SWIADKOWIE HISTORIInowila w szakze istoty zadania, jakie sobie Glos stawial. Pozytywnqstron~ jego pracy bylo z a j ~ci e sJ~ bytern ludnosci wiejskiej,' w czymszedl sladem swego poprzednika ; informowanie czytelnik6w 0 stosunkachk ulturalnych , spolecznych i ekonomicznych na prowincji,CO si~ uskutecznialo za pom 9Cq licznych korespondent6w z r6znychzakqtk6w kraju ; poruszenie zagadnien oswiatowych, organizacjispolecznej, dobroczynnosci publicznej etc., wreszcie zainteresowywanieszerszego og61u spr awam i n aukowymi oraz 17wor czosciq literackqi a rtystycznq - swojq i obcq. Waznym dzialem pracy naszejbyla dzialalnosc wydawnicza, majqca przede wszystkiem na wzgl~dziepotrzeby um yslowe mlodszej inteligencji, spragnionej pomaniaw ynik6w hadan naukowych, dokonywujqcych si~ na szerokimswiecie, zwlas,zc.za w dziedziruie nauk przyrodniczych i ekonomicznych,moralnych i politycznych. Dlugi szereg dziel, wydanychnakladem Glosu, na jcz~ sciej bez widokow zysku, zaswiadczyc ffiOiZewymownie 0 bezinteresownej dzialalnosci jego w tej mierze. (E.B. Tylor , Cywilizacja pierwotna, 2 tomy. I. A. Mobson, Rozw6j kapitalizmu wsp6lczesnego. Herbert Spencer, Instytucje zawodowe. 1.Payot, Ksztalcenie w oli. Z. Heryng, Logika ekonomii. Zasadnicze poj~ciaek onomii ze stanowiska nau ki 0 energii. Robertson, Nowozytnihumanisci itd.). Miewal Glos nawet tego rodza ju gesty jak np. ogloszenie konkursu na powiesc, co juz bylo zwiqzane z duzym - jakna ubogie pismo - wysilkiem finansowym, a mialo na wzgl ~ d z i eporuszenie ambicji tworczych w mlodszym pokoleniu pisarzy, orazprzy czynienie si~ do ozywienia r uchu literackiego.Organizatorem pracy w pismie, 0 tak szerokiej skali zamierzen,byl Zygmunt Wasilewski, czlowiek nie tylko wysokiej kultury umysloweji wytworny pisarz, lecz przy tym wyrozniajqcy si~ jako redaktor.Oddany calq duszq idei, kt6ra byla racjq istnienia Glosu, wrazliwyjego umysl wyczuwal potrzeby i niedomagania wlasnego spo, leczenstwa, t rzez.wa zas m ysl szukala na n ie skuteoznej rody, niezra zajqc s i~ warunkami, w jakich mozna bylo jq podawac. Skupialdokola siebie ludzi, jednajqc ich przymiotami swego charakter u,uprzejmego i wyrozumialego, a przy tym umial zach ~c i c do pracy,wyczuwajqc trafnie, do jakiej k to byl przede wszystkim zdolny,jak byla w zgodzie z wiedzq oraz upodobaniami kazdego. J esli chodzi0 stalych czlonkow redakcji (1. Stecki, B. Koskowski, L. Wlodek,W. Jablonowski), to kazdy z n as zasilal jakqs okreslonq r ubryk~ pisma; tak np. S tecki i Koskowski zaj ~ ci byIi artykulami wst~pnymi,spraw
WLADYSLAW JABLO NOWSKI10, ale tu sam Wasilewski najcz~scie j glos zabieral. P rocz stalychwsp6lpracownikow przyciqgnql Glos ku sobie liczny zast ~ p ludzipiora, cz~sto roiniqcych s i~ z nami na wielu punktach, mimo tojednak pragnqcych zaznaczye swoj udzial w pismie, ktore wsrodtzw. pism " post~powy ch" wyroinialo si~ mocniejszym tonem narodowymi m niej grzes,zyl'o ciasnym d oktrynerst wem . Nie omija LiGlosu nawet socjaliSci (Krauz, Danilowski itp.) i rozmaici "mieszancy"radylkalni (dzisiaj mozna ich zaliczye d o masonerii), jak