You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
trong các nhà văn Đức theo nhóm xã hội - dân chủ những năm 80 với các “tiểu thuyết có<br />
khuynh hướng”, mà thiếu sót ít nhiều đã được bà khắc phục một cách tốt đẹp trong cuốn<br />
tiểu thuyết đầu tiên của mình. Trong cuốn tiểu thuyết “Những người cũ và mới”, tác giả miêu<br />
tả tình cảnh khổ cực của những người công nhân làm muối ở Áo, và bên cạnh đó là những<br />
bức tranh minh họa của quý tộc và tư sản ở Viên. Cuộc đấu tranh giữa cái cũ và cái mới<br />
trong tác phẩm không phải là cuộc đấu tranh trực tiếp giữa các giai cấp. Cũ và mới đối với<br />
tác giả không phải là những phạm trù xã hội - lịch sử mà là những phạm trù ý thức trừu<br />
tượng. Đấy là cuộc đấu tranh giữa hai thế giới đối lập, giữa tôn giáo và chủ nghĩa vô thần,<br />
giữa quan niệm bảo thủ, định mệnh và lòng tin vào sức mạnh khoa học... Cuốn tiểu thuyết<br />
thiên về lý thuyết trừu tượng và thiếu hẳn sự phong phú của những xung đột thực tế.<br />
“Tôi tuyệt đối không chống lại loại thơ mang tính khuynh hướng - Ăngghen viết - Ông<br />
tổ của bi kịch, Etsinlơ, và ông tổ của hài kịch là Arixtôphan, cả hai đều là những nhà thơ<br />
mang tính khuynh hướng rất rõ. Đăngtơ, Xécvăngtéc cũng thế, và ưu điểm của vở “Âm mưu<br />
và tình yêu” của Sile chính là ở chỗ nó là vở kịch có khuynh hướng chính trị đầu tiên ở Đức.<br />
Các nhà văn Nga và các nhà văn Nauy hiện đại, những người viết những quyển tiểu thuyết<br />
rất hay, đều là những người mang tính khuynh hướng. Nhưng tôi cho rằng bản thân khuynh<br />
hướng phải toát ra từ tình thế và từ hành động, chứ không nên nhấn mạnh nó một cách đặc<br />
biệt, và nhà văn không bắt buộc phải đưa ra trước người đọc sẵn sàng đâu đấy giải pháp<br />
lịch sử tương lai về các xung đột xã hội mà nhà văn miêu tả”.<br />
Bức thư của Ăngghen được viết trong thời kỳ đạo luật đặc biệt chống những người xã hội<br />
chủ nghĩa của Bitxmac vào năm 1878 đang được lưu hành và Đảng xã hội - dân chủ Đức bị<br />
tuyên bố đặt ngoài vòng pháp luật, phải rút lui vào bí mật mười hai năm. Thời kỳ này là<br />
thời kỳ chưa chín muồi về nhận thức của phong trào công nhân Đức, và phần lớn số độc giả<br />
là thuộc giới tư sản. Trong những điều kiện lịch sử này, theo Ăngghen, nhà văn hiện thực<br />
thành công nhiệm vụ của mình là chưa cần phải đứng về phía giai cấp công nhân một cách<br />
công khai và rõ ràng, mà chỉ dừng lại ở mức độ đấu tranh với các “ảo tưởng ước lệ đang thống<br />
trị” và “chủ nghĩa lạc quan tư sản”. Tuy nhiên, ý nghĩa của bức thư của Ăngghen là ở chỗ nó<br />
phản ánh không chỉ quan điểm của ông về những điều kiện và những nhiệm vụ cụ thể của<br />
nước Đức những năm 80, thời kỳ thống trị của những đạo luật đặc biệt chống những người<br />
xã hội chủ nghĩa. Ăngghen có đề cập đến việc phân tích nhân vật trong sáng tác nghệ thuật<br />
ở những hoàn cảnh lịch sử cụ thể của nước Đức những năm 80, gắn với sự phân tích những<br />
vấn đề rộng hơn và chung hơn của văn học và nghệ thuật hiện thực có đặc điểm nguyên tắc<br />
sâu sắc, trong bức thư của mình.<br />
Trong tác phẩm “Về vấn đề nhà ở” (1872 - 1873), Ăngghen đã bút chiến với đồ đệ của<br />
Pruđông là Muynbécghe. Ông giải thích sự khác nhau về nguyên tắc giữa chủ nghĩa mác<br />
xít và những dạng khác nhau của chủ nghĩa xã hội tư sản, trong số này có chủ nghĩa của<br />
Pruđông.<br />
Pruđông và đồ đệ người Đức Muynbécghe, trong những lời phê phán của mình đối với xã<br />
hội tư sản, xuất phát từ tư tưởng trừu tượng của “sự chân thực”, cho rằng nhiệm vụ đầu tiên<br />
của người xã hội chủ nghĩa là phải đưa ra những yêu sách nhất định, nhưng họ lại nói luôn<br />
là xã hội tư sản không thể đáp ứng được yêu sách đấy. Khác với chủ nghĩa không tưởng,<br />
chủ nghĩa xã hội “khoa học” của Pruđông xuất phát không phải từ những “nhu cầu” chính<br />
53
Change language