DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR, EKONOMİK BÜYÜMEYE ...

More documents

Recommendations

Info

3.2.2 Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırım Gerçekleşmeleri Dünya gerçekleşmeleri ışığında dünya DYY akımlarından Türkiye’nin ne kadar pay aldığı sorusu çalışmanın konusu itibariyle önemlidir. Tablo 3.12. Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırım Girişleri (Milyon $) ve Dünyadaki Payı 1995 1996 1997 1998 1999 2000 DYY Girişi 885 722 805 940 783 982 % % 0,267 % 0,187 % 0,167 % 0,136 % 0,072 % 0,071 2001 2002 2003 2004 2005 DYY Girişi 3.352 1.137 1.752 2.837 9.667 % % 0,399 % 0,148 % 0,277 % 0,422 -- Kaynak: UNCTAD, 2005, s. 259 ve , (14.08.2006). * Gerçekleşen girişler T.C. Hazine Müsteşarlığı web sitesinden, oranlar ise Dünya Yatırım Raporu 2005’ten alınmıştır. Aralarında yöntem farklılığından kaynaklı göz ardı edilebilecek küçük farklılıklar mevcuttur. Türkiye dünya DYY girişlerinden ‰0,71 ile ‰4,22 arasında paylar alarak DYY çekmede pek başarılı olamamıştır. Bunun da ötesinde DYY girişleri düzenli bir eğilim göstermemektedir. 2001 yılı değişimin en keskin yaşandığı yıl olmuştur. 2001 yılında %241’lik bir artışla 3.352 milyon dolar seviyesine ulaşan DYY girişi 2002 yılında tekrar 1.000 milyon dolarlar seviyesine düşmüştür. 2001 yılında yaşanan ekonomik kriz sonrasında DYY girişinin 2002 yılında artması beklenirken düşmesi Türkiye’yi diğer ülke örneklerinden ayırmaktadır. Bu farklılığın sebebi olarak da kriz sonrasında Türkiye’nin diğer bir Arjantin olacağı beklentisi gösterilmektedir 242 . Dolayısıyla 2002 yılında DYY girişleri keskin bir şekilde düşmüştür. Bu düşüşten sonra ise DYY girişleri düzenli şekilde artmış ve 2005 yılı itibariyle de 9,667 dolar seviyesine ulaşmıştır. Bu artış Türkiye’nin AB’den Aralık 2004’te aldığı müzakere başlama kararı, özelleştirmeler ve AB yolunda yapılan düzenlemeler ile açıklanabilmektedir. 242 YILMAZ, K., “Türkiye için Doğrudan Yabancı Yatırım Stratejisi’ne Doğru”, YASED, Haziran 2006, , (15.08.2006), s. 6. 92
Bu değişkenlerin yanında DYY mevzuat ve diğer ülke değişkenlerinden de önemli derecede etkilenmektedir. Türkiye 1983 sonrasında 24 Ocak kararları ile liberalleşme yönünde önemli adımlar atmış bir ülkedir. Bu liberalleşme sürecinden öncelikle dış ticaret, sonrasında da DYY akımları etkilenmiştir. Günümüzde Türkiye’de uygulanan kanunlara bakıldığı zaman Türkiye’nin DYY akımlarına çok uygun bir mevzuata sahip olduğu görülmektedir. Bu bağlamda en önemli kanun 05.06.2003 tarih ve 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’dur 243 . Kanun ile DYY ve yabancı yatırımcı kavramları dünya literatürüne benzer şekilde tanımlanmış, yabancı ve yerli yatırımcılara eşit haklar verilmiş, keyfi ve ücreti ödenmeden yapılan kamulaştırmalar engellenmiş, gelir transferi önündeki engeller kaldırılmış, yabancı yatırımcıların taşınmaz edinim olanakları sağlanmış, uyuşmazlık durumunda uluslararası tahkimin önü açılmış, yabancı personel istihdamı izin almak koşuluyla sağlanmış ve irtibat bürosu açma imkanları sağlanmıştır. Bu haliyle kanun dünya düzeyinde liberal kabul edilebilecek bir niteliğe kavuşmuştur. Kanunun uygulamasına ilişkin esaslar ise 20.08.2003 tarihinde resmi gazetede yayınlanan Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği ile belirlenmiştir 244 . Yönetmeliğe göre DYY verilerinin temini ile Hazine Müsteşarlığı görevlidir. Yönetmelik, yabancı firmaların faaliyet ve sermaye bildirim koşullarını belirlemiş, kuruluş ve süre uzatımına ilişkin müracaatlarında istenilen bilgi / belgelerin tam ve eksiksiz olması durumunda başvuru tarihinden itibaren 5 işgünü içinde sonuçlandırılacağı garantisini vermiştir. Yönetmelik ile irtibat bürosu kuruluşunda müracaatta istenilen belge sayısı 4’e indirilmiştir. Bu kanun ve yönetmeliğin haricinde DYY’leri düzenleyen 11.06.2003 tarih ve 4884 sayılı Türk Ticaret Kanunu, Vergi Usul Kanunu, Damga Vergisi Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 245 , 27.02.2003 tarih ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun 246 , 29.08.2003 tarihinde resmi gazetede yayınlanan Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında 243 , (16.08.2006). 244 , (16.08.2006). 245 , (15.08.2006). 246 , (16.08.2006). 93
