DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR, EKONOMİK BÜYÜMEYE ...

135
DYY’nin sermaye girişi, yeni ara mal, yeni ürün, istihdam, teknoloji, ticaret
ve vergi geliri gibi doğrudan veya teknoloji ve teknik bilgi taşması, firma gelişim ve
yeniden yapılandırması, uluslararası ticaret entegrasyonu, rekabet yaratma, beşeri
sermaye oluşumu ve bağlantılar gibi dolaylı etkileri vardır. Bu tip etkiler ekonomiyi
pozitif ve negatif etkileyebilmektedir. Dolayısıyla her ülke DYY’nin etkilerini kendi
koşulları içerisinde değerlendirmelidir.
Türkiye için bu tip bir değerlendirme DYY’yi etkileyen faktörler ve büyüme
denklemlerini içeren ve üç aşamalı en küçük kareler (3 SLS) tekniği kullanan eşanlı
bir ekonometrik modelleme ile araştırılmıştır. Modelleme sonucunda Türkiye’de
GSYİH’nın DYY girişlerini pozitif ve anlamlı etkilediği, DYY’nin de GSYİH’yi
olumlu ve anlamlı olarak etkilediği belirlenmiştir.
Sonuç olarak Türkiye DYY çekmek için yaptığı harcamalar ile DYY’nin
büyüme üzerindeki olumlu etkilerini fayda – maliyet analizine tabi tutarak
harcamaların faydalardan düşük olduğu durumlarda DYY çekmeye çalışmalıdır. Bu
tip bir fayda – maliyet analizine, gerekli veriler bulunamadığı için bu çalışmada yer
verilmemiştir. Bu kısıtın yanında çalışmanın karşılaştığı diğer kısıtlar DYY
konusunun çok geniş olmasıyla ilişkilidir.
Konuyla ilgili farklı DYY türlerinin belirleyenleri ve ekonomik büyümeye
etkileri, DYY’nin uzun dönemde ev sahibi ülkenin istihdam, vergi gelirleri, beşeri
sermaye, ülke içi rekabet ve ticaretine etkileri konularında yapılacak daha kapsamlı
ve ayrıntılı çalışmalar ilgili literatüre ve politika belirleyicileri ve uygulayıcılarına
önemli katkılar sağlayacaktır.