Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3 Vấn đề cái anh hùng, cái bi kịch,<br />
cái hài hước và châm biếm<br />
Ngay từ thời kỳ “Niêm giám Đức - Pháp”, khi phân tích khái niệm “chủ nghĩa hiện thực”,<br />
Mác đã chỉ ra rằng, khái niệm này, cũng giống như bất cứ khái niệm khoa học nào, cũng<br />
có thể có những nội dung khác nhau, thậm chí trái ngược nhau. Thời trẻ, Mác đã từng cay<br />
đắng khi viết về những người Philixtanh Đức như viết về những “nhà hiện thực khôn ngoan”,<br />
mà tất cả nguyện vọng và suy nghĩ cao cả nhất cũng không thoát khỏi giới hạn của “cuộc<br />
sống nghèo nàn” của họ. “Chủ nghĩa hiện thực” kiểu như vậy, giống hệt như “chủ nghĩa hiện<br />
thực kệch cỡm” của những nhà kinh tế học tư sản hay “những tài liệu của tất cả những biến<br />
cố quan trọng về những chuyện nhỏ bé, vụn vặt”, những tài liệu vốn có ở những nhà sử học<br />
phản động thế kỷ XIX, tất cả đều xa lạ với tinh thần biện chứng cách mạng, với cảm quan<br />
viễn tưởng lịch sử, và không bao giờ gây nổi chút cảm tình, dù là ít nhất, đối với những người<br />
đặt nền móng cho chủ nghĩa Mác.<br />
Hêghen, nhà tư tưởng - triết gia Đức vĩ đại, đã cho rằng: nội dung cơ bản của lịch sử loài<br />
người là “sự tiến bộ trong nhận thức về tự do”. Mác và Ăngghen, sau khi sáng lập học thuyết<br />
chủ nghĩa duy vật lịch sử, đã chỉ ra rằng: nội dung lịch sử xã hội không chỉ độc nhất là sự<br />
tiến bộ về tư duy, về nhận thức của loài người, mà là một quá trình phát triển vĩ đại của<br />
đời sống vật chất và đấu tranh giai cấp trong xã hội, quá trình đã tạo nên những điều kiện<br />
hiện thực để giải phóng nhân loại. Trong tiến trình phát triển lịch sử của mình, con người xã<br />
hội thoát khỏi sự chi phối của thiên nhiên, lần đầu tiên trở thành con người theo nghĩa thực<br />
của từ này. Toàn bộ lịch sử trước thời kỳ cách mạng vô sản, toàn bộ quá trình thay đổi mâu<br />
thuẫn và phức tạp những hình thức đối kháng khác nhau của xã hội và của cuộc đấu tranh<br />
giai cấp từ thời cổ đến thời đại tư bản chủ nghĩa là quá trình lịch sử - tất yếu cần thiết của<br />
lịch sử nhân loại, là quá trình xây dựng những tiền đề vật chất để thiết lập nên xã hội xã<br />
hội chủ nghĩa mà ở đó, nhân loại lao động lần đầu tiên là con người phát triển đầy đủ, có<br />
điều kiện tự do hoàn toàn để tồn tại.<br />
Lịch sử loài người - đó là quá trình duy nhất, hùng vĩ nhất của sự phát triển xã hội. Trong<br />
65