Nr 249, marzec 1975 - Znak

JERZY lOJEKszarym koncu [Corticelli] si~ znajdzie w potrzebie sposob. Czas t~prawd~ odkryje" 2.Polityczny sens tego listu jest jasny. Za posrednictwem CorticellegoSzcz~sny Potocki sugerowal Stanislawowi Augustowi natychmiastowezerwanie sojuszu politycznego z przywodcami stronnictwapatriotycznego, ktorzy - przekonywal - wp~dzi1i krola w trudnqi klopotliwq sytuacj ~, podczas gdy on sam, uwolniony od tego wplywu,Iboglby w porozumieniu z konfederacjq targowickq uratowacsi~ przed kl~skq. List ten otrzymano w Warszawie okolo 8 lub 10czerwca. Niewqtpliwie wywarl on znaczne wrazenie na umySle StanislawaAugusta i przyczynil si~ do umocnienia wielu jego zludzen.Wydaje si~, iz wlasnie nadzieje na sojusz z targowiczanami sklonilyprzede wszystkim krola do tak skwapliwego zastosowania si~do wskazan Katarzyny II, zawartych w jej odpowiedzi na propozycjekrolewskie z dnia 22 czerwca - to znaczy do natychmiastowegoakcesu do konfedeTacji targowiolciej. Stanislaw August zJawiodlsi~ potem fatalnie na swoich nadziejach, ale to juz jest innasprawa. Warto poza tym zauwazyc, ze jesli wspomniane w liScieCorticellego zagadkowe "krople" roialy oznaczae pulki gwardii krolewskiej,wyjaSnia to - w sposob dla krola bardzo kompromitujqcy- jednq z wazniejszych przyczyn zwlekania z wyprawieniemkorpusu rezerwowego na front.Do dalszych kontaktow Stanislawa Augusta z obozem targowickim- zdaje si~ - nie doszlo, gdyz Szcz~sny Potocki bynajmniejsi~ do nich nie palil. Niemniej pozostal w 6wczesnej atmosferze politycznejWarszawy i Petersburga jakis osad podejrzen, iz StanislawAugust dochodzi juz do potajemnego porozumienia z konfederacjqtargowickq. W koncu czerwca rozeszly si~ na przykladw stolicy Rosji pogloski, jakoby przyw6dcy targowiccy wydelegowalize swego grona hetmana Branickiego, kt6ry wy jechal juz doWarszawy dla nawiqzania bezposrednich pertraktacji z kr olem i .­bye moze - niektorymi przywodcami patriotycznymi 3. Pogloskitakie podrywaly zaufanie do kr6la jednoczesnie z dwoch stron: polskiejopinii pubIicznej i dworu petersburskiego. Nie stanowily onedobrego podloza dla poIskich propozycji pokojowych, kt6re mialynadejsc do P eters'burga na przelomie czerwca i Iipca.Gorsze skutki polityczne miala jednak w tym zakresie inicjatywakrolewska, slderowana juz w piel'Ws2y