ZDARZEN IA - KSII\2:KI - LUDZIEciol latynoamerykanski coraz wyrazniej podkresla swojq odr ~bnos c.Do skrystaliz6wania poglqdow i okreslenia kierunku przyszlejdzialalnosci tego Kosciola przyczynila si~ wizyta Papieza Pa wla VIw Kolumbii w roku 1968. Wizyta ta, ktora wywolala wowczasogromne poruszenie i ozywienie nastroj6w byla bodzcem do zebraniasi~ Episkopatu Kosciol6w latynoamerykanskich i oZywionegor uchu na rzecz reform Hturgicznych, socjalnych i poUtycznych. Naten okres przypada tez pOCZqtek ruchu teologii wyzwolenia. P roblemyspoleczne, warunki bytowania milion6w ludzi, kontrasty boga'Ctwai n~dzy to sprawy, wok6l kt6rych pocz~a si~ toczyc nami~tnadyskusja. Czyz Kosci6l moze, czy rna prawo, odwr6cic si~od najbardziej drazliwych, tragicznych nawet spraw tego swiata,nie dostrzegac ich, bqdz tez udawac, ze ich nie dostrzega? W imi~czego zgodzic si~ na gl6d i wyzysk milion6w, na niesprawiecliiwosci tlumienie wolnosci? Ewangelizacja, nauczal kiedys Bartolome LasCasas, zaczynac si~ musi od sluchania biednych i pokrzywdzonych,bo przez nich objawia si~ Bog. Teologia wspolczesna - glosi lewicar uchu katolickiego i kosciola latynoamerykanskiego - stanowicmusi krytycznq refleksj~ nad p r a xis w swietle zasad wiary:"co r obie" jest wazniejsze niz "w co wierzye" w sytuacji, gdymiliony cierpill gl6d. Dzialalnosc spoleczna musi odpowiadae istniej,!'cym warunkom, a teologia musi tej dzialalnosci sluZyc.\ Duszpasterstwonie moze bye po prostu dedukowane z teologii, ale rna byerowniez odbiciem spolecznej rzeczywistosci.Enrique Dussel talk definiruje t~ nQ'V\Tq teologi~ - jest to refleksijanad p r a x i s wyzwolenia uciemi~zonych, jest zaangazowanq politycznieanalizq grzech6w popelnianych przez systemy dyktatorskie,refleksjq, kt6rej celem (ale nie metodq) jest zbawieniew Chrystusie, w J ego Kosciele. Teologia wyzwolenia jest w oczachjej tworc6w odpowiedziq na wyzwanie rzucone przez system opartyna wyzysku, be~prawiu i nier6wIl'oSci. System ten, jak twierdzqteologowie wyzwolenia, i nie tylko oni, nie jest w stanie, przezsamq SWll natur~, ulzyc doli najbiedniejszych. Wielokrotnie podejmowanepo 1945 roku proby zalagodzenia sprzecznosci przez popieranierozwoju gospodarczego, nowe inwestycje i udzial obcychkapital6w byly iluzjq, gdyz realizowane byly w ramach systemuwyzysku i nie nar uszaly rZlld6w oligarchii. Wyzwolenie musi wi~ crozbic dominacj~ bogatych i ich wplywy. W podobny spos6b rozumujqbiskupi Nordeste. Sytuacj~ spoleczenstw Ameryki Poludniowejkwalifikujq oni jako "sytua cj~ grzechu". Wierni EwangeJii,zajmujq pozyc j ~ u boku najbiedniejszych i cierpillcych. Slysz'l slowaStarego Testamentu - "Widzialem utrapienie ludu mego i slyszalemkrzyk jego" (Ex III, 7) i slowa te zmuszaj'l ich do zaj~ci astanowiska. Powolujqc si~ na dane statystyczne odnoszqce si~ do370
