Almanach PZF 2022 - rok XII

Faktoring • Rok XII (2022)
124 ■ Karolina Popławska
mogą posłużyć jako nielegalne źródło wzbogacenia danej jednostki. Wraz
z ewolucją rynków, rozwojem technologii oraz szerszym wykorzystaniem
Internetu w realizacji różnego typu transakcji wzrasta ryzyko oszustw finansowych,
zarówno tych wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Fakt ten skłania
instytucje finansowe do ciągłych poszukiwań nowych, skuteczniejszych
rozwiązań oraz ulepszania już istniejących mechanizmów mających na celu
zwalczanie ryzyka nadużyć.
Zgodnie z literaturą przedmiotu, ryzyko nadużyć stanowi składową ryzyka
operacyjnego i także powinno się nim zarządzać w celu uniknięcia potencjalnych
strat. W praktyce gospodarczej istnieje wiele definicji nadużyć
finansowych. Na tę różnorodność wpływa z jednej strony fakt, iż istnieje
wiele rodzajów oszustw gospodarczych, których lista ulega nieustannemu
rozszerzaniu w związku ze zmianami otoczenia. Z drugiej strony instytucje
sektora finansowego tworzą polityki zwalczania nadużyć, w których w różny
sposób definiuje się zjawisko tzw. fraudu oraz określa się własne ramy
zarządzania ryzykiem ich wystąpienia.
Syntetyczna definicja oszustwa finansowego została wyprowadzona przez
organizację IIA (The Institut of Internal Auditors). Zgodnie z nią fraud jest
to każde nielegalne działanie osoby bądź organizacji charakteryzujące się
wprowadzeniem w błąd, zatajeniem informacji lub naruszeniem zaufania
w celu uzyskania środków finansowych, majątku lub określonych świadczeń.
W ten sposób osoba lub organizacja dopuszczająca się takiego czynu
unika płatności lub utraty świaczeń albo zdobywa korzyści osobiste lub biznesowe
18 .
W polskim prawie również można spotkać się z ogólną definicją oszustwa.
Zgodnie z art. 286 Kodeksu karnego, „kto, w celu osiągnięcia korzyści
majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia
własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo
wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego
działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do
lat 8” 19 .
Instytucje faktoringowe, tak jak każde inne przedsiębiorstwa z sektora
finansowego, narażone są na występowanie nadużyć w toku prowadzonej
18
[On‐line:] https://na.theiia.org/about ‐ia/PublicDocuments/Fraud‐and‐Internal‐Au‐
dit.pdf [dostęp: 01.08.2020].
19
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553,
z późn. zm.), art. 286 § 1.