Nr 249, marzec 1975 - Znak

REKOlEKCJE EKUMENICZNEGdy pr6by porozumienia osiqgajq pewien pr6g autentycznoscii realizmu, gdy wychodzq poza wiez~ teologicznq, zaczyna w nichuczestniczyc caly czlowiek, ze wszystkimi swymi powiqzaniami,czlowiek, kt6rego innosc i dziwnosc widzimy ostrzej niz dawniej,gdy rozmawialismy pozostajqc na sztucznie stworzonej plaszczyznie"czysto religijnej", biorqc w nawias nasze prawdziwe wielowymiaroweosobowosci.Afirmacja zwiqzku pomi~dzy tym, kim jestem, a mojq teologiq,dopuszczenie tego zwiqzk'll (a Wii~ swia:aoma rezygn:a1cja z pretensjido pelnego obiektywizmu) musi zaostrzyc problem porozumienia.Czy moze istniec, lub powstae wspolnota pomiE;dzy ludimi,ktorzy Sq inni - i chcq innymi pozostac? Coraz wiE;cej os6b niechce wyrzekae si~ swej innosci, nie chce jej umniejszyc navJeto jakqs cZqstk~, by za t~ cen~ uzyskae porozumienie. Filozofie latpowojennych wyrazajq i postulujq trosk~ 0 wlasnq tozsamosc,o identycznosc jednostki, tak zagrozonq wszelkim kontaktem, kazdqpr6bq wyjscia naprzeciw drugiemu.Dawniej wi~kszy nacisk kladziono na instytucjonalnq obron~ grupowejtozsamosci - ta strategia lezala u podstaw niech~ci do wlqczeniasi~ na przyklad w przedsiE;wzi~cia ekumeniczne, zmuszajqcedo kontaktow z innymi, prowokujqcych z kolei prz"eksztalcenia wlasnychpostaw. Nie zdawano sobie sprawy, ze u podloza tej strategiilezq nadajqce jej dynamizm bardziej osobiste, gl~bsze obawy, zeistnieje wyczuwane przez filozof6w jakies wzajemne odpychaniesi~ swiadomosci. Potrzeba kontaktu, wsp6lnoty, czy wr~cz zbijanias i~ w stado, jest hamowana l~kiem, ze ,,-rlrugi" okaze si~ "innym"i ta jego innosc b~dzie ofensywna, naruszy mojq obecnq jako§c, odbierzemi cos z tego, czym jestem. Opisy K . Lorenza, dotyczqce zachowaniaagresywnego zwierzqt, nie tylko rnajq zastosowanie doanalogicznych problem6w w swiecie ludzkim (jak obrona terytorium),lecz mogq tez sluzyc jako metafora, ohrazujqca problemyzycia intelektualnego i duchowego w najbardziej nawet wznioslejsferze.WOBEC KONTRASTOWInnosci i kontrasty, z jakimi si~ stykamy, aktualne takZe gdychodzi 0 porozumienie w rzeczach wiary, bywajq roznej wagi i roznegotypu. Rodzq tez rozmaite uwrazliwienia i nasuwajq nierazskrajnie odmienne pytania i wnioski. Pewien istniejqcy, dlawszystkich widoczny kontrast moze tez bye r6znie okreslany, ujmowanyw bardzo rozbie.znych kategoriach poj~ciowych. Jednymz modeli jest schemat "on rna - ja nie mam". W pewnych ukla­345