Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
5 Những vấn đề phương pháp luận<br />
lịch sử văn học<br />
Những cơ sở để nhận thức lịch sử văn hóa, lịch sử văn học và nghệ thuật dưới góc độ duy<br />
vật biện chứng đã được đặt ra ngay từ lúc Mác và Ăngghen phản đối kịch liệt quan điểm<br />
của các nhà mác xít trẻ, những người đã tưởng tượng một cách mơ hồ về bản chất của học<br />
thuyết Mác, tưởng rằng đã nắm được những luận điểm cơ bản, chung nhất của chủ nghĩa<br />
Mác, và né tránh sự cần thiết phải nghiên cứu một cách cụ thể, sâu sắc và kỹ lưỡng những<br />
hiện tượng của thời hiện tại hoặc của quá khứ lịch sử.<br />
Tiếp đó, trong “Hệ tư tưởng Đức”, khi bút chiến với B. Bauer, M. Stirner và những nhà<br />
duy tâm - Hêghen phái tả khác, Mác và Ăngghen đã chỉ ra rất dễ dàng rằng, khi đứng trên<br />
quan điểm duy tâm để xây dựng những mô hình và cấu trúc tư biện của các loại hình khác<br />
nhau, sau đó lắp một cách rất nghệ thuật những cứ liệu lịch sử thực tế vào những mô hình<br />
có sẵn này, không chỉ những nhà Hêghen phái tả mà chính Hêghen đã không coi những sự<br />
kiện thực tế là điểm xuất phát để phản ánh quá trình phát triển lịch sử của văn hóa và nghệ<br />
thuật, mà còn sử dụng những mô hình trừu tượng của tư duy và cấu trúc logic làm điểm<br />
xuất phát. Bằng cách ấy, họ đã có ít nhiều thành công, một số sự kiện và hiện tượng thực tế<br />
đã lắp vừa mô hình ấy. Sự thay thế việc nghiên cứu lôgic hiện thực, việc nghiên cứu những<br />
lực lượng thực tiễn đang vận động, những mâu thuẫn của sự phát triển xã hội bằng những<br />
khuôn mẫu lý tưởng, đã khiến Hêghen va đặc biệt là các học trò của ông, dễ dàng thực hiện<br />
nhiệm vụ cấu trúc bức tranh logic - trừu tượng về sự phát triển lịch sử nghệ thuật. Song,<br />
một bức tranh được khắc họa bởi nó, rút cục cũng không thể hơn được chính nó - điều đó<br />
có nghĩa là, cái mô hình logic ấy, dù ít nhiều tốt đi nữa cũng không phản ánh được sự phát<br />
triển lịch sử thực tiễn với toàn bộ những mâu thuẫn và phức tạp nội tại vốn có của nó.<br />
Khi bác bỏ phương pháp duy tâm của những kẻ hậu sinh của “Hệ tư tưởng Đức”, Mác<br />
và Ăngghen, trước sau như một, khẳng định rằng nhiệm vụ của chủ nghĩa duy vật lịch sử<br />
không phải là thay đổi những mô hình lý tính cũ kỹ của Hêghen và học trò của ông ta thành<br />
những cấu trúc lôgic kiểu khác, mặc dù có hoàn hảo hơn đi nữa. Chủ nghĩa duy vật lịch sử,<br />
89
Change language