Almanach PZF 2022 - rok XII

Faktoring • Rok XII (2022)
Zarządzanie ryzykiem nadużyć zewnętrznych w transakcjach ■ 137
z różnymi instytucjami faktoringowymi lub istnienia zabezpieczenia do innej
umowy (np. kredytowej) w postaci cesji wierzytelności dotyczącej tych
samych dłużników. W praktyce oszustwo to określane jest jako oszustwo
na zdublowane finansowanie lub zdublowane zabezpieczenie. Głównym celem
faktoranta jest w tym przypadku uzyskanie wielu płatności za tę samą
wierzytelność lub brak wymogu przedstawiania dodatkowych zabezpieczeń
(np. w przypadku umowy kredytowej). Badani zaznaczyli jednak, iż ten rodzaj
oszustwa zdarza się raczej sporadycznie. Jest on bowiem dość łatwy do
wykrycia ze względu na obowiązek informowania dłużników o cesji wierzytelności
(w przypadku faktoringu jawnego). Coraz więcej podmiotów
gospodarczych jest świadomych istoty umów faktoringowych i w momencie
otrzymania dwóch informacji o przelewie oraz zmianie rachunku do
dokonywania płatności z dużym prawdopodobieństwem skontaktują się
z jedną z instytucji finansowych w celu wyjaśnienia wątpliwości oraz nieprawidłowości.
W wyniku zawartej umowy faktoringowej zmianie ulega właściciel wierzytelności.
Ze względu na powyższe instytucje faktoringowe są pośrednio
narażone na oszustwa popełniane także przez dłużników faktoringowych.
Zgodnie z wypowiedziami przedstawicieli faktorów, ich podstawowy mechanizm
dotyczy oszustwa dystrybucyjnego, czyli tzw. European Distribution
Fraud. Polega on na tym, iż grupa przestępcza kradnie tożsamość
rozpoznawalnej i renomowanej firmie (najczęściej dotyczy to dużych sieci
handlowych) i, podszywając się pod nią, zawiera relację biznesową z faktorantem.
Zazwyczaj oszust nawiązuje pierwszy kontakt podczas zagranicznych
targów branżowych, a ofiarą procederu pada przedsiębiorstwo należące
do sektora MSP i posiadające w ofercie produkty FMCG, które jest
przekonane o korzystności potencjalnej współpracy dla jego biznesu oraz
liczy na długoterminową relację z odbiorcą. Kontakt pomiędzy stronami
jest początkowo dość regularny, często przybiera także nieoficjalną formę.
W komunikacji odbiorca często posługuje się adresem e ‐mail w znacznym
stopniu zbliżonym do adresów e ‐mail przedsiębiorstwa, pod które się
podszywa. W celu uwiarygodnienia oszust poleca dostawcy ubezpieczenie
należności i skorzystanie z faktoringu bez regresu. Weryfikacja podmiotu
przez faktora lub ubezpieczyciela reasekurującego transakcję i ryzyko płatnicze
odbiorcy bazuje na podanych przez faktoranta danych rejestrowych,
a więc limit kredytowy przyznawany jest na przedsiębiorstwo, pod które
podszywa się oszust. Na tym etapie faktor nie weryfikuje danych kontaktowych
potencjalnego dłużnika. Ze względu na renomę i wiarygodność