Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

176 Marek Grzybowski, Violetta Srodzka Organizacyjno-fiskalne uwarunkowania obsługi klientów ...177do portów państw ościennych. Ustawodawca, nowelizując przepisy o podatkuVAT, pominął zapisy zawarte w art. 148 ust. d Dyrektywy 2006/112/WE RadyUnii Europejskiej z dnia 28 listopada 2006 roku 9 , z którego wynika, że obsługaładunków w portach morskich powinna być opodatkowana na warunkach preferencyjnych.Preferencje dla przedsiębiorstw działających na terenie portów Uniistosowane są w takich krajach, jak Holandia, Niemcy, Estonia, Belgia. Prawo takiedla portów funkcjonujących w ramach UE daje cytowana wcześniej dyrektywa.To powoduje, że przeładunek statków i dokonywanie odpraw celnych dokonujesię w innych niż polskie porty, gdzie usługi portowe są tańsze. Zmniejszenie przeładunkóww polskich portach morskich to zmniejszenie przychodów podmiotówzwiązanych z gospodarką morską i w konsekwencji likwidacja polskiej gospodarkimorskiej, do jakiej należą porty. Efektem zmian przepisów dotyczącychpodatku VAT na usługi portowe stanie się spadek zatrudnienia, brak wpływówz podatków dochodowych (PIT, CIT) i z tytułu wprowadzania towarów na polskiobszar celny, wzrost cen polskich produktów eksportowanych drogą morską.Dyskusja nad obniżoną konkurencyjnością dokonywania przeładunkóww polskich portach na rzecz innych portów europejskich trwała od 2008 roku.Interpelacje w sprawie podatku VAT na usługi świadczone w polskich portachmorskich złożyli poseł Zbigniew Kozak, poseł Adam Wykręt, poseł JoachimBrudziński. W obronie zerowej stawki VAT na usługi portowe stanęli równieżprezydenci Szczecina, Gdyni, Gdańska, Świnoujścia oraz rektorzy szczecińskichuczelni. Związkowcy portowi ze Szczecina złożyli protest do wicepremiera,ministra gospodarki Waldemara Pawlaka, a od połowy lutego rozpoczęli akcjęprotestacyjną przeciw stosowaniu 23-procentowej stawki VAT na usługi portowe.Integracja związków zawodowych, Rady Interesantów Portu Szczecin-Świnoujście,przedstawicieli przedsiębiorstw portowych, kooperantów, samorządów orazśrodowisk naukowych w sprawie wprowadzenia zerowej stawki VAT na usługiportowe przyniosła oczekiwane zmiany.25 lutego 2011 roku Sejm przyjął poprawkę PSL o zerowej stawce VAT nausługi portowe. Zgodnie z art. 83 ustawy o VAT zerową stawkę podatku stosujesię między innymi do:a) usług świadczonych na obszarze polskich portów morskich na rzecz podmiotówwykonujących przewozy w transporcie międzynarodowym lub w trans-9Dyrektywa 2006/112/WE Rady Unii Europejskiej z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawiewspólnego systemu podatku od wartości dodanej, DzU UE L 2006, nr 347, poz. 1 wraz z późn. zm.porcie wewnątrzwspólnotowym, polegających na obsłudze morskich środkówtransportu lub ich ładunków;b) usług świadczonych na obszarze polskich portów morskich na rzecz podmiotówwykonujących przewozy w transporcie międzynarodowym lubw transporcie wewnątrzwspólnotowym, związanych z transportem międzynarodowym,polegających na obsłudze lądowych środków transportu lub ichładunków;c) pozostałych usług świadczonych na obszarze polskich portów morskich narzecz podmiotów wykonujących przewozy w transporcie międzynarodowymlub w transporcie wewnątrzwspólnotowym, służących bezpośrednim potrzebomśrodków transportu morskiego, rybołówstwa morskiego i statków ratowniczychmorskich, o których mowa w punkcie 1, lub ich ładunkom.Uchwalona przez sejm poprawka trafiła do senatu i tutaj, 16 marca 2011roku, za zerową stawką podatku na usługi portowe głosowano jednogłośnie.W senacie wprowadzono ograniczenia dotyczące czasu składowania towarów– kontenery 20 dni, a drobnica 60 dni. Po ostatecznym głosowaniu w sejmiestawka w wysokości 0% VAT będzie obowiązywać na usługi portowe dotyczącezarówno transportu, jak i ładunków świadczonych w portach morskich na rzeczwszelkich podmiotów, a nie jak obecnie na rzecz armatorów morskich. Zmianaprzepisów nie kończy oczekiwań spółek portowych. Termin wprowadzeniazmian przewiduje się na 1 kwietnia 2011 roku. Podatek od początku 2008 rokuwedług stawki podstawowej na usługi portowe wraz z odsetkami od zaległościpodatkowych to kilkuset milionowe kwoty do zapłaty.Wysokie koszty usług portowych będące skutkiem 23-procentowego VAT-uto nie jedyny czynnik wpływający na konkurencyjność polskich portów morskich.Dodatkowym elementem są tutaj procedury związane z załatwianiemformalności. Kontrolerzy wykonują swoją pracę w polskich portach do dwóchtygodni i są opłacani przez importerów. Kontrolerzy w portach innych krajówwykonują swoją pracę w dwa dni i są opłacani przez zarządy portu.Kolejnym elementem utrudniającym rozwój polskich portów morskich jestopłata za wieczyste użytkowanie. Opłata jest daniną publiczną charakteryzująsię tymi samymi cechami co podatek, z tym że w przeciwieństwie do podatkuopłata jest świadczeniem odpłatnym 10 . Istota prawa użytkowania wieczystegonieruchomości polega na tym, że właścicielem nieruchomości jest Skarb Pań-10B. Brzeziński, Zarys prawa finansów publicznych, Toruń 1995, s. 80.