DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR, EKONOMİK BÜYÜMEYE ...

2.3.4.1. Caves Ekonomileri
Caves’e göre DYY 3 sebebe dayandırılabilir 66 . Bunlar:
• Soyut sermaye
• Çok tesisli işletmeler
• Girişimci özellikleri
Caves, DYY’nin yatay ve dikey olarak sınıflara ayrıldıktan sonra
yorumlanması gerekliliğini vurgulamıştır. 67
Yatay yabancı yatırımlarda sahip olunan tek ürün veya niteliğin, yurtdışı
yatırıma dönüşmesi için 2 koşul yerine gelmelidir:
1. Nitelik, firma içinde kamusal mal özelliğine sahip olmalıdır. Bu sayede
yurtdışında açılacak olan iştirak veya şube bu özelliğe sahip olmak için
tekrar bir maliyete katlanmak zorunda kalmayacaktır.
2. Firmanın yurtdışındaki getiri oranı en azından yurtiçi üretime bağlı
olmalıdır. 68
Caves’e göre bir firma yurtdışında bir yatırım yapmak istiyorsa elindeki
nitelik hem o ülkede üretim yapan yerli firmaların yerli olmaktan kaynaklanan
avantajlarını geçmeli, hem de firma DYY’nin ihracat veya lisanslamadan daha
avantajlı olduğu kararına varabilmelidir. 69
Caves, DYY karar aşamasında şu faktörlerin önemli olduğuna
inanmaktadır: 70
• Ürün farklılaştırması (küçük fiziksel değişiklikler, marka, reklam ile
oluşturulan öznel farklılıklar, satış stratejileri ve yardımcı ürünlerdeki
66 CAVES, R. E., “Causes of Direct Investment: Foreign Firms’ Shares in Canadian and United
Kingdom Manufacturing Industries”, The Review of Economics and Statistics, Vol. 56, No. 3, s.
279-93, Aug. 1974b, s. 292.
67 ÖZTÜRK, s. 119-20.
68 CAVES, R. E., “International Corporations: The Industrial Economics of Foreign Investment”,
Economica, New Seris, Vol. 38, No. 149, s. 1-27, Feb. 1971, s. 4-5.
69 CAVES, 1971, s. 5.
70 CAVES, 1971, s. 5-9.
30