Monografia bibliograficzna - Wiedza i Edukacja

filmach: gangstera Takeo w „Bać się śmierci” 44 („Karakkaze yarõ”, ang. „Afraid toDie”) z 1960 roku, płk. Takeyamę Shinji w „Yũkoku” (razem z Tsuruoka Yoshikowcieloną w Takeyamę Reiko), Ludzki Posąg w „Czarnej jaszczurce” („Kurotokage”,ang. „Black Lizard”) z 1968 roku, oraz Tanakę Shimbei w „Hitokiri” z 1969 roku. 45Większość filmów z nazwiskiem Mishimy Yukio w czołówce, uchodzi w oceniekrytyków kina za wybitne pod jakimś względem. Na przykład adaptacja „ZłotejPagody” Mishimy, dokonana przez Ichikawę w 1958 roku, o tytule „Płomień udręki”(„Enjo”) jest porównywana do „Harfy birmańskiej” („Biruma no tategoto”). Niektórzynawet, jak Piotr Kletowski, utrzymują Ŝe ten pierwszy film lepiej ukazuje buddyjskąfilozofię, zenistyczne przekonanie o tym, iŜ akt niszczenia ukazuje naturęrzeczywistości i nieosiągalne w statycznym bycie piękno. 46Jednak znacznie Mishimy Yukio dla kina, nie ogranicza się do ekranizacji,scenariuszy i aktorstwa. Jest on przez historyków sztuki audiowizualnej uznawany zagłównego inspiratora kina japońskiej Nowej Fali (Nuberu Bagu). Ten prąd filmowypowstał w Japonii w 1960 r., i wywodził się z osiągnięć francuskiej Nowej Fali orazPolskiej Szkoły Filmowej. Postulatem Nuberu Bagu stało się obnaŜanie narodowychkompleksów i radykalne rozwiązania formalne oraz treściowe. Styl literacki i fabularnyMishimy najbardziej inspirował reŜysera Oshimę Nagisu (ur. 1932), jednego z czterechgłównych twórców Nowej Fali, często uznawanego za najwybitniejszego z tej czwórki.Oshima i Mishima znali się osobiście i obaj odczuwali niechęć do zmian jakie zaszły wJaponii po II wojnie światowej. Obaj odczuwali teŜ nierozerwalną więź pomiędzymiłością i śmiercią – Eros i Tanatos, czego Nagisa dał wyraz w „Imperium zmysłów” i„Imperium namiętności”; obaj takŜe interesowali się kwestią i siłą homoseksualizmu,czego wyraz reŜyser dał w swoim filmie „Tabu” z 1999 roku. Nakręcił go częściowosparaliŜowany, po udarze mózgu. 47Oprócz kluczowego wpływu na Oshimę, Mishima stymulował równieŜ reŜyseraFukasaku Kinji (1930-2003). Ten wybitny twórca stał się gwiazdą wytwórni Toei wokresie komercjalizacji czyli latach 1971-1980. Fukasaku specjalizował się w filmachsamurajskich oraz gangsterskich, często łączył widowiskowość obrazu z filozoficznympodtekstem. ReŜyser ten jest autorem ekranizacji kilku dzieł Mishimy, włącznie z44 Alternatywny tytuł polski: Facet szybki jak wiatr.45 http://www.filmweb.pl/o182654/Yukio+Mishima (1 IX 2009)46 P. Kletowski: Kino Dalekiego Wschodu. Warszawa 2009 s. 183-184.47 TamŜe, s. 51-58.66