filozofW. M. Kozlowski i pa,r u iilllych. Ale czym Glos m ogi si~ poszczycic,to mi~dzy innymi p rzyc i qgn i ~ciem k u sobie wielu wybitnychpoetow i powiesciopisarzy mlodego pokolenia, nie mowiqco tych, co nalezeli do starszego (A. Dygasinski, A. Sygietynski itd.).Niejeden z tych, co z biegiem lat wysun~li si~ na czolo naszejtworczosci artystycznej i stali si~ chlubq literatury, na Iamach Glosurozwijal swe skrzydla do lotu. Utwory swoje umieszczaIi w Glosiew ciqgu czt erech lat jego istnienia : J . Kasprow icz, St. Zeromski,WI. Reymont, W. Sieroszewski, G. Danilowski, J. Lema nski, A. Niemojewski,A. Lange, Ostoja, BroIis, WI. Perzynski, Miriam (Z. Przesmycki),Adam M-ski, Z. D£:bicki i wielu innych, mniej znanych .W kole pr zyjaciol i wspolpracownikow naszych, zbier aIismy si ~ ,cz£:sto w godzinach podwieczorkowych, w kawiarni (Marszalkowska60) alba w restauracji Zaleskiego, (w podworzu ordynacji Kr asinskich),n a kolezenskq pogaw~d k £:. Rozprawialo si~ wow czas 0 sprawach zawodowych , omawialo si£: wazniejsze wypadki krajowe i zagraniczne,oraz wiodlo si£: dysputy t eoretyczne, w ktorych por uszalosi£: najogoliniejsze zagadnienia z dziedziny ekonomii politycznej,socjologii, psychologii zbior owej itp. umiej~tnosci, w jakich pokolenienasze spodziewalo si~ znaleic wyjasnienie palqcych kwestiibytu ludzkiego. W glowach naszego pokolenia, wskutek zdum iewajqcychwynikow na uki doswiadczalnej w drugiej polowie XIX wie1m, roilo si~ od tego r odzaju kwestii, w ypelniajqc umysly m nostwemniedostatecznie sprawdzonych - a cz~sto i b l~dn ych - poglqdow,oraz pobudzajqc je do bardzo ryzykownych w nioskow. Naszedyskusje obr acaly si~ w kole takich np. zagadnien, jak: czyspoleczenst wa ludzkie Sq organizma mi? czy proces dziejowy odbywasi~ zywj.olowo, czy tez swiadom ie, z czym wiqzala si£: sprawaroli wybitnej jednostki w dziejach; zastanawialismy si£: zwlaszczanad pytaniem: czym jest narodowosc i jakie czynniki fizyczne i duchowe0 niej decydujq? dalej - nad swiadomosciq zbiorowq, nadmoralnosciq b~dq cq wynikiem stosunk6w rzeczowych danej grupylud:zJkiej, wreszcie nad takimi jak - choroby i rozs21czepianie si~osobowosci, genialnosc i obl~d etc...W przej ~ciu si~ naszym tyro wszystkim mogio bye sporo snobizmu,wpIywu mody n a powyzsze zagadnienia, nie zawsze odznacza389
- Page 1 and 2:
IE C Z•IEStanislaw Andn j Gruda.
- Page 3 and 4:
ZNAK.MIESIl!;CZNIKROK XXVIINR 249 (
- Page 5 and 6:
STANIStAW ANDRZEJ GRUDAROZWAZANIE 0
- Page 7 and 8:
ROZWAtANIE 0 SM IERCI3. Nurtow mija
- Page 9 and 10:
ROZWAZANIE 0 SMIERCIIV. Nadzieja. k
- Page 11 and 12:
BOHDAN CYW''''SKI HISTORIA POLSKIW
- Page 13 and 14:
HISTORIA POLSKI W POLSCE...z pewnos
- Page 15 and 16:
HISTORIA POLSKI W POLSCE•••"S
- Page 18 and 19:
284BOHDAN CYWIr'lSKII tak widziane
- Page 20 and 21:
•llOHDAN CYWltilSKIrodowe nie mia
- Page 22 and 23:
BOHDAN CYWIIilSKI- koncentrujqce si
- Page 24 and 25:
BOHDAN CYWIKlSKIPolska byla kiedys
- Page 26 and 27:
BOHDAN CYWINSKItrzeba miee w swiado
- Page 28 and 29:
ZOFIA MOCARSKA 00 OBRONY TRADYCJIDO
- Page 30 and 31:
ZOFIA MOCARSKAczanskiego programu s