ZOARZENIA - KSI~KI - LUOZIENordestu (doch6d na glow~ 200 dol., 23% bezrobocia, 60% analfabet6w,przec. dlugosc zycia - 50 lat) biskupi i hierarchia deklarujqkoniecznoSc radykalnych zmian. Widzqc jednak jasno ogrom zadania,czujq, ie mogq mu nie podolac i powtarzajq jak niegdys Mojzeszdo Jah we - "Kt6iem ja jest, bym szed~ do Faraona", ale znajqtei odpowiedz Boga - "B~d~ z toba," (Ex. 3, 11-12).W wielu wystqpieniach przedstawicieli nowej teologii powtarzasi~ przekonanie, ie niedorozw6j kontynentu nie jest tylko zap6Znieniemgospodarczym, leez wynika z samego ukladu panujqcych stosunk6w.Dlatego reformizm, kt6ry postuluje zmiany stopniowei chce za wszelkq cen~ uniknqc rewolucji, jest dla nich nie do przyj~cia.Teologia wyzwolenia wyrasta na gruncie uwarunkowan historycznych,nie jest systemem spekulatywnym, lecz wynikiem konkretnejsytuacji, konsekwencjq stwierdzonych fakt6w. "Uwaiamy,ze jest prawem i abowiqzkiem zwalczac jako abjaw zla i grzechuniesprawiedliwe zarobki, pozbawianie chleba powszedniego, wyzyskbiednych, brak wolnosci" - glosi jedna z wielu podobnych deklarCl!cji.System istniejqcy me jest w sta,nie, ,przez samq SWq naturr ~ ,uwolnic si~ od tego zla. Tak zwana "trzecia droga" zajmuje w sytuacjachkryzysowych zawsze pozy cj~ sojusznika panujqcego systemu. Co wi~c pozostaje? W ten sposob, przez e:1im · nla,cj~ niejako,dochodzi lewica. Kosciola latynoamerykanskiego do poj~cia socjalizmu.J est prawdq jednak, ze dochodzi don cz~sto i w spos6b bezposrednidopatrujqc si~ wyraznego podobienstwa pewnych idei socjalizmudo swych wlasnych postulat6w ewangelicznych. Cieszqcysi~ duzym autorytetem maksykanski biskup Msgr Sergio MendezArceo m6wi wprost: "Tylko socjalizm moze przyniesc prawdziwyrozw6j Ameryce Lacinskiej. C..) Nie wiem, jakq postac przybierzeten socjalizm, ale to jedyna droga dla tego kontynentu. Ze swejstrony mys l ~, ze b~dzie to socjalizm demokratyczny". Wielu przedstawicieliteologii wyzwolenia podkresla, ze b~dzie to oryginaln ysocjalizm latynoamerykanski, niepodobny do Zadnego z istniejqcych.Gdyby nawet nie byl takim - odpowiadajq oni swoim krytykom- to i tak b~d zie to dla ich kraj6w zmiana korzystna. Latynoamerykanieuwazajq, ze nie majq nic do stracenia.Wielu chrzescijan niepokoi odejscie od wym iaru duchowego, czypionowego r eligii, na rzecz akcji socjalnych, nawet wesp6l z niewierzqcymi.Ale teologia wyzwolenia odpowiada im, ze taki jestnakaz chwili. Chrzescijanin jest nie tylko sy;nem Ojca, jest takzebratem wszystkich ludzi. Ucieczka od obo·wiqzku milosci i braterstwabylaby ucieczkq od Chrystusa. Milosc zas t~ rozumiejq oni jakokoniecznosc konkretnej walki politycznej. Teologowie wyzwoleniaodrzucajq chrzescijanstwo ahistoryczne, statyczne. Ich za371
- Page 1 and 2:
IE C Z•IEStanislaw Andn j Gruda.
- Page 3 and 4:
ZNAK.MIESIl!;CZNIKROK XXVIINR 249 (
- Page 5 and 6:
STANIStAW ANDRZEJ GRUDAROZWAZANIE 0
- Page 7 and 8:
ROZWAtANIE 0 SM IERCI3. Nurtow mija
- Page 9 and 10:
ROZWAZANIE 0 SMIERCIIV. Nadzieja. k
- Page 11 and 12:
BOHDAN CYW''''SKI HISTORIA POLSKIW
- Page 13 and 14:
HISTORIA POLSKI W POLSCE...z pewnos
- Page 15 and 16:
HISTORIA POLSKI W POLSCE•••"S
- Page 18 and 19:
284BOHDAN CYWIr'lSKII tak widziane
- Page 20 and 21:
•llOHDAN CYWltilSKIrodowe nie mia
- Page 22 and 23:
BOHDAN CYWIIilSKI- koncentrujqce si
- Page 24 and 25:
BOHDAN CYWIKlSKIPolska byla kiedys
- Page 26 and 27:
BOHDAN CYWINSKItrzeba miee w swiado
- Page 28 and 29:
ZOFIA MOCARSKA 00 OBRONY TRADYCJIDO