Page 1:
T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİ
Page 4 and 5:
ÖZET DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR,
Page 6 and 7:
İÇİNDEKİLER i Sayfa No: İÇİN
Page 8 and 9:
4.1.2. Toplam Faktör Üretkenliği
Page 10 and 11:
TABLOLAR DİZİNİ Tablo 2.1. Geli
Page 12 and 13:
GRAFİKLER DİZİNİ Grafik 3.1. Y
Page 14 and 15:
göstermiştir. 1 Bu durum ülkeler
Page 16 and 17:
1.3. Çalışmanın Kısıtları Ç
Page 18 and 19:
2.1. Yabancı Yatırımlar ve Çeş
Page 20 and 21:
2.1.1. Doğrudan Yabancı Yatırım
Page 22 and 23:
Bu tanımlama ve istatistik çalı
Page 24 and 25:
• Doğrudan yatırım işletmesin
Page 26 and 27:
Tablo 2.3. Farklı İstatistik Kayn
Page 28 and 29:
zincirindeki yerine göre, yapılan
Page 30 and 31:
2.2.2.3. Satınalmalar (Acquisition
Page 32 and 33:
2.2.5. Diğer Doğrudan Yabancı Ya
Page 34 and 35:
Diğer bir sınıflandırmaya göre
Page 36 and 37:
kaymayacağı sorusunu akla getirme
Page 38 and 39:
değil de doğrudan yatırımı ter
Page 40 and 41:
İçselleştirme avantajı ise firm
Page 42 and 43:
2.3.4.1. Caves Ekonomileri Caves’
Page 44 and 45:
yapısal aksaklıkları üzerine ku
Page 46 and 47:
enimsenmiştir. Doğrudan yabancı
Page 48 and 49:
• Ekonomi er ya da geç durgunlu
Page 50 and 51:
Öte yandan ise sanayi zaman içeri
Page 52 and 53:
doğruysa, karın tek kaynağı ola
Page 54 and 55: Yapılan yatırımlar sonucunda ban
Page 56 and 57: ekonominin gidişatına göre bu or
Page 58 and 59: y = Denge gelir artış hızı ri =
Page 60 and 61: 2.4.2. Neo-Klasik Büyüme Teorisi
Page 62 and 63: Solow’un bu modelinde ekonomi, uz
Page 64 and 65: Beşeri sermayenin Solow modeline e
Page 66 and 67: ir defa üretildikten sonra çok c
Page 68 and 69: zıt etki aynı büyüklükte ise n
Page 70 and 71: Basit Bir Büyüme Modeli: Romer’
Page 72 and 73: üyüyen ülkelere model, dengeli b
Page 74 and 75: B = A K ( 1−α ) ( 1−α ) Y = A
Page 76 and 77: ÜÇÜNCÜ BÖLÜM DOĞRUDAN YABANC
Page 78 and 79: Tablo 3.1. Doğrudan Yabancı Yatı
Page 80 and 81: Küçük Kareler (2SLS) içsel mode
Page 82 and 83: piyasa büyüklüğü (GSMH) arası
Page 84 and 85: 3.1.4. Ekonomik İstikrar DYY akım
Page 86 and 87: 3.1.6. Altyapı Literatürde DYY il
Page 88 and 89: Fung vd. ise ücretler için bölge
Page 90 and 91: Politik istikrarı hesaplayabilmek
Page 92 and 93: Tablo 3.2. Doğrudan Yabancı Yatı
Page 94 and 95: çekmişlerdir 237 . Yatırımcıla
Page 96 and 97: % 40.0 35.0 30.0 25.0 20.0 15.0 10.
Page 98 and 99: 3.2’den rahatlıkla takip edilebi
Page 100 and 101: irleşme ve satın almalar yolu ile
Page 102 and 103: Tablo 3.8. Birleşme ve Satınalmal
Page 106 and 107: Kanunun Uygulama Yönetmeliği 247
Page 108 and 109: %50’si düzenlemelerin maliyeti,
Page 110 and 111: potansiyeli matrisinde düşük DYY
Page 112 and 113: 100 Özelleştirmelerin tamamlanmas
Page 114 and 115: 102 ulaştırma ve vergi) fazlalı
Page 116 and 117: DÖRDÜNCÜ BÖLÜM DOĞRUDAN YABAN
Page 118 and 119: 106 marjinal ürününü düşürme
Page 120 and 121: 108 temin ediyorsa yeni istihdam ya
Page 122 and 123: 110 vermesinden dolayı DYY ile eko
Page 124 and 125: 112 Geliri eşik kabul eden diğer
Page 126 and 127: 4.1.2. Toplam Faktör Üretkenliği
Page 128 and 129: 116 şekilde etkilemediğini ama Av
Page 130 and 131: 118 teknoloji ve beşeri sermayeyi
Page 132 and 133: 120 Findlay yaptığı çalışmada
Page 134 and 135: firmaların güçlü oldukları ala
Page 136 and 137: 124 yöntemdir. Bu modellemelerde b
Page 138 and 139: 126 Cumhuriyeti Merkez Bankası’n
Page 140 and 141: 4.2.2. Ekonometrik Model Sonuçlar
Page 142 and 143: 130 girişlerini %1,32 oranında ar
Page 144 and 145: 132 döngüsü teorisi üzerinde du
Page 146 and 147: 134 Türkiye bahsi geçen yıllarda
Page 148 and 149: KAYNAKÇA 136 Kitaplar: BARBER, W.
Page 150 and 151: 138 BLOMSTRÖM, M., “Foreign Inve
Page 152 and 153: 140 GROSSMAN, G. M ve E. HELPMAN,
Page 154 and 155:
142 ROMER P. M., “Endogenous Tech
Page 156 and 157:
144 BLOMSTRÖM, M. ve A. KOKKO, “
Page 158 and 159:
146 LOEWENDAHL, H ve E. ERTUĞRUL L
Page 160 and 161:
148 UNCTAD, World Investment Report
Page 162 and 163:
, (13.09.2006). , (13.09.2006). , (
Page 164 and 165:
EK 1: İstatistik Tutma Yöntemleri
show all

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR, EKONOMİK BÜYÜMEYE ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?