
Türk fliiri ‹brahim fiinasi’nin öncülü¤ünde Bat› fliirini<br />
örnek alarak yenileflme yoluna girdikten<br />
sonra modernleflme fliirin içeri¤inden bafllayarak<br />
naz›m flekillerini, dilini, hayal dünyas›n› ve dünya<br />
alg›s›n› içine al›r. Bu de¤iflimde çevirilerin de<br />
rolü olur. Türk fliiri yeni bir hayal dünyas›na kavuflurken,<br />
fliire vatan, hürriyet, adalet gibi yeni<br />
temalar girer. Soyut dünya alg›s›n›n yerini yaflanan<br />
hayat almaya bafllar. Klasik fliirin dilinden ve<br />
mazmun sisteminden uzaklafl›larak yaflanana hayat›<br />
ifade edebilecek daha sade söyleyifle ulafl›lmaya<br />
çal›fl›l›r. Bat› edebiyatlar›ndan gelen yeni<br />
naz›m flekilleri denenir. Yenileflmeyi bafllatan ve<br />
yürüten birinci kufla¤›n kaleminde fliir, ça¤dafl<br />
görünüm kazanmaya bafllar. Böylece Türk fliiri<br />
yüzy›llard›r içinde kald›¤› Do¤u uygarl›¤› dairesinden<br />
ç›karak Bat› uygarl›¤› dairesine geçiflte ilk<br />
ad›m› atm›fl olur.<br />
�A MAÇ<br />
3<br />
Yeni fliirin öncülerini ve fliirlerinin özelliklerini<br />
kaydetmek.<br />
Yenileflmenin bafllat›c›s› ve yürütücüsü ‹brahim<br />
fiinasi’dir. Bir süre sonra ‹brahim fiinasi’nin bafllatt›¤›<br />
yenili¤e Nam›k Kemal ve Ziya Pafla da kat›l›r.<br />
Türk edebiyat›n›n Do¤u medeniyeti dairesinden<br />
ç›karak ça¤dafl bir görünüm kazanmas›n›<br />
isteyen fiinasi, yaflanan hayat› ifade edebilecek<br />
bir edebiyat kurman›n peflindedir. Bunun için<br />
de o, fliirin önce mazmun sistemini, hayal dünyas›n›<br />
çözmek istedi. Dili sade söylefle yaklaflt›rma<br />
çabas›nda oldu. fiiiri yaflanan hayata ve hatta<br />
düflünceye, politik fikirlere açt›. “Ak›l”, “kanun”,<br />
“hak”, “adalet”, “millet”, “devlet”, “medeniyet”,<br />
“reis-i cumhur” gibi ça¤dafl kavramlar› fliire<br />
soktu. Yeni içerik ve flekil denemelerine giriflti.<br />
Onu izleyen Nam›k Kemal, sanatkârane<br />
yüksek söyleyifli b›rakmadan hürriyet, vatan ve<br />
millet sevgisini halka do¤ru yaymada fliire görev<br />
yükledi. O da fiinasi gibi flekil ve içerikte yeni<br />
uygulamalara giriflti. Klasik edebiyatla ba¤›n› sürdüren<br />
Ziya Pafla ise Do¤u-Bat› aras›nda ›l›ml› bir<br />
yol tutturdu. fiiire felsefî düflünceyi ve metafizik<br />
konular› tafl›d›.
Change language