- Page 30 and 31:
ZOFIA MOCARSKAczanskiego programu s
- Page 32 and 33:
ZOFIA MOCARSKAgo, ktory by, przyjmu
- Page 34 and 35:
ZOFIA MOCARSKAjakie jest miejsce tr
- Page 36 and 37:
ZOFJA MOCARSKAdzic, ze okres pozyty
- Page 38 and 39:
ZOFIA MOCARSKAcja rozwoju gospodarc
- Page 40 and 41:
ZOFIA MOCARSKA'wyTazJniej podnosi s
- Page 42 and 43:
ZOFIA I'IIOCARSKAwania przeszlosci
- Page 44 and 45:
ZOFIA MOCARSKA"Czujemy w sobie dobr
- Page 46 and 47:
ZOFIA MOCARSKAporza,dkowac zycie zb
- Page 48 and 49:
ZOFIA MOCARSKAnej zasa dy pozytywiz
- Page 50 and 51:
ZOFIA MOCARSKAWlasnie w pozniejszyc
- Page 52 and 53:
JERZY LOJEKwzgl~dy rozumowe; nie mo
- Page 54 and 55: JERZY lOJEKszarym koncu [Corticelli
- Page 56 and 57: JERZY toJEKla ta, abys WKMosc uczyn
- Page 58 and 59: JERZV lOJEKgo strona slabsza mogla
- Page 60 and 61: JERZY lOJEKz przyczyny, lZ si~ nie
- Page 62 and 63: JERZV lOJEKwojowac nie umleJq, choc
- Page 64 and 65: JERZY toJEKstanie armii polskiej or
- Page 66 and 67: JERZV lOJEKze jedynym sP
- Page 68 and 69: JERZY t OJEKpropozycje te zostaly w
- Page 70 and 71: JERZY lOJEKwsparcie Prusak6w, tluma
- Page 72 and 73: JERZY l OJEKnosci wszelkiej prognoz
- Page 74 and 75: JERZY lOJEKlowi za argument, iz Kat
- Page 76 and 77: HALINA BORTNOWSKAAle mimo rozczarow
- Page 78 and 79: HALINA BORTNOWSKATRUDNIEJSZE PROBY
- Page 80 and 81: HALINA BORTNOWSKAdach jest to schem
- Page 82 and 83: HALINA BORTNOWSKAjest mozliwe a naw
- Page 84 and 85: HALINA BORTNOWSKAminaeji o'bok zagr
- Page 86 and 87: ZOARZENIA - KSIJ\2:KI - LUOZIEbiogr
- Page 88 and 89: ZDARZENIA - KSIJ\2:KI - WDZIEcq pra
- Page 90 and 91: ZDARZENIA - KSII\ZKI - LUDZIEkrzyzy
- Page 92 and 93: ZDARZENIA - KSIJ\lKI - lUDZIEnej te
- Page 94 and 95: ZOARZENIA - KSIJ\tKI - lUOZIEnornic
- Page 96 and 97: ZDARZENIA - KSIAiKI - LUDZIE;;tain.
- Page 98 and 99: ZDARZENIA - KSIf\2KI - LUDZIE-Lakat
- Page 100 and 101: ZDARZENIA - KSIi\ZKI - LUDZIEwzglt:
- Page 102 and 103: Z DARZEN IA - KSIJ\ZKI - LUDZIEw na
- Page 106 and 107: ZDARZENIA - KSI.6,2KI - LUDZIEangaz
- Page 108 and 109: lOARlENIA - KSI.a.ZKI - LUOllEski J
- Page 110 and 111: ZDARZENIA- KSII\ZKI- LUOZIEczej for
- Page 112 and 113: ZDARZENIA - KSII\2KI - LUOllEAutor
- Page 114 and 115: ZDARZENIA - KSI,A,2:KI - LUDZIEfakt
- Page 116 and 117: ZOARZEN IA - KSlI\2KI - LUOZIEnie n
- Page 118 and 119: SWIADKOWIE HISTORIItak, iz prawde w
- Page 120 and 121: $WIADKOWIE HISTORIIwyZszym idealem
- Page 122 and 123: SWIADKOWIE HISTORIInowila w szakze
- Page 124 and 125: SWIADKOWIE HISTORIIlismy si~ w sqda
- Page 126 and 127: SWIADKOWIE HISTORIInia, z byle powo
- Page 128 and 129: SWIADKOWIE HISTORIIw Wiierze Abraha
- Page 130 and 131: SWIADKOWIE HISTORIIsi~ bez walki te
- Page 132 and 133: SWIADKOWIE HISTORIIdost~p do morza.
- Page 134 and 135: ~WIA D K OWIE HISTORIIjako wybitnie
- Page 136 and 137: SWIADKOWIE HISTORIInicze, zadne ide
- Page 138 and 139: JEDENASTA WIECZOREM ... PAWEt JEWDO
- Page 140 and 141: PAWEl JEWDOKIMOVJnie owe "stae przy
- Page 142 and 143: PAWEt JEWDOKIMOWceniu, az po mo dli
- Page 144 and 145: PAWEl JEWDOKIMOWczlowiek jest uchry