Almanach PZF 2022 - rok XII

Faktoring • Rok XII (2022)
62 ■ Bartosz Nadra
byłby wierzytelności, a dłużnik mógłby się na to wobec niego powołać, na
podstawie art. 513 § 1 kc; a taka kompensata późniejsza od chwili zawarcia
umowy przelewu wywierałaby skutek wobec cesjonariusza, gdyby stroną tej
kompensaty był cedent objęty ochroną na podstawie art. 512 kc, albo gdyby
stroną tej kompensaty był sam cesjonariusz”. Oświadczenie dłużnika o potrąceniu
przelanej wierzytelności z wierzytelnością dłużnika wobec cedenta
powinno być złożone cesjonariuszowi, a nie cedentowi (SN w uchwale
z dnia 13 października 2005 roku – III CZP 56/05). „Kompensata wzajemnych
zobowiązań [...] jako zdarzenie zaistniałe już po cesji wierzytelności
na rzecz faktora nie mogła odnieść żadnych skutków względem tego ostatniego”
(wyrok SA w Białymstoku z 26 stycznia 2018 roku – I AGA 18/18).
Potrącenie to również inne ciekawe orzeczenia – np. wyrok SA w Katowicach
z dnia 7 lipca 2020 roku (V AGa 387/19), wypowiadający się w kwestii
potrącenia dokonanego w systemie teleinformatycznym, obsługi umowy
faktoringu, a także wątku potrącenia przy upadłości.
c) Anulowanie zamówienia / cesja warunkowa
Oprócz orzeczeń wskazanych powyżej pojawiają się również niepokojące
wyroki dotyczące korygowania wierzytelności, bronione z perspektywy
uznawania cesji (udokumentowanej fakturami VAT) za warunkową,
względnie stosowania prawa do odstąpienia od zamówienia, czy też nawet
egzotyczne konstrukcje sprzedaży na próbę albo sprzedaży ofertowej. Takie
orzeczenia to m.in.: wyrok SA w Katowicach z dnia 15 lutego 2019 roku –
V AGa 280/18 (faktura jako oferta / warunkowa umowa sprzedaży), wyrok
Sądu Okręgowego (SO) w Łodzi z dnia 15 lutego 2019 roku – X GC 50/18
(umowne prawo zwrotu rozciągnięte na 6 miesięcy / sprzedaż na próbę),
wyrok SA w Katowicach z dnia 13 kwietnia 2018 roku – I ACa 1059/17 (anulowanie
zamówienia).
10. Klauzula automatycznego przelewu
zwrotnego / odpowiedzialność in solidum
Szczególnie ważne dla faktorów na umowach faktoringu niepełnego
(zwłaszcza tych stosujących niewielkie rozproszenie portfela należności)
jest kontrolowanie regresu i losów wierzytelności. Linię orzeczniczą sądów
ukształtowały zwłaszcza dwa wyroki SN z lat 2003–2004. „Brak w tzw. umo‐