DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR, EKONOMİK BÜYÜMEYE ...

111
pozitif bir ilişki bulmuşlardır. Bu ilişki Norveç’te tek yönlü iken İsveç’te iki
yönlüdür. Çalışma Danimarka ve Finlandiya’da böyle bir etki tespit edememiştir. 300
Makroekonomik çalışmaların bir kısmı da DYY ile ekonomik büyüme
arasında pozitif ilişki bulmuşlar ama bu ilişkinin bazı ev sahibi ülke özelliklerine
bağlı olduğunu tespit etmişlerdir. Bu bağlamda çalışmalarda ev sahibi ülkenin beşeri
sermaye seviyesi, gelir seviyesi, finans sisteminin gelişmişliği ve ticaret politikası
DYY’nin büyüme yaratmasında önem kazanmaktadır.
Borensztein vd. 69 GOÜ üzerinde 1970 – 1989 yılları arası dönem için
yaptıkları çalışmada ilişkisiz regresyon tekniğini (unrelated regression technique)
kullanarak DYY’nin ekonomik büyümeyi ancak ev sahibi ülkenin eşik bir beşeri
sermaye seviyesinin üzerinde olduğu durumlarda pozitif etkileyebileceğini
bulmuştur. 301
Aynı şekilde Xu da ABD DYY’sinin gittiği 40 ülke üzerinde 1966 – 1994
yılları arasındaki dönem için yaptığı çalışmasında DYY’nin sadece GOÜ’de
üretkenlik artışı sağladığını, öte yandan bu etkinin en az kalkınmış ülkelerde
görülmediğini tespit etmiştir. Bu farklılığın da sebebini en az kalkınmış ülkelerin
eşik beşeri sermaye seviyesinin altında olmaları olarak göstermiştir. 302
Bu tip çalışmalardaki diğer bir eşik de gelir düzeyi olmaktadır. Assanie ve
Singleton 67 GOÜ üzerinde yaptıkları çalışmada eş zamanlı denklemler (3 aşamalı
en düşük kareler – 3SLS) ve panel veri kullanarak DYY’nin ekonomik büyümeyi
ancak eşik bir gelir düzeyinin üzerinde pozitif etkilediğini, bu değerin altında ise
anlamlı bir ilişkinin olmadığını bulmuşlardır. 303 Dolayısıyla DYY’nin ekonomik
büyüme üzerindeki etkisi düşük gelirli ülkelerde anlamsızken, orta gelirli ülkelerde
pozitif olmaktadır.
300 ERICSSON, J. ve M. IRANDOUST, “On the Causality between Foreign Direct Investment and
Output: A Comparative Study”, The International Trade Journal, Vol. XV, No. 1, Spring 2001.
301 BORENSZTEIN, E., J. DE GREGORIO ve J-W. LEE, “How Does Foreign Direct Investment
Affect Economic Growth?”, Journal of International Economics, Vol. 45, 1998.
302 XU, B., “Multinational Enterprises, Technology Diffusion, and Host Country Productivity
Growth”, Journal of Development Economics, Vol. 62, 2000.
303 ASSANIE, N. ve B. SINGLETON, The Quality of Foreign Direct Investment: Does it Matter
for Economic Growth?, 2002,
, (07.09.2006).