Almanach PZF 2022 - rok XII

Faktoring • Rok XII (2022)
Zarządzanie ryzykiem nadużyć zewnętrznych w transakcjach ■ 145
i nieprawidłowości. Jeśli transport towarów lub produktów realizowany jest
bowiem przez podmiot niepowiązany z żadną ze stron, to istnieje niskie
prawopodobieństwo, iż będzie on również zaangażowany w fałszowanie
dokumentacji.
Obszarem, w ramach którego wszyscy uczestnicy badania wyróżniali
sygnały ostrzegawcze, był sam finansowany podmiot, czyli faktorant.
W szczególności skupiano się na jego kondycji finansowej, powiązaniach
osobowych oraz kapitałowych z innymi podmiotami gospodarczymi, stopniu
rotacji personelu w przedsiębiorstwie, określonych zachowniach w relacji
z faktorem oraz jakości współpracy.
Pogorszenie się sytuacji finansowej faktoranta stanowi jeden z głównych
czynników skłaniających do popełnienia oszustwa. W kontekście ryzyka
nadużyć zewnętrznych faktorzy starają się identyfikować przesłanki świadczące
o problemach płynnościowych klienta. Według respondentów transakcja
będzie charakteryzować się także podwyższonym ryzykiem nadużycia
w przypadku, gdy w firmie faktoranta dochodzi do nadmiernego wyprowadzania
środków pieniężnych i jej właściciele prowadzą bardzo wystawny
tryb życia pomimo słabych wyników przedsiębiorstwa, w szczególności jeśli
forma prowadzenia działalności ogranicza regres do ich prywatnego majątku.
Podstawowym źródłem informacji wykorzystywanym w celu identyfikacji
powyżej wskazanych sygnałów jest roczne sprawozdanie finansowe
oraz bilans i rachunek zysków i strat sporządzany w okresach kwartalnych.
Respondenci podkreślili jednak, iż sama analiza sprawozdań nie jest wystarczająca.
W praktyce bieżąca sytuacja finansowa podmiotu może drastycznie
różnić się od tej wynikającej z ostatnich danych finansowych przedstawiających
obraz przedsiębiorstwa na dzień kończący dany okres sprawozdawczy.
Badani zwracali również uwagę na to, iż bazowanie wyłącznie na informacji
przekazanej przez faktoranta jest ryzykowne ze względu na fakt, iż
może być ona zmanipulowana w celu ukrycia problemów finansowych lub
innych niepokojących zdarzeń gospodarczych. W związku z powyższym
wśród sygnałów świadczących o pogorszeniu kondycji faktoranta wymieniano
także te, które nie wynikają wprost z przekazywanych sprawozdań
finansowych. Według większości respondentów o problemach płynnościowych
klienta można wnioskować na podstawie informacji o zaległościach
w regulowaniu zobowiązań publicznoprawnych, w szczególności tych wobec
Urzędu Skarbowego lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Faktorzy
z dużym prawdopodobieństwem zintensyfikują również monitoring transakcji
w przypadku powzięcia informacji o windykacjach prowadzonych