Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Bu temâflâ da baflka bir ferhenk!<br />
Bu da bir fli’r-i ulvî-i di¤er!<br />
(Recaizade M. Ekrem, Bütün Eserleri II, s. 309-312)<br />
fiiirden de anlafl›laca¤› üzere flair, yerde k›z çocu¤undan gökte y›ld›zlara kadar<br />
varl›klar›n her birinde poetik (fliirsel) yan› görür. Onun bak›fl›yla denizde kay›k gezintisi,<br />
mezarl›k ziyareti, avc›lar›n tuza¤›na düflmüfl bir geyi¤in inleyiflleri, güneflin<br />
do¤uflu hep fliirdir. Böylece flair, fliirin alan›n› hayata ve tabiat varl›klar›na do¤ru<br />
açarak geniflletir.<br />
Klasik anlay›fla ba¤l› gazel ve kasideler yazd›ktan sonra olgunluk dönemi fliirlerinde<br />
iflledi¤i temalar›n bafl›nda aflk, Tanr›, tabiat, ölüm ve mezarl›k gelir. Bunlar›n<br />
yan›nda ikinci dereceden baflka temalar da onun fliirindeki yerini al›r.<br />
Akyüz’e göre, daha çok Alfret de Musset ve Lamartine etkisinde fliirler yazan<br />
Recaizade M. Ekrem, küçük duygulanmalar› da dile getirir. Ayr›nt›da kalan inceliklerin<br />
melankolik atmosfer içerisinde terennümüne yönelir. Tabiat manzaralar›,<br />
açan bir çiçek, uçan kelebek, duvarda yer alan tablo, üzüntü verici manzara, bir<br />
yak›n›n›n kayb› duygulanmas› için yeterlidir. Bunun yan›nda insan hayat›n›n önemli<br />
sorunlar› da onun fliirinde ifadesini bulur. Çocuklar›n›n ölümü, onu ölüm ve Tanr›<br />
fikriyle karfl› karfl›ya getirir. Fakat, onun fliiri büyük metafizik ürperifle ve lirizme<br />
aç›lmadan kal›r. O¤lu Nijad’›n genç yaflta ölümü üzerine yazd›¤› Âh Nijad bafll›kl›<br />
fliiri ölüm karfl›s›nda insan›n çaresizli¤ini dile getirir:<br />
Hasret beni cay›r cay›r yakarken<br />
Bedenimde buzdan bir el yürüyor<br />
Hayalin ç›lg›n ç›lg›n bakarken<br />
Kapanas› gözümü kan bürüyor<br />
(...)<br />
Bu ayr›l›k bana yaman geldi pek,<br />
Ruhum hasta, k›r›k kolum kanad›m.<br />
Ya gel bana, ya oraya beni çek<br />
Gözüm nûru o¤ulcu¤um, Nijâd’›m!<br />
(Recaizade M. Ekrem, Bütün Eserleri II, s. 405-406)<br />
R. Mahmut Ekrem’in, o¤lu Nijad’› yitirdikten sonra yazd›¤› bu fliirde SIRA dikkatinizi S‹ZDE en çok çeken<br />
fley nedir?<br />
DÜfiÜNEL‹M<br />
Yeni anlay›fl çerçevesinde yaz›lan bu fliir, yaflanm›fl bir durumu dile getirifl, samimi<br />
duygular›n ifade edilifliyle dikkat çeker. Art›k flair, klasik edebiyat›n mazmun<br />
dünyas›ndan ç›km›fl, klifle (kal›plaflm›fl) ifadelerinden uzaklaflm›flt›r. SORUBuna<br />
benzer<br />
flekilde Çoban fliirinde de bütün basitli¤i içinde yaflanan hayat› buluruz:<br />
Ovalarda ne hofl gezer sürüler!<br />
Sanki onlarla can bulur ovalar.<br />
Bir çocuk bir kuzu bulur kovalar,<br />
Anas› hayk›r›r kuzuysa meler,<br />
Arzu ettirir çobanl›¤›n›.<br />
(...)<br />
Sürüyü toplay›p gurûba karîb<br />
Yine mev’âs›na iâde eder.<br />
4. Ünite - Tanzimat Dönemi Türk Edebiyat›nda fiiir: 2<br />
D‹KKAT<br />
SORU<br />
D‹KKAT<br />
61<br />
SIRA S‹ZDE<br />
DÜfiÜNEL‹M<br />
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE<br />
AMAÇLARIMIZ ��<br />
K ‹ T A P<br />
TELEV‹ZYON<br />
2<br />
AMAÇLARIMIZ<br />
K ‹ T A P<br />
TELEV‹ZYON
Change language