DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR, EKONOMİK BÜYÜMEYE ...

Milyon $
1,400,000
1,200,000
1,000,000
800,000
600,000
400,000
200,000
0
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
Yıllar
Grafik 3.5. Dünya Sınır Ötesi Birleşme ve Satınalmalar
Dünya sınır ötesi birleşme ve satınalmaları incelediğimiz zaman dünya DYY
giriş verileri (bkz. Grafik 3.2) ile aynı eğilimleri gösterdiğini görebiliriz. 2000
yılında yüksek büyüme oranı yaşayan dünya ekonomisi hem DYY girişlerini hem de
birleşme ve satınalmaları olumlu yönde etkilemiş, iki değişkenin de zirve yapmasına
sebep olmuştur. 2001 yılında gelen büyüme hızı yavaşlaması DYY ve birleşme ve
satınalmaları çok olumsuz etkilemiştir. Gelir artış hızının kendini toparlaması, DYY
ve birleşme ve satınalmalar üzerindeki etkisini ancak iki sene sonra, 2004’te
gösterebilmiştir. 2004 yılında hem DYY girişleri hem de birleşme ve satınalmalar
artış (%28,15) göstermiştir.
Gerçekleşen birleşme ve satınalmalardan, değeri 1 milyar doları geçenler
2000, 2001, 2002, 2003 ve 2004 yıllarında sırası ile 175, 113, 81, 56 ve 75 tanedir ve
yine bunlardan sırası ile 12, 13, 9, 11 ve 14 tanesi GOÜ’de gerçekleşmiştir.
GOÜ’nün birleşme ve satınalmalardan aldığı pay zamanla %7’lerden %19’lara
ulaşmıştır 241 . Dolayısıyla birleşme ve satınalmalar GOÜ için artık daha fazla önem
arz etmektedir.
Birleşme ve satınalmaların sektörel dağılımına bakıldığı zaman ise yine
hizmet sektörünün önde olduğu görülmektedir. Hizmet sektörü 1987’de toplam
birleşme ve satınalmaların %30,57si oluştururken bu oran 2004’te %67,30e kadar
yükselmiştir (Tablo 3.8).
241
UNCTAD, 2005, s. 255-6; UNCTAD, 2004, s. 271-2; UNCTAD, 2003, s. 203-4; UNCTAD, 2002,
s. 266-9; UNCTAD, 2001, s. 244-8.
89