Monografia bibliograficzna - Wiedza i Edukacja

„Zacząłem ją czytać podczas wojny i zawsze leŜała gdzieś w pobliŜu mojego biurka.Jeśli jest jakaś ksiąŜka, która nawet po dwudziestu kilku latach, wzięta do ręki iprzeczytana wyrywkowo, wywiera na mnie od nowa niezatarte wraŜenie, to jest niąchyba właśnie Hagakure. Jej światło, jakby na przekór, rozbłysło w moim sercu powojnie, choć to właśnie podczas wojny ksiąŜka ta była niezmiernie popularna.Uznawano ją wtedy powszechnie za lekturę obowiązkową. Ale być moŜe Hagakure znatury jest ksiąŜką paradoksalną. Podczas wojny była jak świetlisty przedmiotumieszczony w samym środku światła, ale tak naprawdę jej blask wydobywa się zmroku.” W tym samym eseju, Mishima pisze, Ŝe po wojnie czuł się bardzo samotny, nieakceptował nowych idei, i wówczas właśnie „Hagakure” wybrał jako „najwyŜszyautorytet, duchowy przewodnik, który łączy okres wojny z czasami powojennymi”. 8To właśnie z Bushido i Hagakure pisarz zaczerpnął koncepcje jak ma Ŝyć, abyskompensować sobie własną słabość i inność z dzieciństwa. Głosiły zaś one: „Skorostaliśmy się lepsi niŜ wczoraj, od jutra zacznijmy się doskonalić; przez całe Ŝycie, dzieńpo dniu, trzeba dąŜyć do perfekcji. To teŜ nie kończy się nigdy.”, „Samuraj nie czujegłodu, nawet gdy ma pusty Ŝołądek.”, „Pięćdziesiąt lub sześćdziesiąt lat temu samurajkaŜdego ranka brał kąpiel, golił przód głowy, wcierał pachnidło we włosy, obcinałpaznokcie u rąk i nóg, ścierał pumeksem i wygładzał skórę stóp, starannie doprowadzałsię do porządku, a juŜ zwłaszcza zbroję i ekwipunek chronił przed rdzewieniem,odkurzał i pozostawiał lśniący i gotowy do uŜytku. (...) W kaŜdej chwili masz byćgotowy na śmierć, ale jeśli zostaniesz zabity w stanie ogólnego zaniedbania, będzie todowód braku wcześniejszego przygotowania duchowego. (...) Jeśli nieustannie w swymŜyciu będziesz gotów na śmierć w walce i jako ktoś z załoŜenia juŜ martwy będzieszwypełniał słuŜbę i doskonalił sztukę wojenną, to nie zagrozi ci hańba. Ci, którzy wogóle o tym nie myślą, których treścią Ŝycia jest samolubne folgowanie poŜądaniom, cokrok okrywają się wstydem i w ogóle tego nie zauwaŜają.” , „Jeśli chodzi o wyglądbushi Yamamoto Jōchō, sformułowane w postaci powiedzeń, złotych myśli, dialogów i przypowieści,w formie kodeksu zanotował młody bushi, były skryba Tsuramoto Tashiro, w latach 1709-1716. Tekstjest wzniosły, ale i pełen rozczarowania oraz smutku, gdyŜ XVIII w. był juŜ schyłkiem epokijapońskich rycerzy poświęcających Ŝycie Bushido (np. sam Yamamoto Jōchō nie mógł popełnićseppuku po śmierci swego daimyo gdyŜ juŜ zakazywał tego edykt szoguna Tokugawa, więc w okresierozmów z Tsuramoto wegetował w pustelni). Na Zachodzie „Hagakure” rozpropagował film JimaJarmuscha z 1999 r. zatytułowany „Ghost dog: droga samuraja”, w którym narrator cytuje wiele zdańz kodeksu. Tłumacznie „Hagakure” na język polski znajduje się na stronie internetowejhttp://www.wudang.cis.com.pl/hagakure_20.html (1 I 2009).8 Mishima Yukio: Wprowadzenie do Hagakure. W: Estetyka japońska. T. 3: Estetyka Ŝycia i pięknoumierania. Antologia. Kraków 2005 s. 127-144.74