- Page 32 and 33:
ZOFIA MOCARSKAgo, ktory by, przyjmu
- Page 34 and 35:
ZOFIA MOCARSKAjakie jest miejsce tr
- Page 36 and 37:
ZOFJA MOCARSKAdzic, ze okres pozyty
- Page 38 and 39:
ZOFIA MOCARSKAcja rozwoju gospodarc
- Page 40 and 41:
ZOFIA MOCARSKA'wyTazJniej podnosi s
- Page 42 and 43:
ZOFIA I'IIOCARSKAwania przeszlosci
- Page 44 and 45:
ZOFIA MOCARSKA"Czujemy w sobie dobr
- Page 46 and 47:
ZOFIA MOCARSKAporza,dkowac zycie zb
- Page 48 and 49:
ZOFIA MOCARSKAnej zasa dy pozytywiz
- Page 50 and 51:
ZOFIA MOCARSKAWlasnie w pozniejszyc
- Page 52 and 53:
JERZY LOJEKwzgl~dy rozumowe; nie mo
- Page 54 and 55:
JERZY lOJEKszarym koncu [Corticelli
- Page 56 and 57:
JERZY toJEKla ta, abys WKMosc uczyn
- Page 58 and 59:
JERZV lOJEKgo strona slabsza mogla
- Page 60 and 61:
JERZY lOJEKz przyczyny, lZ si~ nie
- Page 62 and 63:
JERZV lOJEKwojowac nie umleJq, choc
- Page 64 and 65:
JERZY toJEKstanie armii polskiej or
- Page 66 and 67:
JERZV lOJEKze jedynym sP
- Page 68 and 69:
JERZY t OJEKpropozycje te zostaly w
- Page 70 and 71:
JERZY lOJEKwsparcie Prusak6w, tluma
- Page 72 and 73: JERZY l OJEKnosci wszelkiej prognoz
- Page 74 and 75: JERZY lOJEKlowi za argument, iz Kat
- Page 76 and 77: HALINA BORTNOWSKAAle mimo rozczarow
- Page 78 and 79: HALINA BORTNOWSKATRUDNIEJSZE PROBY
- Page 80 and 81: HALINA BORTNOWSKAdach jest to schem
- Page 82 and 83: HALINA BORTNOWSKAjest mozliwe a naw
- Page 84 and 85: HALINA BORTNOWSKAminaeji o'bok zagr
- Page 86 and 87: ZOARZENIA - KSIJ\2:KI - LUOZIEbiogr
- Page 88 and 89: ZDARZENIA - KSIJ\2:KI - WDZIEcq pra
- Page 90 and 91: ZDARZENIA - KSII\ZKI - LUDZIEkrzyzy
- Page 92 and 93: ZDARZENIA - KSIJ\lKI - lUDZIEnej te
- Page 94 and 95: ZOARZENIA - KSIJ\tKI - lUOZIEnornic
- Page 96 and 97: ZDARZENIA - KSIAiKI - LUDZIE;;tain.
- Page 98 and 99: ZDARZENIA - KSIf\2KI - LUDZIE-Lakat
- Page 100 and 101: ZDARZENIA - KSIi\ZKI - LUDZIEwzglt:
- Page 102 and 103: Z DARZEN IA - KSIJ\ZKI - LUDZIEw na
- Page 104 and 105: ZDARZEN IA - KSII\2:KI - LUDZIEciol
- Page 106 and 107: ZDARZENIA - KSI.6,2KI - LUDZIEangaz
- Page 108 and 109: lOARlENIA - KSI.a.ZKI - LUOllEski J
- Page 110 and 111: ZDARZENIA- KSII\ZKI- LUOZIEczej for
- Page 112 and 113: ZDARZENIA - KSII\2KI - LUOllEAutor
- Page 114 and 115: ZDARZENIA - KSI,A,2:KI - LUDZIEfakt
- Page 116 and 117: ZOARZEN IA - KSlI\2KI - LUOZIEnie n
- Page 118 and 119: SWIADKOWIE HISTORIItak, iz prawde w
- Page 120 and 121: $WIADKOWIE HISTORIIwyZszym idealem
- Page 124 and 125: SWIADKOWIE HISTORIIlismy si~ w sqda
- Page 126 and 127: SWIADKOWIE HISTORIInia, z byle powo
- Page 128 and 129: SWIADKOWIE HISTORIIw Wiierze Abraha
- Page 130 and 131: SWIADKOWIE HISTORIIsi~ bez walki te
- Page 132 and 133: SWIADKOWIE HISTORIIdost~p do morza.
- Page 134 and 135: ~WIA D K OWIE HISTORIIjako wybitnie
- Page 136 and 137: SWIADKOWIE HISTORIInicze, zadne ide
- Page 138 and 139: JEDENASTA WIECZOREM ... PAWEt JEWDO
- Page 140 and 141: PAWEl JEWDOKIMOVJnie owe "stae przy
- Page 142 and 143: PAWEt JEWDOKIMOWceniu, az po mo dli
- Page 144 and 145: PAWEl JEWDOKIMOWczlowiek jest uchry