Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

22 Andrzej S. Grzelakowski Ekoporty jako nowy kierunek i forma rozwoju portów morskich ...23może być skutecznie stosowany w odniesieniu do przyszłych zdarzeń, służąc zapodstawę dokonywania koniecznych zmian w sferze legislacyjnej i w praktycedziałania poszczególnych portów.PERS jest więc systemem określającym podstawowe standardy dobrej praktykiw sferze ochrony środowiska dla sektora portowego. Porty, które zmierzająw kierunku wdrożenia bardziej kompleksowych i wszechstronnych systemówtego typu, takich jak ISO 14001 czy EMAS, mogą to uczynić sprawniej i szybciej,bazując na doświadczeniu zdobytym w ramach PERS.Poddanie się procedurze PERS daje portom możliwość uzyskania specjalnegocertyfikatu jakości w sferze zarządzania i ochrony środowiska. Niezależnaocena dokonana za pomocą systemu PERS przeprowadzana jest przez specjalistówz firmy klasyfikacyjnej Lloyd’s Register B.V. (Rotterdam), która bezpośredniouczestniczyła w opracowaniu przyjętej metodologii i procedur oceny stanuśrodowiska. Proces certyfikacji trwa 4–6 tygodni, a raport z dokonanego przeglądui oceny, który ma charakter poufny, jest przesyłany zarządowi portu. Wynikprzeprowadzonych badań i ocen niezależna instytucja certyfikująca przekazujerównież Fundacji EcoPorts. Jeśli jest on pozytywny, to wówczas sekretariat fundacjiwystawia certyfikat PERS, który zazwyczaj jest traktowany jako pierwszykrok w kierunku uzyskania certyfikatu ISO 14001 14 .Przyjęcie i wdrożenie procedur PERS jako elementu systemu zarządzaniaśrodowiskiem w porcie morskim, oprócz możliwości uzyskania cenionego dzisiajcertyfikatu, daje portom liczne, wymierne i niewymierne korzyści. Do najważniejszychz nich można zaliczyć:– oszczędności kosztów i usprawnienie kontroli zarządzania,– zgodność działania z wymogami prawa i poprawę relacji z interesariuszamiportu,– realizację potrzeb i oczekiwań klientów,– demonstrację zaangażowania w priorytetowe obszary polityki i gospodarkiwiążące się z realizacją Strategii Zrównoważonego Rozwoju,– poprawę stanu środowiska naturalnego i warunków życia w miastachportowych,– motywowanie zarządu portu do wdrożenia kompleksowego systemu zarządzaniaśrodowiskiem,– wdrażanie zintegrowanych form i metod zarządzania środowiskiem,– wprowadzenie efektywnych i skutecznych form monitoringu stanu środowiskaportowego.Koncentrując się na problemach ochrony środowiska naturalnego w portachmorskich, ESPO i EPF podejmują w ostatnich latach okresowe badaniaw tej dziedzinie, dokonując przeglądu nie tylko stanu tego środowiska, ale takżeocen i analiz postępu, jaki osiągnęły poszczególne porty europejskie w sferzezarządzania środowiskiem. Zakresem tych badań objęto również identyfikacjęnajważniejszych problemów, z jakimi borykają się współcześnie porty morskiew sferze realizacji Strategii Zrównoważonego Rozwoju. Celem tych badań i działańo charakterze identyfikacyjnym jest nie tylko ustalenie listy 10 najważniejszychproblemów, które sprawiają największe kłopoty poszczególnym portomw realizacji Strategii Zarządzania Środowiskiem, ale przede wszystkim wskazanieefektywnych metod i skutecznych form rozwiązania tych problemów.Problemy te, w kolejności ich ważności dla portów europejskich z trzech zakończonychdotychczas rund badań zaprezentowano w tabeli 1.Podstawowe problemy z zakresu ochrony środowiska naturalnegow portach Unii Europejskiej – europejskie priorytety ekologiczne(badania ESPO z lat 1996, 2004 i 2009)Tabela 1Lp. 1996 2004 20091. rozbudowa portu (akwatorium) śmieci / odpady portowe hałas2. jakość wód pogłębianie: wykonawstwo jakość powietrza3. usuwanie urobku pogłębiarskiego zagospodarowanie urobku śmieci / odpady portowepogłębiarskiego4. pogłębiane :wykonawstwo kurz pogłębianie: wykonawstwo5. kurz hałas usuwanie urobku pogłębiarskiego6. rozwój portu (tereny lądowe) jakość powietrza relacje z lokalną społecznością7. skażenie terenów ładunki niebezpieczne zużycie energii8. utrata siedlisk/degradacja bunkrowanie kurz9. wielkość obrotów rozwój portu (obszar lądowy) rozwój portu (akwatorium)10. ścieki przemysłowe ścieki okrętowe/zęzy rozwój portu (tereny portowe )14Według danych EPF na koniec 2008 r. certyfikat PERS posiadały łącznie 33 europejskieporty morskie, wśród których dominowały porty Wielkiej Brytanii (19). Ponadto certyfikat tenuzyskały 4 porty holenderskie, 3 hiszpańskie, a także irlandzkie i greckie oraz włoskie i francuskie.Por. www.ecoports.com (27.03.2011).Źródło: Ports Sharing Environmental Experience, www.ecoports.com, s. 11 (22.04.2011)oraz R. Rudeberg, ESPO Initiatives on Sustainable Development. Balic Portsand Environment ESPO. BPO conference. December 6, 2010, s. 7.