Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

76 Marta Mańkowska, Michał Pluciński Konsensus gospodarczo-środowiskowy...77a) uciążliwej dla środowiska naturalnego oraz mieszkańców miasta portowegodziałalności przeładunkowej, szczególnie tej realizowanej w rejonachprzeładunków masowych (pylenie, szczególnie w przypadku stosowaniaprzy obsłudze suchych ładunków masowych technologii otwartych, orazhałas powstający w trakcie pracy urządzeń przeładunkowych i środkówtransportowych);b) zlokalizowanych na terenie portów morskich zakładów przemysłowych,w związku z zanieczyszczeniami odprowadzanymi przez nie do atmosferyoraz wód portowych;c) jednostek pływających, które przyczyniają się, na przykład w wyniku awarii,do przecieku substancji szkodliwych dla środowiska do wód portowych czywpuszczenia do wód portowych zanieczyszczeń statkowych;d) złomowania statków na akwenach portowych;e) transportu ładunków drogą lądową do/z portu, który przynajmniej częściowoodbywa się przez mieszkalne dzielnice miasta lub w ich najbliższymotoczeniu.Negatywne oddziaływanie na środowisko (specjalne obszary ochronysiedlisk oraz obszary specjalnej ochrony ptaków) może mieć również miejscew następstwie realizacji inwestycji w infrastrukturę portową.4. Przykłady osiągania konsensusu między rozwojem infrastrukturyportowej a wymogami Natura 2000Z punktu widzenia potencjalnego inwestora charakterystyczny dla obszarówNatura 2000 jest fakt, że mniej istotna jest lokalizacja inwestycji (czy jest onaw granicach samego obszaru, czy kilka kilometrów od jego granic), a bardziej jejwpływ na podmiot chroniony, dla którego obszar został powołany. Możliwa jestprzykładowo lokalizacja inwestycji w obrębie specjalnego obszaru ochrony siedlisk,jeśli inwestor udowodni, że nie wpływa ona na chronione w danym obszarzesiedliska i gatunki. Inwestycja zlokalizowana w odległości kilku kilometrówod obszaru specjalnej ochrony ptaków, która wpływa negatywnie na właściwystan ochrony gatunków, dla których OSO został powołany, może zaś nie zostaćdopuszczona do realizacji.O tym, że konsensus między rozwojem infrastruktury portowej a poszanowaniemdla cennych walorów przyrodniczych jest możliwy świadczą przykładyprzedstawione w tabeli 1.Przykłady skutecznego rozwiązania potencjalnych konfliktówtransportowo-środowiskowychLokalizacja Charakterystyka przedsięwzięcia Sposób rekompensatyPort RotterdamPort HelsinkiTerminal LNG w Świnoujściu(w realizacji)Budowa nowego terminaluportowego, tzw. Maasvlakte 2,oznaczająca ingerencję w morzena powierzchni 3 000 haRozbudowa portu w Helsinkachbyła niemożliwa ze względu najego położenie niemalżew centrum miasta. Inwestycja tazagrażała ostoi ptaków należącejdo sieci Natura 2000. Postanowionozatem wybudować nowyport w Vuossari i tam przenieśćruch towarowyOchrona przyrody ma dużeznaczenie dla Świnoujścia jakomiasta uzdrowiskowo-turystycznego.Dlatego firma PolskieLNG przewiduje do realizacjiwariant najkorzystniejszy dlaśrodowiska naturalnego, a funkcjonowaniesamego terminalunie będzie negatywnie wpływaćna walory uzdrowiskoweTabela 1Aby zrekompensować szkody, zaproponowanozałożenie 30 000 hektarowego rezerwatu morskiegona południe od Maasvlakte. Rozwiązanie to znalazłoaprobatę w Komisji Europejskiej. Ponadto,w ramach rekompensaty, zaproponowano utworzenielądowego obszaru chronionego o powierzchni 750 hana południe od Rotterdamu. Sprawa Maasvlakte todobry przykład współpracy państwa, zarządu miasta,biznesu oraz społeczności lokalnejW procesie planowania nowego portu uwzględnionowszelkie oddziaływanie na mieszkańców i użytkowników(np. właścicieli terenów rekreacyjnych)sąsiadujących terenów oraz na środowisko naturalne.Przeprowadzono wiele dokładnych badań i ocenoddziaływania na środowisko. Przyjęte środki ograniczająceoddziaływanie inwestycji na ostoje ptaków(w 4 połączonych ze sobą zatokach) to międzyinnymi: budowa tunelu kolejowo-drogowego podchronionym obszarem oraz mostu kolejowegoz ekranami tłumiącymi hałas, zabezpieczeniami przedprzedostawaniem się zanieczyszczeń do wód orazelementami na linii elektrycznej ostrzegającymi ptakiprzed zderzeniem z niąCała inwestycja zostanie zrealizowana z poszanowaniemśrodowiska naturalnego. Dla zachowaniazabytkowych fortów i bunkrów oraz wydm szarych,terminal LNG zostanie odsunięty o około 750 mod linii brzegowej i powstanie w części wolińskiejŚwinoujścia na terenie portowo-przemysłowym.Inwestycja nie ograniczy dostępu do obiektów turystycznychi nie obniży też w żaden sposób walorówturystycznych miasta. Inne działania proekologiczneprowadzone przez inwestora to m.in. przeniesieniechronionych gatunków, zachowanie cennych siedliskprzyrodniczych w postaci zieleni izolacyjnej, ochronahibernujących nietoperzy, prowadzenie stałegomonitoringu oddziaływania na środowiskoŹródło: opracowanie własne na podstawie: A. Ślubowska, Zasady gospodarowania naobszarach Natura 2000 w dolinach rzecznych, część III, Doświadczenia krajówUE w zarządzaniu obszarami Natura 2000 w dolinach rzecznych, Globar WaterPartnership, maj 2004, s. 20; dane polskiego LNG.