You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
những người lao động - để cải biến xã hội theo hướng xã hội chủ nghĩa không ngăn cách với<br />
lịch sử những phong trào cách mạng và dân chủ của quần chúng nhân dân trong quá khứ.<br />
Ngược lại, cuộc đấu tranh này còn gắn chặt với toàn bộ lịch sử quá khứ của mỗi dân tộc.<br />
Ở mức độ phát triển lịch sử mới và trong những điều kiện xã hội mới, giai cấp vô sản kế<br />
thừa truyền thống tốt đẹp nhất của cuộc đấu tranh vì sự nghiệp giải phóng khỏi ách nô dịch<br />
về vật chất và tinh thần mà quần chúng nhân dân thường xuyên tiến hành chống lại giai<br />
cấp thống trị trong suốt lịch sử nhiều thế kỷ. Chỉ ra mối quan hệ chặt chẽ giữa cuộc đấu<br />
tranh giải quyết của giai cấp vô sản và những phong trào cách mạng của quần chúng nhân<br />
dân trong quá khứ, vẽ nên những hình tượng hùng tráng về những người anh hùng và những<br />
người tuẫn tiết trong lịch sử cách mạng dân tộc, đó là một trong những nhiệm vụ mà Mác<br />
và Ăngghen vạch ra cho nghệ thuật cách mạng thời đại mình.<br />
Qua hồi ký của P. Laphácgơ, chúng ta biết rằng Mác từng có ý định viết một vở kịch mà<br />
đề tài là lịch sử của Grackhơ. Ý định này tuy chưa được thực hiện, nhưng chính việc lựa<br />
chọn đề tài, như Laphácgơ đã nhận xét chính xác, chứng tỏ niềm hứng thú của Mác đối với<br />
những hình tượng người cách mạng, người chiến sĩ vì sự nghiệp cải cách ruộng đất ở Lamã<br />
thời cổ.<br />
Vấn đề miêu tả nhân dân cách mạng và những người anh hùng của nhân dân chiếm một<br />
trong những vị trí trung tâm trong cả những bức thư nổi tiếng của Mác và Ăngghen gửi<br />
Ph. Latxan nhân vở bi kịch Fran Phôn Xíchkinghen của ông ta ra đời. Trong những bức thư<br />
của mình, khi nhắc Latxan nhớ đến ý nghĩa của cuộc chiến tranh nông dân vĩ đại và lãnh<br />
tụ của phong trào cách mạng nông dân tự do Đức thế kỷ XVI - Tômát Munde - Mác và<br />
Ăngghen đã đề ra cho Latxan nhiệm vụ sáng tạo những bi kịch anh hùng cách mạng không<br />
chỉ dựa trên những tài liệu về lịch sử quá khứ của giai cấp thống trị, mà còn phải dựa vào<br />
những tài liệu về quá khứ cách mạng của quần chúng nhân dân.<br />
Còn Hêghen, trong tập I của “Những bài giảng về mĩ học” - giống như ý định mà Latxan<br />
muốn thể hiện - đã nhận xét rằng: thời kỳ Gôx Phôn Béclinkhinghen và Fran Phôn Xichkinghen<br />
đã cung cấp cho những nhà viết bi kịch những điều kiện tuyệt vời để sáng tạo những<br />
vở kịch lịch sử (Hêghen toàn tập, tập 12, trang 200). Nhưng theo cách nhìn của Hêghen,<br />
Xíchkinghen và Gôx không chỉ là những hiệp sĩ cuối cùng, mà còn là những anh hùng cuối<br />
cùng. Kiểu người anh hùng duy nhất, kiểu người anh hùng vốn có của thế giới cổ đại cũng<br />
như của thời hiện đại, theo Hêghen, là những anh hùng cá nhân độc lập, không phụ thuộc<br />
vào bất kỳ cái gì, chỉ dựa vào chính mình, vào sức lực của mình và vào nhận thức tinh thần<br />
của mình. Trong thế giới cổ đại, những mâu thuẫn cá nhân như thế đã tồn tại - như Hêghen<br />
nghĩ - trong thời kỳ Hôme, thời kỳ “những thế kỷ anh hùng” bán thần; còn trong thời đại<br />
mới, tinh thần hiệp sĩ trung cổ là nền tảng lịch sử của kiểu anh hùng này. Theo quan điểm<br />
của Hêghen, cái chết của những người anh hùng kiểu Gôx Phôn Beclinkhinghen và Fran Phôn<br />
Xichkinghen là tất nhiên và không thể tránh khỏi, không chỉ vì tầng lớp hiệp sĩ đã được lịch<br />
sử phán định từ trước, mà còn vì nền trật tự pháp luật tư sản mới - “xã hội có tính công<br />
dân” - xã hội ra đời thay thế xã hội hiệp sĩ Trung cổ - không cho phép những cá nhân anh<br />
hùng, những cá nhân tự do tồn tại, xét về mặt bản tính của mình. Cuộc sống hiện đại có tính<br />
chất “xếp đặt theo quy luật”, đã biến cái tình trạng vô chính phủ và sự chuyên quyền thời<br />
Trung cổ, đó là lợi ích đối với nhân loại. Nhưng nhân loại cần phải trả một giá rất đắt cho sự<br />
toàn thắng của trật tự và quy luật khách quan, đó là sự khước từ nhân vật anh hùng, khước<br />
67
Change language