Almanach PZF 2022 - rok XII

Faktoring • Rok XII (2022)
140 ■ Karolina Popławska
Respondent
Faktor 3
Faktor 4
Profil typowego oszusta faktoringowego
W kontekście nadużyć zewnętrznych nie istnieje jeden profil tzw. fraudstera.
Wskazanie ogólnej charakterystyki typowych oszustów, tj. rozmiaru prowadzonego
przedsiębiorstwa, sektora działalności lub okresu działalności, jest
bardzo trudnym zadaniem. Generalnie istnieje zależność, że podczas kryzysów
gospodarczych lub w przypadku pogorszenia się wyników finansowych
faktoranta istnieje wyższa skłonność faktoranta do oszustwa. Niezależnie
od profili faktoranta faktor powinien być stale świadomy ryzyka nadużyć zewnętrznych.
Fraudy faktoringowe są najczęściej popełniane przez mniejsze przedsiębiorstwa
z wykorzystaniem prostych, niewyrafinowanych mechanizmów. Rzadko
zdarza się, aby faktorant rozpoczął współpracę z faktorem z zamiarem wyłudzenia
środków finansowych, najczęściej oszustwa są popełniane pod wpływem
impulsu.
Źródło: Opracowanie własne.
Według wszystkich przedstawicieli faktorów wskazanie typowego profilu
oszusta faktoringowego nie należy do najprostszych zadań. Dwoje respondentów
podkreśliło, iż wyróżnienie jednego zestawu podstawowych cech
charakteryzujących faktoranta (tj. rozmiar, forma prowadzonej działalności,
branża, sektor, etap rozwoju przedsiębiorstwa) dopuszczającego się
nadużycia zewnętrznego jest wręcz niemożliwe. Zaznaczyli oni, że podczas
analizy potencjalnych fraudów należy pamiętać, iż są one popełniane
nie przez przedsiębiorstwa, a przez człowieka, czyli właścicieli, zarząd
lub pracowników faktoranta i/lub dłużnika faktoringowego. W związku
z powyższym tak naprawdę bez względu na charakterystykę finansowanego
podmiotu gospodarczego ocena ryzyka w instytucjach faktoringowych
powinna opierać się o tzw. zawodowy sceptycyzm, a pracownicy faktora
powinni zakładać, iż pod warunkiem zaistnienia określonych okoliczności
każdy człowiek może podjąć się próby oszustwa. Dwoje pozostałych faktorów
także podzielało powyższy punkt widzenia, natomiast w swoich wypowiedziach
zwrócili uwagę na pewną zaobserwowaną zależność. Na podstawie
analizowanych historycznych przypadków nadużyć zauważyli oni,
iż wśród nich większość dotyczyła przedsiębiorstw należących do sektora
MSP. Badani podkreślili, iż w praktyce sprawdza się reguła, zgodnie z którą
im mniejsze jest przedsiębiorstwo, tym wyższe jest ryzyko oszustwa.
Przedstawiciele faktorów wskazywali, iż w transakcjach faktoringowych
można wyróżnić dwie podstawowe grupy oszustów. Do pierwszej z nich
należą faktoranci, którzy zaplanowali oszustwo jeszcze przed podjęciem