DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR, EKONOMİK BÜYÜMEYE ...

zincirindeki yerine göre, yapılan yatırımın amacına göre ve farklı diğer değişkenlere
göre kendi içinde çeşitlere ayrılırlar.
2.2.1. Yapılan Yatırımın Mülkiyet Durumuna Göre Doğrudan Yabancı Yatırım
2.2.1.1. Ortak Girişim ve Tam Mülkiyete Dayalı Bağlı Şirket (Joint Ventures
and Full-Ownership)
Ortak girişim bir veya daha fazla yabancı yatırımcının ev sahibi ülkeye
gelerek ev sahibi ülkede diğer bir veya birkaç yerli yatırımcı ile ortak bir işletme
kurmasıdır. Tam mülkiyete dayalı bağlı şirket kurma ise bir veya daha fazla yabancı
yatırımcının ev sahibi ülkeye gelerek kendi başına bir işletme kurmasıdır.
Aralarındaki fark, mülkiyette ev sahibi ülkeden bir yatırımcının olup olmamasıdır.
Yabancı yatırımcının bu iki seçenekten hangisini seçeceği de ev sahibi ülkedeki
piyasa, gelenek- görenek, din, tüketim kalıpları, iş bağlantıları, yabancı düşmanlığı,
üretim teknolojisi, patent, lisans ve mülkiyet haklarına göre değişebilmektedir. 21
2.2.1.2. Şirketlerarası Birleşmeler ve Satınalmalar (Mergers and Acquisitions –
M&A)
Şirketlerarası birleşmeler veya satınalmalar yabancı bir pazara girmede en
kolay yol olmasıyla, daha iyi bir teknolojiye araştırma-geliştirme (Ar-Ge)
faaliyetlerine girmeden ulaşma ve ölçek ekonomilerinden faydalanma imkanlarıyla
son zamanlarda doğrudan yatırımcıların tercih ettikleri bir yöntemdir. Bu yöntemin
kültür, milliyet, din, gelenek-görenek farklılıklarından doğan güçlükler, yabancı bir
şirketin yerli bir şirketle birleşmesi veya onu satın almasından doğan siyasi
olumsuzluklar ve birleşme veya satınalma sonrasında istihdam, ücretler veya
sözleşmelerdeki aleyhte değişiklikler gibi olumsuz etkileri olabilir. 22
21
SEYİDOĞLU, H., Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama, Kurtiş Matbaası, İstanbul,
Ekim 1999, s. 670.
22
SEYİDOĞLU, s. 671.
16