DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR, EKONOMİK BÜYÜMEYE ...

piyasa büyüklüğü (GSMH) arasında pozitif ve anlamlı bir ilişkinin olduğunu ortaya
koymaktadır 171 .
Piyasa büyüklüğünü çalışmalarına dahil etmiş bu 17 çalışmadan sadece 1
tanesi hariç diğerleri DYY ile piyasa büyüklüğü arasında pozitif ve anlamlı 172 bir
ilişki bulmuşlardır. DYY’yi etkileyen faktörler arasında literatürde en sağlam yönü
yukarıda da görüldüğü gibi piyasa büyüklüğü almış durumdadır.
Piyasa büyüklüğünden başka DYY’yi etkileyen pek çok değişken vardır.
Fakat bu değişkenler üzerine yapılan çalışmalar piyasa büyüklüğünün verdiği kesin
yargı gibi bir yargıya varılmasına engeldir çünkü çalışmaların sonuçları birbirleri ile
çelişebilmektedir.
3.1.2. Piyasa Büyüme Hızı
Piyasa büyüklüğüne yakınlığı ile incelemeye değer bir diğer faktör de piyasa
büyüme hızıdır. Bu faktör için de çalışmalar yapılmış ve piyasa büyüklüğü kadar
olmasa da benzer sonuçlar elde edilmiştir.
Piyasa büyüme hızının DYY’yi olumlu etkilemesi beklenmektedir. Çünkü
büyüme potansiyeli fazla olan bir yer, gelecekte yatırımların getirisini arttıracaktır.
Bu yüzden DYY ile piyasa büyüme hızı arasındaki ilişki pozitif olmalıdır.
Literatürdeki ampirik çalışmalar da beklentiyi doğrular niteliktedir:
Yılmaz ve Barbaros çalışmalarında reel GSYİH’nın büyüme hızını vekil
olarak kullanmışlar ve piyasa büyüme hızı ile DYY arasında pozitif ve anlamlı bir
ilişki bulmuşlardır 173 . Erdal ve Tatoğlu da aynı vekil ile pozitif ve anlamlı bir ilişki
bulmuşlardır. 174 Aynı değişkeni vekil olarak kullanıp, pozitif ve anlamlı ilişki bulan
diğer bir çalışma da Lensink ve White’tır. 175 Onyeiwu ve Shrestha 1975–1999 arası
171
UNCTC, Government Policies and Foreign Direct Investment, United Nations, UNCTC
Current Studies, Series A, No. 17, New York, November 1991.
172
Kimi çalışmalarda çalışmanın metodu itibariyle anlamlılıktan bahsedemeyiz ama bu durum onların
zaten anlamlı olduğu yorumunu yapmamıza da engel değildir.
173
YILMAZ ve BARBAROS.
174
ERDAL ve TATOĞLU.
175
LENSINK, R. ve H. WHITE, “Does The Revival Of International Private Capital Flows Mean The
End Of Aid: An Analysis Of Developing Countries' Access To Private Capital”, World
Development, Vol. 26, No. 7, s. 1221-34, 1998.
70