DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR, EKONOMİK BÜYÜMEYE ...

Bu tanımlama ve istatistik çalışmaları sonucu ülkelerarası karşılaştırmalar
yapmak daha kolay ve anlamlı hale gelmiştir. Ancak henüz standardizasyonun tüm
ülkelerce sağlanmamış olması sebebiyle istatistiklerde tutarsızlıklar görülmektedir.
2.1.3. Günümüzde Doğrudan Yabancı Yatırım Tanımı ve İstatistik Tutma
Yöntemleri
Dünyada özellikle OECD ve IMF’nin yaptığı çalışmalar sayesinde artık DYY
için ortak bir tanıma varılmıştır. Bu tanım ilk olarak 1993’te IMF tarafından
yayınlanmıştır 12 ve bu tarihten itibaren de bu tanım kullanılmaktadır. Buna göre
DYY, bir ekonomide yerleşik bir işletmenin (birey girişimi, anonim veya adi kamu
veya özel girişim) başka bir ülkede uzun süreli bir ilişki kurmak amacıyla yaptığı
uluslararası yatırımdır. Uzun süreli ilişki, doğrudan yabancı yatırımcı ile doğrudan
yatırım işletmesi arasındaki uzun dönemli ilişkinin varlığını ve işletmenin
yönetiminde doğrudan yatırımcının yeterli derecede etkisini ifade eder. İşletmenin
yönetiminde yeterli derecede etkinin ölçütü ise %10 veya daha fazla hissenin
mülkiyeti veya buna eş değerde oy hakkının elde bulundurulmasıdır. Doğrudan
yatırım, iki taraf arasındaki ilk sermaye akımına ek olarak iki taraf ve anonim veya
adi yavru işletmeler arasındaki tüm ardıl sermaye transferlerini içerir. 13
DYY’nin tanımının yanı sıra yine bu literatürde kullanılan önemli kavramlar
kısaca şu şekildedir:
Doğrudan Yatırımcı (Direct Investor): Bu terim yabancı doğrudan yatırımcı
veya yatırımcıların ikamet ettikleri ülke veya ülkelerin dışındaki bir ülkede faaliyette
olan doğrudan yatırım işletmesine sahip birey, anonim veya adi kamu veya özel
işletme, hükümet, bir grup ilişkili birey veya bir grup ilişkili anonim ve/veya adi
şirket anlamında kullanılır. 14
Ev Sahibi Ülke (Host Country): Yabancı yatırımın geldiği veya yapıldığı
ülkedir.
12
IMF, 1993, s. 86.
13
OECD, s. 8.
14
IMF ve OECD, Foreign Direct Investment Statistics: How Countries Measure FDI, 2001,
Washington, DC, 2003, , (10.06.2006),
s. 152–3.
10