Almanach PZF 2022 - rok XII

Faktoring • Rok XII (2022)
134 ■ Karolina Popławska
możliwość szybkiego uregulowania powstałego zobowiązania. Jeśli jednak
klientowi uda się wprowadzić fałszywą fakturę do sfinansowania, to kiedy
zbliża się jej termin płatności, zazwyczaj następuje jej pokrycie poprzez
wystawienie faktury korygującej sto procent wartości albo zawiadomienie
faktora o rzekomej płatności bezpośredniej, czyli błędnej wpłacie dłużnika
na rachunek bankowy faktoranta. O ile jest to jednorazowa sytuacja, która
została logicznie wyjaśniona przez klienta, to niekoniecznie skłania ona
faktora do natychmiastowego działania. Oszust zdaje sobie jednak sprawę,
iż wielokrotne powtarzanie schematu może budzić pewne wątpliwości.
Przy następnych próbach, gdy zbliża się termin wymagalności, termin regresu
lub termin przekazania salda odbiorcy do windykacji (w przypadku
faktoringu pełnego), faktorant decyduje się na wprowadzenie kolejnej fałszywej
faktury. Pozyskane w oparciu o nią finansowanie wykorzystywane
jest następnie do pokrycia wynikłego zobowiązania (powstałego po terminie
regresu w przypadku faktoringu niepełnego) lub spłaty wymagalnej
wierzytelności z użyciem metod, które pozwolą klientowi na podszycie się
pod prawdziwego odbiorcę. Ze względu na fakt, iż obroty faktoringowe
są sztucznie zwiększane, klient dość regularnie wnioskuje o zwiększenie
limitów finansowania odbiorców bądź ogólnego limitu faktoringowego.
Mechanizm ten określany jest przez faktorów zjawiskiem „kuli śniegowej”.
Schemat ten może funkcjonować niewykryty przez dłuższy czas tylko pod
warunkiem, iż faktor nie kontaktuje się bezpośrednio z dłużnikiem wierzytelności
lub dysponuje fałszywymi danymi kontaktowymi (przekazanymi
przez faktoranta).
Kolejne formy przekazania do wykupu nieistniejącej wierzytelności dotyczą
sytuacji, kiedy dana wierzytelność faktycznie istniała, natomiast została
uregulowana bądź umorzona przed dokonaniem przelewu na faktora.
W szczególności powyższe odnosi się do przypadku płatności bezpośredniej,
wystawienia korekty do faktury VAT bądź rozliczenia na podstawie
kompensaty, o których faktor nie jest informowany w momencie doręczenia
danych o wierzytelności. W ten sposób faktorant otrzymuje finansowanie,
którego nie pomniejszają ewentualne potrącenia wynikające z wymienionych
wyżej zdarzeń. Z reguły ta forma oszustwa należy do stosunkowo
łatwych do wykrycia. Odbiorcy często przy dokonywaniu płatności podają
specyfikację, wskazując na ewentualnie potrącone korekty lub dokonane
kompensaty. W przypadku płatności bezpośredniej dłużnicy faktoringowi
także zazwyczaj poinformują faktora o uregulowaniu zobowiązania po
otrzymaniu monitu wzywającego do zapłaty. Jeden z faktorów zwrócił jed‐